Frjáls verslun - 01.05.1995, Blaðsíða 64

EFNAHAGSMAL
Skilaboð til stjórnvalda:
HAFIÐ KIARK TIL AÐ
BÆTA SAMKEPPNISHÆFNINA
Einar Sveinsson, formaður Verslunarráðs Islands, ríður á vaðið í nýjum,
föstum dálki Frjálsrar verslunar sem ber heitið Skilaboð til stjórnvalda
“I ftir 6 ára samfelldan samdrátt
hefur undanfarið rúmt ár verið
I-----1 að birta til í íslensku efnahags-
Iífi. Batinn hefur verið hægur og und-
irstöður hans brothættar. Þar hefur
vegið þungt veiðar utan efnhagslög-
sögu íslands og ávinningur af efn-
hagsuppgangi í viðskiptalöndum.
Hluta umskiptanna má þó þakka
bættum starfsskilyrðum íslenks at-
vinnulífs, en útflutningur á vöru og
þjónustu jókst verulega á síðasta ári.
Með aukinni framleiðni í atvinnulífinu,
breytingum á skattlangingu fyrir-
tækja og auknu viðskiptafrelsi hefur
tekist að gera samkeppnisskilyrði at-
vinnurekstrarins að mörgu leyti sam-
bærilegan því sem erlendir keppi-
nautar búa við.
Þrátt fyrir þessi jákvæðu teikn þá
eru hættumerki á lofti. Órói hefur
verið á vinnumarkaði og víða má
heyra öfundartón í garð íslenskra
fyrirtækja fyrir að hagnast. Hagnaður
íslenskra fyrirtækja er hins vegar
ekki mikill miðað við erlenda keppi-
nauta þeirra, eigið fé yfirleitt minna
og til viðbótar þá er verið að vinna upp
margra ára taprekstur. Það gleymist
oft að hagnaður fyrirtækjanna stend-
ur undir velferðarkerfinu.
Skilaboðin til stjómvalda eru því
einföld. Þau verða að gera allt sem í
þeirra valdi stendur til að búa íslensku
atvinnulífi starfsskilyrði sem gera þau
samkeppnishæf í alþjóðlegu um-
hverfi. Til þess verða þau að hafa
kjark til að efla þau úrræði sem bæta
samkeppnishæfnina en fyrirbyggja
skaðleg áhrif. I því sambandi vil ég
nefna fáein verkefni sem ég tel brýnt
að stjórnvöld leysi úr á næstu árum.
1. RÍKISSJÓÐSHALLI
Eyða þarf ríkissjóðshallanum með
lækkun ríkisútgjalda. Ríkissjóðshall-
inn veldur skuldasöfnun og er ávísun
á hærri skatta til framtíðar. Hann
heldur vaxtastigi uppi og hamlar
þannig á móti sókn í atvinnumálum.
Koma þarf á samkeppnishugsun hjá
hinu opinbera með gerð þjónustu-
samninga við einstakar ríkisstofnanir.
Efla þarf kostnaðarvitund notenda
opinberrar þjónustu með greiðslu
hóflegra þjónustugjalda. Hugsa þarf
til lengri tíma við gerð ijárlaga og
leggja ávallt fram langtímafjárlög til
þriggja ára en það er reyndar skylt
skv. lögum. Horfast verður í augu við
óþægileg vandamál s.s. skuldasöfn-
unar ríkisins gagnvart lífeyrissjóði
ríkisstarfsmanna. Til þess að efla
ábyrgðartilfinningu stjómmálamanna
er rétt að setja hömlur við því að
ríkissjóður verði rekinn með halla,
t.d. að banna hallarekstur eða að slíkt
þurfi að samþykkja sérstaklega á Al-
þingi með atkvæðum aukins meiri-
hluta.
2. EINKAVÆÐING OPINBERRAR
STARFSEMI
Halda þarf áfram að draga úr um-
svifum ríkisins og einkavæða opinber
fyrirtæki. Þetta getur gerst með út-
boðum, niðurlagningu þjónustu eða
sölu á eignarhlutum í fyrirtækjum.
Einkavæðing felur í sér valddreifingu
og hvetur til aukinnar samkeppni sem
skilar sér í betri rekstri viðkomandi
fyrirtækja og bættum hag neytenda
og skattgreiðenda.
3. JÖFNUN SAMKEPPNISSKILYRÐA
Þar sem ríkið stundar atvinnustarf-
semi í samkeppni við einkaaðila er
samkeppnisaðstaðan oft ójöfn. Brýnt
er að aðstöðumunur verði jafnaður
m.a. með því að ríkisfyrirtækjum
verði breytt í hlutafélög. Þannig
starfa þau á sama grunni og einkafyr-
irtæki, njóta takmarkaðrar ábyrgðar
eigenda, þurfa að greiða skatta og
Einar Sveinsson, formaður
Verslunarráðs íslands, er
með þessi skilaboð:
Stjórnvöld verða að gera allt
sem íþeirra valdi stendur til
að búa íslensku atvinnulífi
starfsskilyrði sem gera þau
samkeþþnishæf í alþjóðlegu
umhverfi.
MYNDIR: KRISTJÁN EINARSSON
64