Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1962, Page 62

var að greiða fólki eftir dugnaði. Þessa ágætu reglu hafa
verkalýðsfélögin eyðilagt með því að leggja dugnaðarmann-
inn og amlóðann að jöfnu og krefjast sömu greiðslu fyrir
vinnustund, án tillits til afkasta. Til þess að bæta úr þessu
ranglæti eru aðeins tvær leiðir og geta báðar komið til
greina, en það er ákvæðisvinna og ágóðahlutur. Akkorðinu
eða ákvæðisvinnutilhögun má helzt koma við á þann hátt,
að verkþeginn tekur að sér að vinna ákveðið starf fyrir
ákveðin laun, t. d. að hirða að öllu leyti svo og svo margar
kýr eða ákveðna tölu fjár. Vel þarf um að búa svo að þessi
tilhögun spilli ekki vinnugæðunum. Ástæða er líka til að
athuga þá aðferð, að greiða verkamanninum ágóðahlut af
þeim hluta brúttóarðsins, sem fer yfir ákveðið lágmark.
Slíkt ætti að stuðla að því, að starfið yrði vel unnið, en þessi
tilhögun hefur líka sínar veiku hliðar, því hún getur leitt
til misnotkunar á hjálpargögnum og rekstrarvörum. Að
sjálfsögðu hefur hvert greiðsluform sína kosti og galla, en
þetta verður bóndinn að meta og gera sér grein fyrir í
hverju tilfelli með tilliti til þeirra aðstæðna, er hann þekk-
ir einn, og kunnugleika síns á þeim, sem við er samið.
Rekstraruörur búskaparins eru aðkeyptar vörur, sem bti-
reksturinn þarfnast, aðallega olíur, rafmagn, áburður og
kjarnfóður.
Orkuþörfin í nútíma landbúnaði er mikil og sívaxandi.
Olíur eru ekki aðeins notaðar á aflvélar af ýmsu tagi held-
ur einng í stórum stíl til húsahitunar, meðan aftur á móti
notkun kola er mjög dvínandi. Rafmagnsnotkun er mjög
vaxandi til sveita og er einkar þægileg og handhæg á viss-
um sviðum, svo sem til Ijósa, eldunar og til þess að drífa
staðbundnar aflvélar, eins og mjaltavélar, súgþurrkara og
aðra heyblásara. Hins vegar kemur það lítið til greina til
hitunar húsa og alls ekki við rekstur hreyfanlegra aflvéla.
Bóndinn hefur ekki mikið svigrúm í vali á hita og orku-
gjafa, því þegar einu sinni er búið að setja inn olíukynd-
ara er kostnaðarsamt að breyta um til annars eldsneytis,