Eimreiðin - 01.01.1913, Síða 34

34
heldur stefnir fram og ryður sér braut, hvað sem hver segir, a&
»marki því, sem hulið er«. Og frumherjar hinna nýrri skoðana
fylgja sömu breytingarstefnunni, sjálfrátt eða ósjálfrátt, enda stund-
um í blindri trú á sigur þeirra sanninda, er þeir boða. I trúmál-
um nú á dögum er og minni þörf að óttast mótspyrnu eða skoð-
anir fjöldans, heldur en nokkurntíma áður; því fyrst er það, að
öll kirkjutrú er víða orðin eins og niðurlagsfat, og í annan stað
er eiginleg guðrækni, eða trúin á guð og hið góða, svo og ódauð-
leika sálarinnar, látin óáreitt eða boðuð með enn meiri áherzlu
en áður. I Danmörku báru margir þessu vitni í fyrra, þegar
presturinn Barfoed sagði af sér prestskap og kennimensku.1 Hann
var talinn hálærður guðfræðingur og fróðastur maður í Danmörku
um alt, sem laut að tíðaþjónustu (Litúrgí). Segir hann svo, að
það hafi fyrst vakið vantrú sína eða efasemdir, er hann sá, að
sprédikunin var fyrir löngu komin út úr öllu jafnvægi við altaris-
þjónustuna, svo hið allra-helgasta, sem ávalt hafði verið, var að
mestu horfið úr guðsþjónustu kirkjunnar«. Einnig segir hann svo:
»Af hinum óteljandi bréfum, er mér bárust eftir fráfall mitt, jafnt
frá trúuðum og vantrúuðum, sá ég fyrst, hve sorglegt er orðið
ástand þjóðkirkju vorrar; má sjá af þeim vitnisburðum, að stór-
mikill meirihluti þjóðarinnar er ókristinn«. í »Dönskum kirkjutíð-
indum« 1911 stendur: »í höfuðstaðnum og kaupstöðunum má
óhætt segja, að meirihluti rnanna sé »fríþenkjarar«, annaðhvort af
sannfæringu eða léttúð; en á landsbygðinni er eflaust meirihlutinn
Únítarar«.
Ritgerð sú, er hér birtist á íslenzku, og samin er af hinum
þjóðkunna ræðuskörungi Englendinga Campbell, er ein af átján
ritgerðum eftir nokkra hínna ágætustu guðfræðinga samtíðarinnar
í ýmsum löndum, er prentaðar voru 1909 í hinu fræga tímariti
»Hibbert Journal«.
Allir þessir höfundar2 — nema Roberts einn — halda því
fast fram, að Jesú einum beri Krists-nafnið, svo og að Jesús sé
1 »Skriftamál« hans (Redegorelse) um það, sem dró hann til að segja upp
embætti, er átakanlegt teikn vorra tíma, auk þess sem ritið er höfundi þess til
ævarandi sóma, enda hlaut hann full eftirlaun og virðingu allra skynsamra manna.
2 Auk prestsins R. Roberts, sem hóf deilu þessa, skal hér nefna nokkra af
helztu höfundunum: R. J. Campbell, P. W. Schmiedel í Ziirich, H. Weinel í Jenar
Henry Jones í Glasgow, Sir Oliver Lodge í Birmingham, N. Söderblom í Stokk-
hólmi, A. E. Garvie í Lundiínum, B. W. Bacon í Ameríku og loks Únftarana