Eimreiðin - 01.01.1907, Blaðsíða 30

3°
fer á fjall eftir hreindýrum og finnskatti, eða ryður skóg sinn og
dreymir sinn höfga og langa vetrardraum.
En skóggangsmaðurinn fylgist þó líka með því, sem fram fer
í bygðinni. Og Norðurlandabúanum er á æskuskeiði sínu heldur
ekki fyrirmunað að komast á snoðir um hvað gerist í öðrum
löndum. Pó lítið sé um umferð kaupmanna á hinum auðu sam-
bandsleiðum, þá verður einmana hetjum þangað reikað, er leita
sér öflugs drotnara. Stundum brýzt líka heill þjóðflokkur, her-
menn og konur, börn og þrælar, inn í héruð, þar sem þeir gera
sér von um bætta hagi, eins og t. d. Herúlar þeir, er um 500
fóru yfir Danmörku og settust að á Gautlandi. En þeir útlendir
siðir, er flytjast með þeim, eru siðir herskárra manna og með
villimannsbrag, frægðarþorsti og hetjuljóð, sem vel samrýmist
heimabragnum. En þegar þjóðaflakkið þrýtur, tekur meir fyrir
samgöngurnar. En þá taka menn að stefna í aðra átt, í austur
eða vestur gegn hálfviltum þjóðum, unz menn —- í byrjun 9.
aldar — hafa náð fullum þroska og hætta sér í glímu við hinar
stærri mentaþjóðir.
Að tungunni til er þjóðin að kalla má ein heild, frá Egðu og
Eystrasalti og norður á Hálogaland og austur í Kirjálabotn. Hún
er grein af hinum gotneska þjóðmeið, en með greinilegum nor-
rænum einkennum, þó þess sé nokkurs að bíða, að tungutak-
mörkin suður á við verði skýr, og mállýzkumunur hafi á sjálfum
Norðurlöndum sjálfsagt verið nokkru meiri, en ráða má af rúna-
letrunum.
En aðalatriðin í þjóðfélagsskipuninni eru sameiginleg: Bænda-
stétt, sem einkanlega lifir á akuryrkju og lætur til sín taka og
hefir ráðin á héraðs- eða sveitaþingum eða á hinum stærri lands-
eða fylkisþingum. Pá er höfðingjastétt alt frá konungum niður
að stórbændum (höldum), sem er frekar herská. Loks er þræla-
stéttin,. meira eða minna fjölmenn, er verða sem hjú eða búð-
setumenn að nokkru leyti að vinna fyrir höfðingjunum, og stund-
um líka bændunum. Hið ytra menningarsnið er eins; og söm er
lífsskoðunin hjá þeim öllum, herskár líkami og stælt sál. Hug-
rekki í hættum, aldrei að láta bugast, þó á móti blási, jafnvel þó
dauðinn sé fyrir dyrum, þolgæði í þrautum — það eru þær dygðir,
sem þjóðin metur mest. Virðingin fyrir dómi félaga sinna og þráin
eftir orðstír, er lifi þótt hetjan deyi, eiga sýnilega upptök í hern-
aðarlífi, aðallega hjá samvaxinni sveit, er fylkir sér um höfðingja;