Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1962, Síða 125

með reglubundnu millibili og ekki er auðvelt að finna
nein orsakatengsl á milli þeirra. Kvartæra ísöldin virðist
hafa gengið í garð, án nokkurs fyrirvara eða augljósra or-
saka, og henni virðist ljúka á sama veg. Eitt enn gerir hana
næsta dularfulla, en það er, að hún er engin órofin heild,
heldur skiptist í fjögur ísskeið, aðgreind af þremur hlý-
viðrisskeiðum, þegar hitinn verður á íssvæðinu áþekkur eða
meiri en nú og ísinn hopar jafnlangt og nú á sér stað.
Af þessu leiðir, að við vitum ekki, eins og sakir standa,
hvort við erum heldur stödd á upphafi hlýviðrisskeiðs milli
ístímabila, eða við lok ísaldar.
Enn er það eitt, er vakið hefur furðu fræðimanna, en
það er, að breytingarnar á ísöld frá einu ástandi til annars
virðast, samkvæmt nýjustu rannsóknum, hafa orðið með
tiltölulega skjótri svipan, jarðfræðilega séð. iÞannig mun nú
t. d. talið, að eigi hafi liðið nema um 3000 ár frá því að síð-
asta jökulskeið var í hámarki og þar til ísinn var þorrinn
til núverandi ástands eða vel það, því tiltölulega skömmu
eftir að því jökulskeiði lauk, virðist loftslag á norðurhveli
jarðar hafa orðið snöggtum hlýrra en nú.
Það er ekki að undra, þótt margt í hinni löngu jarðsögu
orki tvímælis, svo sem upphaf sólkerfis og jarðar, sem talið
er að orðið hafi fyrir allt að 4000 millj. ára, þegar það vefst
fyrir okkur að skilja og skýra þau fyrirbæri, er gerzt hafa
á síðustu milljón árunum, er eru svo nýlega um garð geng-
in, að verksummerkin liggja víða um lönd óröskuð og að-
gengileg eða eru beinlínis að gerast enn þann dag í dag.
Að sjálfsögðu hafa náttúrufræðingar á ýmsum tímum leit-
að skýringa á ísöldinni, og einhvers staðar hef ég séð, að til-
gátur um orsakir ísaldar muni vera um fimmtíu. Sumar
þeirra hafa þó títillar hylli notið, aðrar orðið vinsælar og
eignazt ákafa fylgendur um árabil, en engin einstök kenn-
ing virðist þó geta skýrt fyrirbærið fyllilega. Má vera, að
líklegasta úrlausnin fáist með því að slá saman áhrifum
fleiri kenninga. Hér á eftir verða þær helztu raktar.