Eimreiðin - 01.01.1907, Blaðsíða 27

2 7
Næsta þjóðríkið er Danmörk. Eins og »Frankar« og »Saxar«
koma upp hjá Germönum, sem nöfn á allstórum þjóðflokkum,
eins verða — er smáflokkarnir hverfa — »Jótar« og »Danir« einu
þjóðernisnöfnin; Jótar á Jótlandsskaga, en Danir á Sjálandi og
Skáni. Forn munnmæli segja, að Danir — þjóðflokkur í Suður-
Skandínavíu — haíi fyrst getið sér orðstír með því að reka annan
þjóðflokk, Hendla, frá bólstöðum þeirra. Hetjukvæði frá seinni
tímum gera oss mögulegt að skygnast dálítið inn í þá styrjaldar-
öld, er næst kom — þjóðaflakksöldina —, þegar hver þjóðflokkur
reynir að færa út kvíarnar með því að þrengja kosti annars. I
Hleiðru fær Hróar konungur og hinn herskái bróðurson hans
Hróðúlfur (Hrólfur) ekki að sitja i friði, fyr en þeir hafa unnið bug
á Haðbörðum, sem koma yfir Eystrasalt og ráðast á þá. Konungs-
ættir Svía og Jóta klóast öndverðir sem átfrekir ernir. Skömmu
síðar hafa Jótar gengið á hönd Danakonungi, án þess vér vitum,
hvernig það hefir atvikast. Sagan segir, að það hafi verið Har-
aldur hilditönn, sem eyddi öllum smáríkjum í Danmörku, og félli
síðan á Gautlandi, í Brávallabardaga. Pegar vér aftur sjáum Dan-
mörku í fullri dagsbirtu á víkingaöldinni, er ríkiseiningin orðin svo
föst og fullkomin, að ekki verður við haggað. Og það er þá eigi
»Danmörk« ein, það svæði, sem Danir byggja, heldur og »Dana-
veldi«, sem hefir lagt nálæg héruð undir sig: Víkina í Noregi,
nokkurn hluta Vindlands og er í aðsigi með að slá hrammi sínum
á enn fleiri lönd.
Noregur verður síðastur til að mynda ríki eða þjóðland. f*ar
var hvert konungsfylki fjöllum girt; þar geymdust þúsund ára
siðir í þröngum dölum. Par gat samskonar ríkissöfnun, og fram
hafði farið í Danmörku og Svíþjóð, ekki átt upptök annarstaðar
en í hinum breiðu bygðum suðausturlandsins, kringum Víkina og
Mjörs. Og hún hefst ekki fyr en komið er langt fram á 9. öld.
En þá fer hún líka fram með svo skjótri svipan og með svo
miklu afli, að viðburðirnir verða harla sögulegir. Par rekur hver
sýningin aðra, og eru allar tengdar við sama þjóðkonunginn: her-
liðið, sem flykkist að sigurvegaranum örláta; fylkiskonungurinn,
sem safnar liði, rís úr konungssæti sínu og sezt í jarlssæti og fer
því næst til móts við drotnarann nýja til að ganga honum á hönd;
eða þá í öðru héraði, þar sem allir fylkiskonungarnir taka höndum
saman, en bíða ósigur í blóðugri sjóorustu, en einstöku sérvitr-