Morgunblaðið - 13.01.2001, Blaðsíða 58

MINNINGAR
58 LAUGARDAGUR 13. JANÚAR 2001 MORGUNBLAÐIÐ
skyldi vera valinn í íþróttafulltrúa-
starfið á sínum tíma. Það skal haft í
huga að Þorsteinn átti afbragðskonu
sem studdi hann dyggilega og gerði
honum kleift að sinna sínu veiga-
mikla starfi af slíkri atorku sem hann
gerði.
Hér að framan hefur aðeins verið
minnst á veigamikið starf hans í þágu
íþrótta á Íslandi og þó hvergi full-
nægjandi. Eru óupptalin ómetanleg
störf hans í þágu góðra málefna og
samtaka sem ég efast ekki um að aðr-
ir geri grein fyrir.
Eitt er víst, að Þorsteinn Einars-
son hefur skilað glæstu lífsstarfi og á
sannarlega skilið virðingu og þakk-
læti þjóðarinnar.
Öllum hans nánustu sendi ég sam-
úðarkveðjur.
Valdimar Örnólfsson.
Fallinn er í valinn Þorsteinn Ein-
arsson, fyrrverandi íþróttafulltrúi og
glímukappi. Glæsilegur, fyrirmann-
legur, höfðinglegur. Kempa og kappi
til orðs og æðis. Það má segja um
Þorstein að hann hafi verið ímynd
íþróttamannsins í fasi, framgöngu og
að líkamsburðum. Höfðinu hærri en
flestir, beinn í baki, vel á sig kominn,
einbeittur og röggsamur. Þannig var
Þorsteinn foringi og fyrirmynd, allar
götur frá því ég man fyrst eftir hon-
um á vettvangi íþróttanna. Til síðasta
dags.
Þar lék hann stórt hlutverk, lengst
af sem íþróttafulltrúi ríkisins í marga
áratugi, þegar fjárveitingar til
íþróttamannvirkja fóru í gegnum
fjárveitingarvaldið og íþróttanefnd
ríkisins. Sem íþróttafulltrúi þurfti
Þorsteinn að fylgjast náið með
íþróttastarfinu og þörfunum á hverj-
um stað, kynnast forystumönnum og
staðháttum og eiga þannig náið sam-
starf við hina frjálsu íþróttahreyf-
ingu. Það gerði hann ekki aðeins af
skyldurækni heldur af ástríðu.
Þorsteinn var tíður gestur á
íþróttaþingum og bar þar af sökum
glæsileika og mælskusnilldar. Gat
talað lengi en jafnan af viti. Hafsjór
af fróðleik um söguna og þróunina. Á
síðari árum hélt hann þessari þekk-
ingu sinni við og bætti um betur, ef
eitthvað var. Enginn maður var til
dæmis fróðari um íþróttir til forna og
um þróun glímunnar vissi hann allt
og flutti um það mál marga fyrir-
lestra, hér heima sem erlendis.
Hann var óspar á að miðla af
viskubrunni sínum, minni hans var
viðbrugðið og svo lá hann heldur ekki
á skoðunum sínum, ef honum þótti
við liggja. Ótal hafa þau verið, símtöl-
in og samtölin við Þorstein Einars-
son, um málefni íþróttanna, þar sem
hann lét mig hafa það óþvegið eða
hvatti mig til dáða.
Þorsteinn var ómissandi maður við
fánahyllingar og hátíðargöngur, þar
sem hann stýrði mönnum af alkunnri
röggsemi og hann var ómetanlegur
liðsmaður í minjasafnsnefnd Íþrótta-
sambandsins og hafði það að einu af
sínum mörgu áhugamálum að koma
sögulegum munum og minjum á
öruggan stað.
Á síðustu árum hafði hann og mikil
afskipti og forgöngu um íþróttaiðkun
eldri borgara. Honum var í rauninni
ekkert óviðkomandi sem sneri að
