Bókasafnið - 01.04.1997, Qupperneq 65

ríkin auk fleiri landa. í sögu Suður-Afríku er nú komin sérstök
tala fyrir stjórnartíð Nelson Mandela. í undirbúningi eru
breytingar fyrir ýmis önnur lönd. Bætt hefur verið við nýjum
tungumálum í töflu 6, (Afríkumál) og þjóðum í töflu 5 (Kúrdar,
Balachi).
Eftir því sem tímarnir breytast bætast við ný efni sem þurfa að
komast fyrir í kerfinu. I nýju útgáfunni er gert ráð fyrir ritum um
t.d. línuskauta, Internet, fjallahjól, rapptónlist, snjóbretti og
sýndarveruleika svo eitthvað sé nefnt.
Dewey-kerfið er orðið mjög alþjóðlegt enda notað í um
200.000 bókasöfnum í 135 löndum. Útgefendur verða því að
taka tillit til þess og bregðast við með því að draga úr bandarísk-
um áherslum hvað varðar orðalag og fordóma. Orðalagi hefur
verið breytt víða í kerfinu, þannig að nú fá þjóðflokkar heiti sem
þeir sjálfir eru sáttir við t.d. eru sígaunar nú kallaðir “Romany
people” í stað „Gypsies" og samar heita nú „Sami“ í stað
„Lapps“.
Allar þessar breytingar kalla á mikla vinnu við endurflokkun
í bókasöfnunum. Hins vegar má segja að þessar breytingar séu
til bóta, kerfið er sveigjanlegra, samræmi hefur verið aukið,
dregið hefur verið úr þeirri ofuráherslu sem lögð var á Banda-
ríkin og kristna trú og það hefur verið endurbætt í samræmi við
þróun þekkingar og stjórnmála. Fyrir þann sem flokkar koma sér
vel endurbætur á skipulagi kerfisins. Efnislykillinn hefur verið
aukinn mikið eða um 150 síður og vísar hann meir en áður í
samsettar tölur. Það færist sífellt í vöxt að tengja þurfi saman
tölur víða að úr kerfinu sem getur verið seinlegt svo að það flýtir
fyrir að geta flett upp á efni þar sem búið er að tengja santan
flokkstölur. Efnislykillinn vísar nú einnig í handbókina. Það var
vel þegið þegar handbókin kom fyrst út með 20. útgáfunni og er
oft mikil hjálp að geta flett upp í henni einkum þegar þarf að
velja á milli tveggja eða fleiri Iíklegra flokkstalna. Nú hefur hún
verið aukin um meira en 100 síður. Einnig er nú hægt að fletta
upp á netinu ýmsum gagnlegum upplýsingum um Dewey-kerftð
á heimasíðu OCLC Forest Press (http://www. oclc.org/fp/).
Við hér í Landsbókasafni íslands - Háskólabókasafni fengum
21. útgáfuna í hendur í lok september og byrjuðum strax að
flokka eftir henni. Höfum við gert lista yfir helstu breytingarnar
og athugað hversu mikið er til í þeim flokkum sem mest hafa
breyst. Verða þeir flokkar endurflokkaðir eftir þvf sem tími
vinnst til. Mestar breytingar hafa orðið á 560-590 flokkunum,
og má segja að nærfellt heilt bókasafn, safn líffræðideildar á
Grensásvegi sé í þeim flokkum. Verður endurflokkun þar að
bíða næsta sumars en aðrir flokkar endurflokkaðir á næstunni
eftir því sem tími vinnst til.
Dewey for Windows
Fyrsta rafræna útgáfa Dewey-kerfisins, Electronic Dewey,
kom út á geisladiski árið 1993. Á geisladisknum var 20. útgáfan,
flokkar, töflur, handbók og allt að fimm mest notuðu Library of
Congress efnisorð tengd hverri flokkstölu. Árið 1994 kom svo
út endurskoðuð útgáfa. Þessi geisladiskur var keyptur í áskrift á
Landsbókasafni íslands - Háskólabókasafni en var aldrei mikið
notaður vegna þess að hann þótti ekki hafa mikla kosli umfram
prentuðu útgáfuna.
