Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1916, Blaðsíða 99

Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands.
105
eftir því sem við á, skjól gildandi laga og þá mikils-
verðu fjárhagslegu aðstoð, sem í þeim felst. Teljuiu
vér Norðlendingar að minsta kosti það ólíkt hyggi-
legra, að hafa fullar hlöður vista heima í sveitunum
sjálfum, er til þarf að taka, en eiga heilar hrúgur fjár,
þótt í gulli væru, í höfuðstað landsins. F*ar verður
gildi þeirra tvísýnt, þegar hafís bannar hafnir, en
snjóbreiða liggur um landið, svo hvergi er björg
að fá.
2. Að þessar ráðstafanir skerði þó sem minst sanngjarn-
ar frelsiskröfur einstaklinganna og dragi alls ekkert
úr sjálfsábyrgðartilfinningu þeirra. Hver maður sé
frjáls þeirra aðferða, er hann notar, til þess að sjá
skepnum sínum farborða, meðan hann ekki gengur
út yfir þau takmörk, sem mannúð og menningarlög-
gjöf setja um það efni. Og hver maður ber líka eftir
sem áður ábirgð sinnar eigin afkomu, þótt honum
sé hjálpað til þess að standast, með þeim hagsmun-
um sem í félagsskapnum er fólginn.
3. Með því að haga þessum félagsskap sem þroskandi
menningarskóla, þar sem hin náttugu öfl, samvinnan
og samhjálpin séu aðal grundvöllurinn. Þetta vitum
vér að er veikasta hlið stefnunnar, en líka hin sterk-
asta. Veikasta hliðin, ef við er að eiga þröngsynan,
sérgóðan einræningshátt, er hefir asklok að himni,
en líka hin sterkasta, ef starfað er meðal mentaðrar
viðsýnnar drenglyndar þjóðar, er notar þá eiginleika,
er samhjálpin útheimtir sem uppeldismeðal.
Reynslan leiðir í Ijós hverjum félagsskap vér erum
vaknir íslendingar, en bærum vér gæfu til þess að bæta
úr fóðurbirgðaskortinum, og reka af oss hina aldagömlu
landplágu, fellirinn, á þennan hátt, þá gerðum vér það
með þeirri ráðdeild, og þeim þroskaeinkennum, að það
mundi að miklu afmá þá bletti, sem á oss hafa fallið í
þessu máli á umliðnum öldum.