íþróttum og þar markaði hann spor,
sem ekki verða máð út. Hann var
stór í sniðum, hann Þorsteinn, stór
maður, stór í hugsun, stór í viðkynn-
ingu.
Og stór var einnig fjölskyldan, ell-
efu börnin, þar af ýmsir afkomendur
hans, sem hafa látið að sér kveða á
vettvangi íþróttanna.
Íþrótta- og ólympíusamband Ís-
lands þakkar Þorsteini Einarssyni
samfylgdina og samstarfið og kveður
mikilhæfan og aðsópsmikinn félaga
sinn með virðingu og hlýhug og vott-
ar fjölskyldu hans samúð.
Ellert B. Schram, forseti ÍSÍ.
Þorsteinn Einarsson var fyrsti for-
maður Akóges í Reykjavík, sem var
stofnað hér í Reykjavík 12. janúar
1942, en árið 1935, þegar hann var
búsettur í Vestmannaeyjum hafði
hann gengið til liðs við Akóges í Vest-
mannaeyjum, sem var stofnað árið
1926.
Þorsteinn var formaður félagsins
fyrstu tvö árin, frumherji, sem ásamt
vöskum mönnum eins og Einari Sig-
urðssyni, Jóhanni Gunnari Ólafssyni
og fleirum bar félagið áfram Þor-
steinn Einarsson var mikill hug-
sjónamaður, kyndilberi nýrra og
frjórra hugmynda og hugsjóna í anda
mannræktar og uppbyggingu betra
félags og fegurra mannlífs.
Hann var einn vormanna Íslands á
þeirri öld sem rann sitt skeið nú um
áramótin. Þetta var kynslóðin sem
sannaði í verki með störfum sínum
markmið sjálfstæðisbaráttu stjórn-
mála- og hugsjónamanna 19. aldar að
Íslendingar væru fullfærir um að búa
í þessu landi sem sjálfstæð þjóð. Þeir
höfðu að kjörorði „Íslandi allt“ sem
John F. Kennedy orðaði í innsetning-
arræðu sinni sem forseti Bandaríkj-
anna og frægt er: „Spyrðu ekki hvað
land þitt getur gert fyrir þig, spyrðu
heldur hvað þú getir gert fyrir ætt-
jörð þína“.
Þorsteinn Einarsson var þessarar
gerðar. Hann kom mörgu í verk á
langri ævi og tók alls staðar til hendi.
Auk sérstaks áhuga á íþróttum
sem hann starfaði við allan sinn far-
sæla embættisferil hafði hann mikinn
áhuga á náttúrufræði, sérstaklega
fuglum, en ungur hafði hann í sveit-
um Suðurlands og á Snæfellsnesi
kynnst náttúru landsins. Þegar hann
kvæntist Ásdísi Jesdóttur og flutti til
Vestmannaeyja komst hann í nána
snertingu við fuglalíf og náttúru
Eyjanna, en ættmenn hennar voru
grónir Vestmannaeyingar og sumir
afburða fjalla- og veiðimenn.
Hann ritaði merkar greinar um
fugla og þá einkum sjófugla í tímarit-
ið Náttúrufræðinginn og fleiri rit, t.d.
í Blik, ársrit Gagnfræðaskólans í
Vestmannaeyjum, merka grein um
síðustu för til súlna í Eldey árið 1939.
Þorsteinn tók einnig saman merki-
lega bók um íslenska fugla, sem heit-
ir Fuglahandbókin – Greiningabók
um íslenska fugla, sem er sérstak-
lega handhæg og skýr við fuglaskoð-
un. Hefur bókin komið út í mörgum
útgáfum og verið þýdd á ensku.
Þrátt fyrir það að Þorsteinn væri
mikill dýraverndunarmaður og
fuglavinur skildi hann öðrum mönn-
um betur gamlar og fornar venjur í
Vestmannaeyjum og víðar um nýt-
ingu landsins gæða og fugla eins og
súlu, lunda og flugfýls.
Akógesfélagar í Vestmanneyjum
