Frjáls verslun - 01.05.1996, Blaðsíða 36

Stefnumið er um það hvað eigi að gera. Til hvaða hafnar á trillan að sigla?
Það er hins vegar markmið hvenær hún eigi að koma í höfn.
íslendinga máli að greina á milli fólks-
bfls, leigubfls, bflaleigubfls og fólks-
flutningabfls og að greina á milli rófu,
skotts, tagls, hala og dindils, svo eitt-
hvað sé nefnt. Ástæðan var líklegast
sú að þannig komst mikilvæg hugsun
eða hugmynd óbrengluð á milli
manna.
YFIRLÝSINGAR UM FYRIRHUGAÐAN
ÁRANGUR
Fyrirtæki og stofnanir velta hundr-
uðum milljóna króna á ári og hagnaður
er ekki nema brot af veltunni þannig
að mikið er í húfi að allt gangi upp. Til
að stjóma þessum skipuheildum nota
menn m.a. yfirlýsingar um fyrirhug-
aðan árangur. Á íslensku em til
a.m.k. tvö orð sem geta fallið undir að
vera yfirlýsing um árangur: Stefnu-
mið og markmið. Verður hér nánar
fjallað um þau og hvernig fyrirtæki
geti hagnýtt sér þau til að samstilla
starfsmenn.
Sjómenn taka gjarnan mið af ein-
hverju kennileiti í landi þegar þeir
sigla til hafnar og landsýn er. Miðið er
gjarnan nefiit stefnumið. Til dæmis
myndi skipstjóri róðrarbáts á Breiða-
firði væntanlega nota Snæfellsjökul
sem stefnumið væri hann á leið til
Rifshafnar.
Eins og gefur að skilja getur
róðrarbáturinn ekki siglt upp á Snæ-
fellsjökulinn sjálfan en það er auðvelt
að sameina áhöfnina um þetta stefnu-
mið. Nánast hver sem er getur tekið
við stýrinu og siglt bátnum í höfn.
Um það leyti sem báturinn leggur
af stað í land hefur skipstjórinn sam-
band við vinnslustjórann í fiskverkun-
inni. Þeir ákveða að markmiðið sé að
báturinn verði kominn í höfn og búinn
að skipa upp þremur tonnum af fiski
fyrir klukkan tólf á hádegi til þess að
ekki verði hráefnisskortur í landi eftir
hádegið. Skipstjórinn kemur þessu
markmiði til allra í áhöfninni, sem
koma nálægt siglingu bátsins í land,
svo þeir geti náð því.
MARKMIÐ
Hver er munurinn á þessum tveim-
ur dæmum um árangur? Markmiðið
svarar þremur lykilspumingum:
Hvað eigi að gera? (Skipstjórinn eigi
að vera kominn í höfn.) Hve mikið á
að gera af því? (Hann eigi að vera
búinn að skipa upp þremur tonnum af
fiski.) Hvenær því eigi að vera lokið?
(Þessu eigi að vera lokið fyrir klukkan
tólf á hádegi.)
Þegar skipstjórinn er búinn að
skipa upp tonnunum þremur getur
hann litið á klukkuna til að sjá hvort
hann náði markmiðinu og hrósað
áhöfninni fyrir góða frammistöðu.
Þegar íþróttamaðurinn segist ætla
að „hlaupa Reykjavíkurmaraþonið
1996 á minna en 120 mínútum" er
hann kominn með markmið því hann
getur mælt árangurinn, sem hann
ætlaði að ná, þegar hann kemur í
mark. Hann getur líka stillt upp æf-
ingaáætluninni þannig að hann nái
ákveðnum áföngum á tímabilinu fram
að Reykjavíkurmaraþoninu.
Stjómandi fyrirtækis gæti líka sagt
að framlegð eftir breytilegan kostnað
ætti að vera ákveðnar % fyrir áramót
1996 / ’97 og sett upp áfanga það sem
eftir lifði ársins þar sem hægt væri að
mæla hvemig miðaði.
STEFNUMIÐ
Stefnumiðið svarar yfirleitt alltaf
spurningunni: Hvað eigi að gera?
(Sigla í áttina að Snæfellsjökli).
Stefnumiðið vantar svör við annarri
eða báðum síðari spumingunum (hve
mikið? og hvenær?). Engu að síður er
stefnumiðið mikilvægt fyrir áhöfnina
því för bátsins stýrist af stefnumið-
inu.
Þjálfarinn gæti sagt við hlauparana
sem hann er að þjálfa: „í sumar skul-
um við taka þátt í Reykjavíkurmara-
þoninu.“ Stjómandi gæti sagt: „Við
ætlum að framleiða vörur okkar á
sem hagkvæmastan hátt.“ Báðar
yfirlýsingarnar segja hvað eigi að gera
36