Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1962, Side 45

45
eyðingu byggða á síðustu árum til óhagstæðs veðurfars.
Þannig voru heiðarbýlin, þar sem snjóþyngsli voru mikil á
vetrum en sumrin stutt í óhagstæðum árum, fyrst yfirgefin.
Flateyjardalur, Firðir og Látraströnd af svipuðum ástæðum
og svo norðurhorn Vestfjarðanna. Vafalaust átti þó sam-
gönguleysið líka sinn þátt í þessu.
Veðurfarið hlýtur að koma í vaxandi mæli til greina við
val bújarða, þ. e. hitinn, einkum sumarhitinn, úrkoman,
magn hennar og hvenær og hvernig hún fellur, vindar,
magn þeirra og átt. Þetta eru þau atriði, sem miklu ráða,
um nýtingu annarra möguleika jarðarinnar.
Þá eru það ræktunarskilyrðin, er mjög miklu máli skipta
við val jarðar. Stærð ræktanlegs lands, gerð þess, ástand og
lega. Á þessum tveimur atriðum, veðurskilyrðunum og
ræktunarmöguleikunum, veltur ekki aðeins hve mikla rækt-
un er hægt að framkvæma á jörðinni, heldur einnig hve
fjölþætt ræktunin getur orðið, t. d. hvort þar er hagkvæmt
að rækta kartöflur eða jafnvel korn. Af öðrum artiðum, er
hafa verður hugföst við val jarða, má nefna: Aðstöðu til
neyzluvatns eða virkjunar, afstöðu til vegar í nútíð og fram-
tíð, rafleiðslu, síma og markaðar. Jafnframt því, sem æski-
legt er að jörðinni fylgi mikið ræktunarland, þarf að meta
aðstöðuna til ræktunar, svo sem grjótnám, tilfærslu og þó
einkum framræsluþörfina, aðstöðu til vörzlu (girðinga) og
vegalagninga. Ekki má heldur gleyma hugsanlegum göllum,
svo sem hvort hætta er á landbroti af sjó eða fallvötnum,
eða áföllum af áfoki, uppblæstri eða skriðum, og kemur
þá til álita hve auðvelt er úr að bæta. Auðvitað þarf svo að
meta þær umbætur, er gerðar hafa verið á jörðinni, hversu
þær eru gerðar og hvort þær eru til frambúðar og samrým-
ast því, sem gera þarf.
B. Byggingarnar. Byggingum landbúnaðarins má skipta
í tvennt. Annars vegar ibúðarhús, sem er óhjákvæmilegt alls
staðar þar, sem fjölskyldur annast búreksturinn eða hann
útheimtir teljandi fólkshald. Hins vegar gripahús og geymsl-