Dewey for Windows er ný útgáfa af Electronic Dewey með
Microsoft Windows notendaviðmóti. Þessi geisladiskur var gef-
tnn út samhliða 21. útgáfunni. Nýi geisladiskurinn notar sama
gagnagrunn og fyrri DOS-útgáfan og þó að notendaviðmótið sé
ólíkt er leitarforritið (search engine, database access progrant)
svipað. Nýja útgáfan hefur ýmsa kosti fram yfir Electronic
Dewey og þó að geisladiskurinn sé tiltölulega nýkominn í
bókasafnið hefur hann nú þegar sannað gildi sitt og er töluvert
notaður samhliða prentuðu útgáfunni. Verður nú leitast við að
gefa nokkra lýsingu á Dewey for Windows þó að það sé erfitt að
kynna geisladiskinn þegar lesendur hafa ekki tölvuskjá fyrir
augum.
Helsti kostur nýja geisladisksins er sá að hægt er að leita eftir
mörgum aðferðum. Um er að ræða nokkrar valmyndir sem gefa
mismunandi möguleika á aðferð við flokkun. Á hverri valmynd
eru nokkrir gluggar, ýmist tveir, þrír eða fjórir. Sýna þeir
árangur leitar í mismunandi formi eftir því hvaða aðferð er
notuð. Hægt er að draga upplýsingar á milli glugga (drag and
drop) með þvf að halda músinni niðri og draga yfír að næsta
glugga. Einnig getur notandi búið sér til sína eigin valmynd
(user view). Hægt er skipta um valmynd í miðri leit til þess að
beita fleiri aðferðum.Valmynd er valin með því að smella á
hnapp á tækjastiku efst á skjá.
Þegar þessi valmynd, Scan view er notuð er leitað í efnis-
lyklum. Hægt er að velja um leit í mörgum efnislyklum en oftast
er heppilegast að leita í Relative Index (Phrases). Þannig er
leitað í efnislykli líkt og í prentuðu útgáfunni. Einnig er hægt að
leita eftir Library of Congress efnisorðum. Þessi tegund leitar er
einkum heppileg ef leitað er að efni sem birtist víða í kerfinu.
Fram kemur listi yfír efnisorð og flokkstölur aftan við. Einnig er
vísað í handbókina. Þessi valmynd hefur þrjá glugga: DDC-
efnislykil (Index window), leitarglugga (Search window) og
flokkstöluglugga (DDC Number). Þegar líkleg tala er fundin er
ýtt á Search þá koma fram tölur og heiti sem tengjast leitarorði.
Ef ýtt er á Display sést full færsla í flokkstöluglugganum. Með
Dewey lor Windows
Eile £dlt Vlew Window Uelp
Browse Search Scan Sumtn Viewl Vi*w2 Vi*w3 Vi»w4
Search tt3 [law] FF
S.earch For: | law la
004 020 025.0634 Data pio Library a ♦ | Search
M | Display

025.12 Duplrcati 939 hits
025.213 Censorsl’
1 026.34 Law libra
C 027.7-027.8 IJbraries
171.7 Systems
172.1 Relation
222.1 'Pentate
231.7 Relation
241.2 Laws an
262.9 Churchl<
C 262.91-262 94 Roman C
262.98 Branche
1 262.9804 Protestar
1 262.9815 Eastern t
1 262.9819 262.983 Eastern ( Anglican Hietarchy
Bib Rec
262.98342 262.98373
1 Episcop< * LCSH |
Display:
Clatx Number:
171 /2
Caption:
Systems based on inlukion,
moral tense, reason
Notes:
Including empiricism,
existentialism, humanism,
natural law. natualism, sloicism
For systems and doctnnes
based on conscience, see
171.6
See also 171.7 for systems
based on biology, genetics,
evolution; 340.112 for natural
law in legal theory
DDC Index Terms:
Ba
Display
<< I >x
Hjeratchy
Bib Rec
LCSH
BÓKASAFNIÐ 21. ÁRG. 1997 65