Bókasafnið - 01.04.1997, Blaðsíða 30

erlendum tungum. Stór hluti bókanna er á sjálfbeina á 4. hæð
safnsins. Talsvert mikið efni er í þéttiskápum í kjallara. Mikil
hreyfing er á þessum ritum og er enn verið að velja bækur úr
kjallara og flytja þær á 4. hæð og öfugt.
Þegar bókakosturinn var fluttur úr gömlu söfnunum árið 1994
var flutt í miklum flýti og nánast á síðustu stundu. Bækur
Háskólabókasafns voru
fluttar í nokkrum áföng-
um. Um vorið var búið
að rýma geymslu safns-
ins í Kópavogi og koma
ritakostinum þaðan fyrir
í þéttiskápum í kjallara
Þjóðarbókhlöðu. Af ýms-
um ástæðum var ekki
hægt að flytja bókakost
safnsins á sjálfbeina fyrr
en í nóvember. I fyrsta
lagi voru hillurnar á
fjórðu hæð safnsins þar
sem bækurnar áttu að
vera ekki settar upp fyrr
en um mánaðamótin
október/nóvember. f
öðru lagi þurfti að hafa ritin aðgengileg nemendum Háskólans
eins lengi og unnt var vegna náms þeirra og prófa í desember.
Landsbókasafn byrjaði að flytja sinn erlenda ritakost í júní-
mánuði. Sá háttur var hafður á að einn og einn flokkur var
fluttur í einu, honum raðað upp í kjallara og síðan voru valin úr
þau rit sem þótti rétt að setja upp á 4. hæð. Afganginum var
raðað með bókum Háskólabókasafns í kjallara og þá fyrst var
næsti flokkur fluttur. Þannig var nánast allur ritakostur beggja
safna alltaf auðfinnanlegur og aðgengilegur safngestum allan
tímann sem flutningar stóðu yfir. Reyndar er flutningunum enn
ekki lokið að fullu. Nú á útmánuðum er verið að flytja nokkra
flokka erlendra rita úr Safnahúsinu, þ.á.m. erlent fágæti sem
gefið var út fyrir 1850.
Námsbókasafn
Námsbókasafnið er deild á 3. hæð safnsins. Deildarstjóri er
Ragnhildur Bragadóttir og auk hennar starfa fjórir starfsmenn
við afgreiðslu hálfan daginn hver. Starfsemi námsbókasafnsins
er margþætt. Eins og nafnið gefur til kynna eru þar námsbækur
sem kennarar við Háskóla íslands óska eftir að séu teknar frá
fyrir nemendur í tengslum við tiltekin námskeið og höfð á
skammtímaláni. Þar eru einnig ljósrit af greinum og annað fjöl-
ritað efni sem tengist kennslunni. Auk þess hefur þessi deild
umsjón með lokaritgerðum nemenda sem brautskráðir eru frá
Háskóla íslands. Starfsfólk námsbókasafns sinnir auk þess
almennri upplýsingaþjónustu á hæðinni og felst hún aðallega í
upplýsingum um tímaritakost safnsins og aðstoð við notkun
lesvéla og lesprentvéla. Ritakosti á sjálfbeina er skipt á 3. og 4.
hæð safnsins þannig að bækur eru á 4. hæð, en flest dagblöð,
tímarit, árbækur, ritraðir, skýrslur o. þ.h. efni er á 3. hæð. Eldri
árgangar íslenskra dagblaða og tímarita eru geymd á örfilmum
og fisjum og örgagnasafn er að finna í sérstöku örgagnarými
gegnt afgreiðsluborði. Árið 1996 voru útlán úr námsbókasafni
11.909.
