Frjáls verslun - 01.10.1998, Page 44

SKOÐUN
Katrín Olga Jóhannesdótt-
ir rekstrarhagfrœðingur
vill lækka verð á áfengi og
draga þannig úr heima-
bruggi og smygli sem nem-
ur allt að 2 milljörðum á
markaðsverði. Hún
telur að verðlækkun
áfengis dragi að erlenda
ferðamenn og stórbæti
vínmenninguna!
SKODUN: Katrín Olga Jóhannesdóttir
eimsmynd íslendinga hefur
breyst mikið á þessari öld og
mikil þróun hefur orðið í hinum
ýmsu þáttum samfélagsins. I viðskipta-
háttum hafa Islendingar gengið í gegn-
um ýmislegt, s.s. haftabúskap með
dönsku einokunarversluninni og rekst-
ur hins opinbera á íyrirtækjum t.d. „rík-
ismjólkurbúðum", Ríkisskip o.fl. Þetta
fyrirkomulag var komið til vegna hefða
og þess að heimsmynd þjóðarinnar var
önnur en hún er nú. Islensk þjóð siglir
nú hraðbyri inn í 21. öldina, það er fram-
sækni í þjóðfélaginu, fjöldamörgum
gömlum höftum hefur verið aflétt, fyrir-
tæki á sviði hátækni blómstra, menntun-
arstig er hærra og þjóðin orðin alþjóð-
legri.
En á einu sviði viðskiptahátta við-
gangast ennþá venjur hafta og fýrir-
hyggju, þ.e. í áfengismálum. Því miður
hefur lítið verið um málefnalega um-
ræðu á því sviði og ákveðið forboð ríkt í
þeim málum. Auðvelt er að viðhalda nú-
verandi uppbyggingu kerfisins með rök-
um um óbeislaða drykkju ef raskað væri
við því kerfi.
Ætlunin er hér að draga fram nokkr-
ar staðreyndir í áfengismálum Islend-
inga og í kjölfar þeirra að rýna nánar
ofan í þær.
Afum 980 krónum, sem bjórkiþþan kostar,
fara um 700 krónur í ríkissjóð. Framleið-
endur fá 180 krónur og ÁTVR fær 100
krónur jyrir að selja vöruna.
AÐGENGI ■ ALMENNT
Ef skoðað er aðgengi að áfengi á Is-
landi má segja að það sé óhindrað ef
keypt er áfengi af veitingahúsi eða hót-
eli. Þessir aðilar þurfa að vfsu að fá vin-
veitingaleyfi, sem fæst í flestum tilfellum
án vandkvæða.
En ef kosið er að kaupa vín í smásölu
horfir málið öðruvísi við. I fyrsta lagi
þarf samþykki sveitastjórnar að gefnu
áliti byggingar- og skipulagsnefndar
(þetta er þó framför þar sem áður þurfti
samþykki í kosningum). Þegar sveita-
stjórn hefur samþykkt útsölu áfengis -
þá fer málið til stjórnar ATVR sem gerir
tillögu tíl ljármálaráðuneytisins um opn-
un útsölustaðar. Nú hafa 5 sveitarfélög
sent formleg tilmæli tíl ATVR um opnun
áfengisútsölu og vitað er um 4 sveitarfé-
lög sem samþykkt hafa áfengisútsölu án
þess að hafa sent formlega beiðni tíl
ÁTVR Þess utan liggur lýrir ákvörðun
hjá ÁTVR um að opna tvær nýjar áfeng-
isverslanir.
Opnunarlími verslana ÁTVR fylgir
ekki opnunartíma annarra verslana í
landinu. Þar hefur þó orðið framför með
því að lengja opnunartíma á föstudögum
til kl. 19.00 og að hafa opið á milli 10.00
og 14.00 á laugardögum. Hér er ekki
nægilega hugað að þjónustu við
viðskiptavini og spyrja má hvort
áfengi sé ekki eins og hver önnur
neysluvara sem ættí að vera að-
gengileg á þeim timum sem neyt-
andinn kaupir inn þá vöru.
AÐGENGI - REYKJAVÍK
I Reykjavík og nágrenni eru nú
8 útsölustaðir. Á þessu svæði búa
rúmlega 160 þúsund manns
þannig að hver útsölustaður þjón-
ar 20 þúsund manns — er það við-
undandi? Á sama markaðssvæði
eru 40 lyfjaverslanir, svo einhver
dæmi séu tekin. Á helmingi út-
sölustaða áfengis er útsalan tengd
annarri neysluvöru. Annars stað-
ar er staðsetningin lítið tengd
markaðnum, s.s. nýleg verslun
ÁTVR í Kópavogi sem er í bak-
húsi við stóra verslunarmiðstöð.
AÐGENGI -LANDSBYGGD
Þegar aðgengi að smásölu áfengis er
skoðað fer landsbyggðin halloka. Ibúar
landsbyggðarinnar, sem ekki hafa áfeng-
isútsölu í sinni heimabyggð eða f ná-
grenni hennar, þurfa að panta áfengi frá
44