Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1975, Qupperneq 82

Hvað frjósemi ánna varðar, er talið, að hún sé einna mest,
ef þær fá fang fremur snemma á fengitíma. Þótt rannsóknir
hafi ekki verið gerðar hérlendis á því, hvaða burðartímar
henti best við mismunandi aðstæður, bendir reynsla bænda
til þess, að í sumum tilvikum geti verið hagkvæmt að láta
ærnar bera nokkru fyrr en almennt tíðkast. Aftur á móti
virðist vart grundvöllur undir því að seinka burðartíma
ánna frá því sem nú er. í þessu sambandi þarf að huga að
fjölmörgum þáttum, svo sem húsakosti, vorfóðrun, nýtingu
sumarbeitilands og skipulagningu slátrunar á haustin.
Víða erlendis eru gerðar tilraunir til að stjórna kynstarf-
semi ánna með hjálp hormóna og ljóstækni, t. d. að fá ær
til að beiða utan hins eðlilega fengitíma og bera oftar en
einu sinni á ári að jafnaði. í sumum tilvikum eru ærnar
hýstar og þeim gefið inni allt árið, kostnaður er mikill, en
miðað er við, að framleiðsla dilkakjöts eftir ána verði mun
meiri en gerist með hefðbundnum framleiðsluaðferðum.
Margs ber að gæta í þessu sambandi, t. d. er trúlegt að end-
ing ánna verði minni en ella, þegar svo geysimiklar kröfur
eru gerðar til þeirra. Á þetta er aðeins drepið til fróðleiks,
en ekki gert ráð fyrir, að slíkir framleiðsluhættir henti ís-
lenskri sauðfjárrækt í náinni framtíð.
Fósturgreining nokkrum vikum fyrir burð.
Um árabil hefur mikið verið unnið að því að finna hag-
kvæmar aðferðir til að ákvarða á ýmsum stigum meðgöngu-
tíma, hvort ærin gengur með fóstur og hvort um eitt eða
fleiri er að ræða. Við venjulegar búskaparaðstæður hafa
„ultra“ hljóðbylgjutæki reynst einna best til þessara nota.
Tæki þessu, sem er fremur auðvelt i notkun, mun ekki
hafa verið beitt við sauðfé hér á landi. Nákvæmni greining-
arinnar eykst eftir því sem nær dregur væntanlegum burð-
artíma. Þegar meðgöngutíminn er hálfnaður má greina með
mjög mikilli nákvæmni, hvort ærin eða gemlingurinn geng-
ur með fang. Mest gagn væri af slíkri tækni, ef unnt væri að
greina með vissu fjölda fóstra í ánni, en til þessa hefur ná-
86