Frjáls verslun - 01.12.1989, Page 44

AÆTLUN
Em MIKILVÆGASTA
STJÓRNTÆKIÐ
RÆTT VIÐ ÞÓRÐ SVERRISSON FORMANN STJÓRNUNARFÉLAGSINS
Þórður Sverrisson formaður stjórnunarfélag
Islands.
Stjórnunarfélag ís-
lands hefur í gegnum tíð-
ina staðið fyrir fjölbreytt-
um námskeiðum um
áætlanagerð og haldið
uppi öflugri umræðu um
nauðsyn þess að nota
áætlanir sem stjórntæki
við rekstur fyrirtækja.
Lögð hefur verið áhersla
á að kynna áætlanagerð í
heild, en kennsla mest
verið um gerð fjárhags-
áætlana, þ.e. rekstrar-,
greiðslu- og fjárfesting-
aráætlana. Þá hefur fé-
lagið síðasta áratug efnt
til spáfestu í lok hvers
árs, þar sem stjórnmála-
menn, sérfræðingar og
stjórnendur fyrirtækja
hafa reynt að segja fyrir
um horfur í efnahagsmál-
um og um rekstrarum-
hverfi fyrirtækja fyrir ár-
ið á eftir. Við spurðum
Þórð Sverrisson formann
Stjórnunarfélagsins
hvemig áætlanagerð
væri almennt háttað í
rekstri íslenskra fyrirtækja og
hvar við værum stödd í þeim efn-
um miðað við nágrannaþjóðirn-
ar.
„Áætlanagerð hér á landi á ekki að
baki sömu hefðir og í nágrannalöndum
okkar og í fyrstu var hún einkum unn-
in af opinberum aðilum. Sjálfsagt hafa
áætlanir þá verið unnar með svipuðu
sniði og í Danmörku, þaðan sem okk-
ar stjórnunarþekking kom á þeim
tíma, og fyrst og fremst var þá unnið
að fjárlagagerð ríkisins og gerð fjár-
hagsáætlana fyrir stærstu sveitarfé-
lög. Á þessum tíma voru áætlanir
fyrst og fremst notaðar til að ákveða
útgjöld opinberra aðila en gildi áætl-
ana hefur breyst með tímanum, og í
dag eru áætlaðar eitt mikilvægasta
stjórntæki í rekstri hvers fyrirtækis.
Ég tel að á síðustu 10-15 árum hafí
áætlanagerð fleygt mjög fram hér á
landi og hafa einkafyrirtæki haft for-
ystu um þá þróun. Ymislegt veldur
því, og má þar fyrst nefna að í rekstri
fyrirtækja er áætlunin eitt traustasta
stjórntæki sem hægt er að nota til að
fylgjast með því hvort rekstur fyrir-
tækisins gengur eins og
stjómendur hafa gert ráð fyrir
eða sett sér markmið um.
Einnig hafa lánastsofnanir,
bæði innlendar og erlendar,
krafist vandaðrar áætlana-
gerðar, til þess að fyrirtæki
geti sýnt fram á hvernig þau
ætla að greiða til baka lán sem
þau hafa fengið til síns rekstr-
ar. Þá veldur ekki minna að
stjórnendur fyrirtækja hafa
hlotið meiri menntun um
stjórnun og rekstur, bæði
hérlendis og erlendis, og hafa
því ágætar forsendur til að
þróa vandaðar áætlanir og
nota þær markvisst sem
stjómtæki.
Almennt tel ég því að fyrir-
tækjum hafi miðað ágætlega
við gerð fjárhagsáætlana, en
við erum skammt á veg komin
við að þróa formlega stefnu-
mótun eða gerð áætlana til
lengri tíma og eigum langt í
land með að ná sömu tökum á
stefnumótandi áætlanagerð
og fyrirtæki í okkar helstu við-
skiptalöndum“, sagði Þórður
Sverrisson.
Nú er því jafnan borið við að erfitt
sé að átta sig á þróun efnahagsmála
hér á landi vegna mikillar verðbólgu
og sveiflna í þjóðarbúskapnum. Við
spurðum Þórð um þetta atriði og
hvort þessi margumtöluðu ytri áhrif
væru meiri hér en í öðmm samfélög-
um.
„Vissulega er talsverð óvissa í ís-
lensku efnahagslífi sem helst má rekja
til sveiflu í veiðum og sölu sjávar-
afurða. En hinu má ekki horfa fram hjá
að margt er stöðugt í rekstrarum-

44