Millisafnalán
Millisafnalán eru sérstök deild í útlánadeild. Stöðugildi þar
eru þrjú. Deildarstjóri er Barbara Nelson. Landsbókasafn er
miðsafn fyrir millisafnalán á fslandi og á því að fylgjast vel með
því sem er að gerast á þessu sviði annars staðar í heiminum og
miðla þekkingu sem það aflar sér til annarra safna. Öllum, bæði
einstaklingum, stofnunum og öðrum bókasöfnum, sem eiga
bókasafnsskírteini er heimilt að nýta sér þjónustu deildarinnar.
Með millisafnalánum er annars vegar átt við það að bókasafn
útvegar notanda rit að láni eða ljósrit af grein úr öðru bókasafni
eða útvegar öðru
bókasafni rit eða
ljósrit af grein úr
eigin ritakosti. Ef
bók er til í öðru safni
á höfuðborgarsvæð-
inu er þó ætlast til að
notendur skipti beint
við viðkomandi
safn. Ljósrit af
greinum eru oft send
milli safna einnig
innanbæjar. Þar sem
safnið er þjóðbóka-
safn og nýtur eina
skylduskilaeintaks-
ins á landinu sem er
lánað út, er eðlilega
mikið leitað til þess vegna íslenskra rita. Meðalafgreiðslutími
greina í millisafnaláni eru 2-3 vikur, en bóka 3-4 vikur. Þó er al-
gengt að það taki styttri tíma.
Beiðnir um millisafnalán voru áður fyrr skráðar á þartilgerð
eyðublöð sem liggja frammi í afgreiðslu deildarinnar. Árið 1993
var millisafnalánsþáttur Gegnis tekinn í notkun og skömmu
síðar var hægt að slá pantanir bóka og ljósrita beint inn í kerfið.
Það er að sjálfsögðu einnig hægt að gera utan safns ef tenging
við Gegni er fyrir hendi. Sú aðferð nýtur æ meiri vinsælda enda
gengur afgreiðsla þessara pantana fljótar fyrir sig.
Árið 1996 voru 6.806 millisafnalánsbeiðnir afgreiddar, þar af
4.598 til safnsins og 2.208 úr safninu. Mikill meirihluti beiðna
var um Ijósrit eða tæplega 80% af samanlögðum beiðnum.
Pantað var frá tæplega 400 söfnum í 35 öðrum Iöndum.
Samskipti voru við 65 söfn á íslandi.
Safndeildir
Landsbókasafn Islands - Háskólabókasafn starfrækir 18 safn-
deildir. I sumum safndeildum er bókavarsla tiltekinn tíma dag
hvern. í öðrum safndeildum er um að ræða umsjón, sem felst í
reglubundnum eftirlitsferðum einu sinni til tvisvar í viku eða
sjaldnar. Sex starfsmenn hafa þessa umsjón með höndum. Sú
meginstefna hefur verið mörkuð að safndeildirnar verði
handbókasöfn og ritakostur þar ekki til útláns. Þau skulu einkum
þjóna kennurum og sérfræðingum, en stúdentum verði fremur
beint til hins nýja bókasafns. I samræmi við það var meginhluti
ritakosts þriggja safndeilda, þ.e. bókastofunnar í Árnagarði,
safndeildar enskukennslu, Aragötu 14, og guðfræðideildarstofu
í aðalbyggingu háskólans fluttur í aðalsafn árið 1995, en hand-
bækur skildar eftir. Stendur til að flytja enn meira efni úr öðrum
safndeildum á næstu misserum. Til fróðleiks fylgir listi yfir
safndeildirnar og þá þjónustu sem þar er veitt.
Lesrými
í húsinu öllu eru alls um 760 sæti fyrir notendur. Þau dreifast
þannig: í kennslustofu og fyrirlestrasal eru 70 sæti (þó má bæta
við fleiri sætum því fyrirlestrasalurinn getur tekið 80 í sæti og
kennslustofan 40); við tölvur, skjái og lesprentvélar eru 52 sæti;
í hópvinnuherbergjum og lesherbergjum eru 62 sæti; hægindi
30 BÓKASAFNIÐ 21. ÁRG. 1997