Eimreiðin - 01.01.1909, Síða 63

63
að ganga upp að forsetastól og skrifa sig á lista. Nei, hann
verður, sem kallað er, að »catch the Speakers eye«, o: ná auga
forseta þ. e. a. s. spretta upp úr sæti sínu og reyna að láta forseta
koma auga á sig.
Einkennilegt er það, að öll deildin getur gert sig að einni
nefnd (Committee of the whole House). Eina breytingin, sem
á verður frá venjulegum fundum, er, að forseti verður að hypja
sig á brott. þetta ákvæði er frá fyrri tímum. Eá voru forset-
arnir oft njósnarar konungs og hvimleiðir gestir, sem geta má
nærri.
Einkaréttindi parlamentisins, þau er forseti tekur fram í þing-
byrjun, standa skrifuð í Bill of Rights. Pau fela í sér mál- og
atkvæðafrelsi, svo að eigi er hægt að lögsækja neinn fyrir um-
mæli hans á þingi. Ennfremur telst það til einkaréttindanna, að
þingið sjálft má dæma brot á einkaréttindum sínum og fullnægir
þeim dómi. Hvað sé brot á einkaréttindum þingsins, hefir verið
mikið þráttað um. Pingið — einkum neðri deild — hefir jafnan
haldið því fram, að það sjálft og enginn annar hefði vald til þess,
að skera úr því. Stundum hefir þingið gert einkaréttindasvið sitt
ærið rúmt. Á dögum Jacobs I varð t. d. einu sinni manni nokkrum
á að tala óvirðulega um kjörfurstann af Falz. Neðri deild taldi
það brot á einkaréttindum sínum og dæmdi mannaumingjann til
þess, að ríða gegnum stræti Lundúnaborgar sitjandi öfugan á
hestinum. Á leiðinni skyldi hýða hann vendilega. Ennfremur
skyldi hann borga 90,000 kr. í sekt og í ofanálag fara í æfilangt
fangelsi! Dóminum var fullnægt.
Fjdrveitingafrumvörp eru jafnan fyrst borin upp í neðri deild.
Efri deild má engar breytingar gera, en verður annaðtveggja að
gera, samþykkja eða fella frumvörpin í heild sinni. Efri deild
hefir stundum maldað í móinn, en neðri deild skírskotað til álykt-
unar frá 1678, er svo kveður á, »að allar fjárveitingar séu gjöf
frá neðri deild, sem efri deild eigi megi raska í einu né neinu«.
Einusinni (1860) feldi efri deild frumvarp um afnám pappírsskatts,
sem neðri deild hafði samþykt. Pá ýfði neðri deild alla broddana
af vonzku mikilli og mun efri deild varla leika slíkt aftur fyr
en í fulla hnefa.
Fjártögin eru lögð fyrir neðri deild, undireins eftir þingsetn-
ing. Gengur þá öll deildin í nefnd, sem kölluð er sCommittee
of Supply«. Pessi nefnd ræðir um, hver útgjöld þurfi af hendi