Eimreiðin - 01.01.1909, Blaðsíða 10

IO
hann sá skil ljóss og skugga, því sterkari varð löngun hans til
að komast burt úr eymdinni og kúguninni, að verða hamar, en
ekki steðji. Góðir menn, sem þektu föður hans, styrktu hann til
náms. Eftir ráðum la Cours las hann stærðfræði, kom til Askóv
og varð þar kennari, tengdasonur Schröders og skólastjóri eftir
hann.
Náttúran hefir verið óvenjulega örlát við Appel, því flest
ósjálfrátt er honum vel gefið. Hann er mikill vexti og höfðíng-
legur, fríður sýnum, hvasseygur og glottir við tönn, röddin mikil
og sterk. Gáfurnar fjölhæfar, hugsunin skýr og skerpt af langri
og gaumgæfilegri vinnu við stærðfræði. I’egar þar við bætist
sterk sjálfstilfinning og áköf löngun eftir frægð og völdum, þá
má nærri geta að slíkur maður muni leggjast þungt á árina.
Snemma virðist Appel hafa ásett sér að setjast í sæti Schröders,
sem foringi lýðskólanna, og honum hefir tekist það. En raunin
hefir verið löng og hörð og nú er hann orðin þreyttur nokkuð á
miðjum aldri. Hann hefir unnið meir en menskur maður; sam-
hliða feiknamikilli kenslu hefir hann stundað hinar fjarskyldustu
vísindagreinar, sögu, guðfræði, tungumál og félagsfræði, og er
jafnvígur á alt. Ræðumaður vildi hann og þurfti að vera, og hin
fyrstu 10 kennaraár sín samdi hann svo nákvæmlega fyrirlestrana,
að hann gat flutt þá orðrétt og viðbótarlaust, en til að verða
»málfagur« og orðauðugur las hann góðan skáldskap og hið sama
oft. Konu sína fékk hann til að hlýða ræðum sínum, og sagði
hún honum síðan til syndanna. Pannig hefir Appel með löngu
sjálfsuppeldi náð takmarkinu: að verða einn hinn snjallasti ræðu-
skörungur þjóðar sinnar.
Appel er framúrskarandi góður kennari, hvort sem heldur er
í náttúrufræði eða tungumálum, sögu eða stærðfræði. Hann hefir
engan formála og snýst ekki um aukaatriði, en tekur undir eins
á kjarna málsins og dregur aðaldrættina skarpt og skýrt. En
verði lærisveinunum efnið samt ekki ljóst, þá sér Appel það
undir eins, veit um leið á hverju þeir hafa strandað, grípur fram
fyrir og kemur með örstutta, en svo gagnhugsaða skýringu, að
allir hljóta að skilja hana og það sem bygt er ofan á. I Askóv
hafa menn það til rnarks, að sá sé meir en meðalheimskingi,
sem ekkert getur lært af Appel.
En þrátt fyrir alla meðfædda og ávanda kosti, skortir Appel
þó eitt, sem hann má illa án vera: Eiginleika til að vinna persónu-