Eimreiðin - 01.01.1913, Blaðsíða 60

6o
legt lagaboð um stofnun lýðveldisins. Og nú komst á samvinna
milli þeirra tveggja manna, er fremstir stóðu og í broddi fylk-
ingar hvorumegin, en það voru þeir Yuanshikai og keppinautur
hans dr. Sunyatsen; varð Yuanshikai forseti lýðveldisins, og leit-
aðist hann við að bæta úr hinum miklu fjárkröggum með því, að
taka stórlán hjá bönkum sex stórveldanna. En ekki komst þó
Kínaveldi alt heilt og óskaddað út úr byltingunni, því hinn fjar-
lægari hluti af Mongólíinu hafði fyrir undirróður Rússa og með
tilstyrk þeirra sagt skilið við Kína, og gerði svo um haustið
samning við Rússa, þó sjálfstæði þess hafi ekki enn hlotið viður-
kenningu Kínverja. Hafa af þessu leitt erjur miklar milli Kínverja
og Rússa, og er vant fyrir að sjá, hversu þeim lýkur. Jafnframt
hefir England fundið ástæðu til að fara að hreyfa spurningunni
um Tíbet, en þó farið mjög vægt í sakirnar enn sem komið er..
Á pýzkalandi fóru fram þingkosningar í janúar, og áttu jafn-
aðarmenn (sósíaldemókratar) þar svo miklum sigri að fagna, að
þeir fengu i io sæti og urðu þannig fjölmennasti flokkurinn á
þingi. Pó hafa veruleg merki þessararar straumbreytingar til vinstri
ekki enn látið á sér bera í innanríkispólitík Ejóðverja. Dálítil
framför er það samt í þingræðisáttina, að þingið hefir fengið heim-
ild til að láta atkvæðagreiðslu fram fara á eftir umræðum um
fyrirspurnir. Annars hafa þingræðurnar hvað eftir annað snúist
um kjötskortinn, sem mjög þjáir þjóðina, og lítil bót hefir enn
orðið á ráðin. Undir árslokin voru aftur ýms trúarspursmál (við-
víkjandi Jesúítum) orðin þar efst á dagskrá.
Á Frakklandi hefir forsætistáðherrann Poincaré af alefli
beizt fyrir nýjum kosningalögum: hlutfallskosningum. Tókst hon-
um eftir mikla baráttu að koma þeim gegnum neðrideild þingsins,
en nú lítur út fyrir, að þau ætli að stranda í efrideildinni. Annars
snúast hugir Frakka nú um áramótin mest um forsetakosninguna,
því þar á nú að kjósa nýjan forseta til 7 ára, .og keppir Poin-
caré um þá tign ásamt Ribot og máske fleirum öðrum. Meðal
annarra hefir kona ein gefið kost á sér við þá kosningu, og
kveðst hún eins geta verið forseti, eins og margar konur hafi
ríkjum ráðið, eins og t. d. Katrín Rússadrotning, þær Elísabet og
Viktoría Englandsdrotningar, og enn geri Vilhelmína Hollandsdrotn-
ing. Ekki búast menn þó við, að hún fái mörg atkvæði.
í Ungarn hafa hinar pólitisku deilur innanlands á árinu 1912
harðnað meir en nokkru sinni áður. 17. maí var Tisza greifi