Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1962, Page 4

4
Venjulega er dálitlu af hálmi eða grófu heyi dreift yfir
sótthreinsunarefnin í básunum, svo kýrnar komi ekki í of
nána snertingu við þau. Þó er hægt að nota dreifiefnin án
undirburðar ef hófleg gætni er viðhöfð, og dreifiefnin ekki
látin liggja of lengi í búsunum, en þess er engin þörf.
Varnir kúnna.
Með hreinlæti í fjósunum er hægt að gera talsvert til þess
að bæta og tryggja heilsufar kúnna. Aldrei er þó unt að
dauðhreinsa nokkurt fjós til lengdar, og er því nauðsynlegt,
hvað júgurbólgu áhrærir, að treysta á náttúrlegar varnir og
mótstöðuafla kúnna gegn sýkingu. Þessar varnir standa í
nánu sambandi við gerð mjólkurfæranna og byggingu. Sam-
anber 1. mynd.
Spenagangurinn lokast af mjög fíngerðum og fullkomn-
um lás — Hringvöðvanum. — Hann opnast við þrýsting inn-
anfrá, svo mjólkurboginn streymir út, en lokar annars, ef
allt er með felldu svo, að ekki einu sinni bakteríur geta
komizt upp í spenann. Skemmist hringvöðvinn eða veiklist
á einhvern hátt, getur hann ekki lengur lokað úti bakterí-
urnar og speninn sýkist.
Sýkingin utan frá getur orðið mismunandi stórfelld eftir
því, hve mikil skemmdin á lokunarkerfi spenans er og hve
mikið af sýklum er í nágrenni kúnna.
Þótt sýklar komist inn í spenann, þurfa þeir ekki að ná
þar fótfestu. Slímhúðin, sem þekur spenann innan, er bakt-
eríueyðandi, sé hún óskemmd, en sé einhver hluti hennar
skemmdur, verður þar gróðrarstía fyrir sýklana, er ná að
setjast þar að og orsaka þrota.
Bæði skemmdir á slímhúð spenans og spenagöngunum,
má oftast rekja til rangra mjalta með mjaltavélum, og slík-
ar skemmdir leiða nær ætíð fvrr eða síðar til einhverrar
tegundar af júgurbólgu.
Júgurbólgusérfræðingar eru sammála um það, að réttar