Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1961, Page 59

59
Mín reynsla er sú, að bændur vanfóðri mjög almennt 1.
kálfs kvígur og kemur það að sjálfsögðu harðast niður á
eðlisbeztu gripunum. Margt fleira gerir matið á kvígunum
úti á búunum mjög erfitt og ónákvæmt. Þetta viðurkennir
Stefán óbeint með því að játa, að nota þurfi til muna fleiri
afkvæmi, þegar rannsóknin á að framkvæmast á búunum,
heldur en á stöð.
2. Stefán segir, að með sinni aðferð sé „hægt að prófa
dlitlegan hóp nauta árlega og til muna fleiri naut en hcegt
verði að prófa á stöðvum í fyrirsjáanlegri framtíð." 1) Ég
held Stefáni sjáist hér yfir mjög veigamikið atriði. Fjöldi
nauta, sem árlega er unt að taka til prófunar er að sjálf-
sögðu algerlega takmarkaður af þeim kúastofni, sem starfað
er með og þar sem samtökin eru eins smá og hér verður
aldrei hægt að prófa „álitlegan hóp nauta árlega“.
Við getum miðað við S. N. E., önnur stærstu nautgripa-
ræktarsamtökin á landinu. Skýrslufærðar kýr voru þar alls
1960 um 4165, þar af fullmjólka 2394. Árlegt viðhald, þ. e.
kvígur að 1. kálíi, sem komu á skýrslu um 500.
Ætti nú að prófa „álitlegan hóp nauta árlega" í þessum
stofni, mættu þau varla vera færri en sex, og eigi prófunin
að vera nokkuð örugg, má varla reikna með færri en 30
ásetningskvígum undan hverju nauti, því alltaf má gera ráð
fyrir, að nokkrar heltist úr hverjum hóp vegna ýmiss konar
skakkafalla. Á sambandssvæðinu yrðu þá árlega um 180 kvíg-
ur, eða nær % af öllum ásetningskvígunum, bundnar af-
kvæmarannsóknum. Nú er það svo, að bændur velja lífkvíg-
ur þannig, að líkurnar séu sem mestar fyrir því, að þær
reynist vel. Þeir velja þær ekki aðeins undan beztu kúnum
heldur einnig undan góðurn, fullreyndum nautum, ef þess
er kostur. Ég er því ekki viss um, að bændur væru ánægðir
með að fá svo mikinn hluta af lífkvígum sínum undan
óreyndum nautum, og ég er ekki heldur viss um, að það
1) Leturbreyting mín. — Ó. J.