og Reykjavík munu lengi minnast
hins trausta félaga sem aldrei
gleymdi eða brást sínu gamla félagi
þrátt fyrir miklar annir og umfangs-
mikil embættisstörf við uppbyggingu
íþróttamála í landinu.
Lengst mun Þorsteins verða
minnst fyrir störf hans við skógrækt
Akóges á Heiðmörk, þar sem kallast
Hvíld, en í 50 ár var hann þar í for-
ystusveit.
Sumarið 1991 höfðu félagar í
Akóges gróðursett í Heiðmörk í 40 ár
og voru þá sett niður 50 grenitré sem
var nefndur Þorsteinslundur til heið-
urs Þorsteini Einarssyni, sem hafði
haft forystu fyrir skógræktarstarfi
Akóges í Reykjavík frá upphafi
skipulagðrar skógræktar á Heið-
mörk um 1950.
Á 50 ára afmæli Akóges í Reykja-
vík, sunnudaginn 12. janúar 1992, var
skjöldur með áletrun og nafni Þor-
steinslundar afhjúpaður að viðstödd-
um Akógesfélögum, Þorsteini Ein-
arssyni og fjölskyldu hans.
Þorsteinn Einarsson var heiðurs-
félagi Akóges í Reykjavík. Við útför
hans kveðjum við traustan og góðan
félaga, sem vann félaginu mikið.
Hans er gott að minnast.
Við félagar hans í Akóges sendum
stórri fjölskyldu Þorsteins Einars-
sonar, afkomendum og tengdafólki
innilegar samúðarkveðjur. Minning
Þorsteins Einarssonar mun lifa með
okkur félögum hans í Akóges.
Guðjón Ármann Eyjólfsson.
Þorsteinn Einarsson, fyrrverandi
íþróttafulltrúi ríkisins, hefur kvatt
okkur eftir langt og heilladrjúgt starf
að uppbyggingu íþrótta í landinu.
Hann var skipaður íþróttafulltrúi
8. janúar 1941 og gegndi því starfi í
40 ár. Setning íþróttalaga og skipan
íþróttafulltrúa var merkur áfangi í
sögu íslenskra íþrótta og lét Þor-
steinn ekki sitt eftir liggja með
hvatningu og leiðbeiningum við upp-
byggingu íþróttamannvirkja, aðstoð
við íþróttahreyfinguna og eflingu
íþrótta í skólum.
Strax í upphafi ferðaðist Þorsteinn
um allt landið og kynnti sér aðstæður
til íþróttaiðkunar og hugmyndir
manna um úrbætur. Margar þessar
ferðir voru bæði langar og strangar
en á þennan hátt kynntist Þorsteinn
landinu og landshögum og eignaðist
persónulega kunningja og vini í öll-
um bæjum og hreppum landsins.
Þorsteinn var áhrifamikill örlaga-
valdur margra og m.a. þeirra sem
bjuggu sig undir að stunda íþrótta-
nám hér á landi eða erlendis. Ég var
einn þessara skjólstæðinga hans og
má segja að hann hafi verið forsvars-
maður minn og fjárhaldsmaður á
meðan ég stundaði nám mitt hér á
landi og í Þýskalandi.
Þegar lög um æskulýðsmál voru
samþykkt 1970 var ég ráðinn æsku-
lýðsfulltrúi ríkisins og fékk þá tæki-
færi til þess að vinna með Þorsteini í
menntamálaráðuneytinu og kynnast
betur en áður dugnaði hans, elju og
ósérhlífni við margvísleg og viðamikil
störf að íþróttamálum. Þá fékk ég
einnig tækifæri til þess að ferðast
með honum um landið og verða vitni
að því hve vel hann þekkti málefni
íþrótta á hverjum stað og aðstæður
allar.
Mörgum dugmiklum forystu-
mönnum íþrótta þótti Þorsteinn full-
ráðríkur og kappsfullur á stundum
