Eimreiðin - 01.01.1909, Page 11

lega samhygð samvistarmanna. Menn dást að honum og beygja
sig fyrir gáfum hans og viljastyrk. En fáum þykir vænt um hann,
því þeir efast um, að hann sé þeim heill og trúr, þótt hann mæli
fagurt. Og einmitt frá honum leggur ekki minst þann kulda,
sem nú er meginókosturinn á Askóvskóla. Geldur Appel að
líkindum í þessu efni beiskjunnar frá æskuárum. —
I byrjun nóvember koma nemendur á vetrarskólann í Askóv,
ekki færri en 250. Helmingur þeirra er konur. Par koma menn
af öllum stéttum og frá mörgum þjóðum, ungir kennarar, fátækir
vinnumenn með sparipeninga sína, stórbændasynir, og guðfræð-
ingar, sem ætla að verða lýðskólakennarar o. s. frv. Margt er
þar og góðra kvenna, því »að hafa verið í Askóv«, þykja góð
meðmæli til vænlegrar lífsstöðu. Pá koma útlendingar nokkrir,
Danir úr Ameríku, Finnar, Svíar, Norðmenn og íslendingar1),
við og við Pólverjar og Prússar. Flestir eru þeir kennarar, sem
gjarnan vilja læra nokkuð af reynslu lýðskólanna. —
Skólastjóri býður nemendur velkomna, lýsir stefni skólans og
segir upp lögin. Fjögur eru þar höfuðboðorð og liggur brott-
rekstur við, ef þau eru brotin, svo upp komist. Nemendur mega
ekki neyta áfengis, spila um peninga eða sækja dansleiki leyfislaust.
Að síðustu mega konur og karlar ekki lesa saman, né hafast við,
hvort í annars herbergjum. Pá flytja lærisveinar þangað, sem
þeim er búinn staður og slá tvöfaldan hring um skólann. I nánd
við meginhúsið búa piltar í heimavistum, einn eða tveir í herbergi
saman. Peir fá fæði hjá skólastjóra. — Stúlkurnar mynda ytri
hringinn. Peim er skift í smáhópa á heimili giftu kennaranna eða
hjá öðrum sómamönnum í þorpinu2).
Kenslan byrjar kl. 8 á morgnana og varir með smáhvíldum
í 11 tíma. Fyrst er leikfimistími karlmanna. Pá eru sameigin-
legir fyrirlestrar fyrir allan skólann frá 10—u og 6—7 í sögu
*) Utanferðir íslenzkra alþýðumanna í skóla í Danmörku hafa vakið nokkra
óánægju hjá ýmsum þjóðræknum íslendingum, en naumast með réttu, því þótt gallar
fylgi námi á útlendu máli, þá þekkir heimurinn enn ekkert annað ráð fyrir þjóð,
sem heíir dregist aftur úr í framsókninni, en að læra af þeim, sem lengra eru kom-
nir. Og sé þjóðin fátæk og afskekt, þá verða námsferðir til menningarlandanna
henni ætíð jafn nauðsynlegar og loftið lifandi manni. — Hitt er annað mál, að út-
ferðarflokkurinn vermir sig vonandi í framtíðinni meir við hina stóru eldana, en nú
er gert.
2) Fæði og húsnæði kostar 150 kr. í 6 mánuði. Kenslan 100 kr. um
veturinn.