og má það ef til vill til sanns vegar
færa. Ég sem eftirmaður hans tel þó
að reynslan hafi sýnt að ráð hans og
leiðbeiningar hafi oftar en ekki leitt
til farsælla lausna.
Ég minnist Þorsteins Einarssonar
sem mikils höfðingja og heiðurs-
manns og færi fjölskyldu hans mínar
innilegustu samúðarkveðjur.
Reynir G. Karlsson.
Hefði Ísland átt herlið hefði Þor-
steinn Einarsson sjálfkrafa orðið þar
yfirhershöfðingi. Þetta var ein mín
fyrsta hugsun þegar ég kynntist Þor-
steini fyrir tæpum tveimur áratug-
um. Það var ekki vegna þess að mér
þætti hann svo herskár en fas hans
var einstakt. Engan mann hef ég
þekkt svo virðulegan og glæstan í
framgöngu. Hann bar með sér valds-
mannslega hógværð og tígulegt yf-
irbragð hefðarmanns. En Þorsteinn
var friðarsinni og dýravinur – og
mannvinur. Það fann ég fljótt er ég
kynntist honum og þau ágætu kynni
vil ég þakka.
Það var sameiginlegur áhugi okk-
ar á þjóðaríþróttinni sem leiddi okk-
ur saman. Síðustu áratugi hefur Þor-
steinn í frístundum unnið að
samningu mikils ritverks um þróun
glímunnar sem íþróttar og þýðingu
hennar í íslensku þjóðlífi í ellefu ald-
ir. Þetta hefur hann gert á vegum
Glímusambands Íslands sem ég veiti
nú forstöðu. Síðasta áratug höfum
við Þorsteinn átt margar stundir
saman við athuganir og umbætur á
handritinu. Sjálfur lét ég ganga til
Þorsteins ýmislegt sem rak á fjörur
mínar í eigin athugunum. Fyrir það
var hann afar þakklátur og glaður og
fylltist endurnýjuðum áhuga þegar
nýir hlutir komu í ljós og alltaf var
áhugi hans nýr og vakandi þegar
glímufræðin voru annars vegar. Ég,
sem miklu yngri maður, fylltist oft
undrun yfir frumleika hans þegar
Þorsteinn lagði fram nýjar og fersk-
ar hugmyndir sem síðar urðu við-
teknar staðreyndir.
Við Þorsteinn ræddum mikið
glímu og glímusögu og vorum alls
ekki sammála um alla hluti. Þor-
steinn var skapmaður og honum var
annt um skoðanir sínar um glímuna
sem hann hafði myndað sér í gegnum
tíðina. Slík var þó kurteisi hans að
hann kynnti sér ítarlega mínar hug-
myndir þótt þær færu ekki saman við
hans og lagði sig fram við að sam-
ræma okkar skoðanir. Slíkt hefðu
margir látið ógert í hans sporum en
hann taldi öll sjónarmið eiga rétt á að
ÞORSTEINN
EINARSSON


 






    
           

        

!          "  
"   !

"#
$% &&'(
)*&%+ &
 #  
  $      
 % "   
&

 '( '  )
*     +
  ,++&
#  

, -.
/-)-. !. 
 - -)-..  01  $&.
  %/)-. $0 23) ..
   /
!     0!4 !
 22 -#)&&
)#3+)-
#

    -  

 .
 
% 
  

 '( '/))


0 
 

 
!  "  
0 




&)+ '56
)*&%+ &
 #
  

1
2 ,2 " 


  .      

1 "   

 '( '  )
*    +
  #  
$)* %1-.
*  . )
&123  .) 
0) 7 )
 1.8
" ..
   /
!      "  
 "   09:



-*+) - ./"
+) .#:. 
#
 3
 4  
 '' 
5    
 -    

 +"  - # 6  .7))
3
 4  
 '$ ''))
)" .. 

% ).)  0) . ).) 
$" .. 
 +" .. 
;" ..  <  
  /       /
 0+"  $=0 



%.3)""5>
#
  0 

1
2 
" " 

 6 5         
 * 8
 % .
.&% .. 
8% .. 

+  .% .
 3% .
% .