Morgunblaðið - 25.04.2001, Qupperneq 68

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI 1 MIÐVIKUDAGUR 25. APRÍL 2001 VERÐ Í LAUSASÖLU 165 KR. MEÐ VSK.
VIÐSKIPTI á Kvótaþingi Íslands
hafa aukist það sem af er þessum
mánuði, borið saman við sama tíma í
fyrra, þrátt fyrir að stór hluti fiski-
skipaflotans sé nú bundinn við
bryggju vegna verkfalls sjómanna.
Frá því að verkfall sjómanna á
fiskiskipum hófst hinn 1. apríl sl.
hafa alls verið leigð um 2.916 tonn
af þorskaflamarki á Kvótaþingi Ís-
lands og hefur viðskiptaverðið verið
frá 103 krónum fyrir kílóið upp í 112
krónur. Til samanburðar má nefna
að á sama tíma síðasta árs voru alls
leigð um 2.355 tonn af þorski á
Kvótaþingi. Þá var verðið reyndar
nokkuð hærra eða um og yfir 120
krónur fyrir kílóið. Það ber hins
vegar að athuga að í apríl í fyrra
náði friðun hrygningarþorsks, hið
svokallaða hrygningarstopp, til allra
skipa en það var fellt niður á þessu
ári vegna sjómannaverkfallsins og
smábátar því getað róið óhindrað.
Samkvæmt lögum um Kvótaþing
er óheimilt að leigja kvóta innan
ársins nema með milligöngu Kvóta-
þings, nema um sé að ræða færslu á
milli skipa í eigu sömu útgerðar. Þá
er samkvæmt lögunum ekki unnt að
sjá hverjir eru seljendur þess afla-
marks sem fer í gegnum þingið né
heldur hverjir kaupa. Þannig er
ekki hægt að sjá hverjir eru að
leigja frá sér heimildir í verkfallinu,
né heldur hverjir leigja þær til sín.
Hins vegar má leiða að því líkur að
það séu einkum smábátar í afla-
markskerfinu sem eru að leigja til
sín heimildir þessa dagana enda
gæftir verið nokkuð góðar undan-
farnar vikur og sjómenn á bátum yf-
ir 12 tonnum í verkfalli. Krókabát-
um í hinu svokallaða þorskaflahá-
marki er ekki heimilt að leigja til sín
heimildir úr aflamarkskerfinu, né
heldur krókabátum í sóknardaga-
kerfi. Það er hinsvegar ekki úti-
lokað að tiltölulega lágt verð á
Kvótaþingi að undanförnu hafi leitt
til þess að útgerðir stærri skipi leigi
til sín kvóta og veiði hann síðan þeg-
ar verkfallinu lýkur.
Meiri kvótavið-
skipti í verkfallinu
Verðið lægra
en í fyrra
SÖKUM sjómannaverkfallsins eru
stöðugt fleiri fiskvinnslufyrirtæki að
stöðvast, að sögn Arnars Sigur-
mundssonar, formanns Samtaka
fiskvinnslustöðva. Atvinnuöryggi
fiskvinnslufólks er ógnað í verkfall-
inu og þótt smábátar haldi uppi
vinnu á nokkrum stöðum fer þeim
ört fjölgandi sem fara á atvinnuleys-
isskrá.
„Núna hefur verkfallið staðið í
bráðum mánuð og ástandið versnar
með hverjum deginum sem líður.
Þetta hefur þó dreifst meira en
maður átti von á fyrir verkfallið.
Menn hafa í lengstu lög reynt að
treina verkefni en núna eru margir
að komast í þrot. Sum fyrirtæki eru
fyrir löngu hætt vinnslu,“ sagði
Arnar.
Samkvæmt upplýsingum frá
Vinnumálastofnun í gær hafa fá fyr-
irtæki tekið fiskvinnslufólk út af
launaskrá þannig að það hafi þurft
að skrá sig atvinnulaust. Aðallega
hefur þetta verið á Austfjörðum og
Norðurlandi eystra. Önnur fyrir-
tæki halda fólkinu á launaskrá,
þrátt fyrir hráefnisskort og fá bæt-
ur úr Atvinnuleysistryggingasjóði á
móti. Fiskvinnslufólkið er fyrir vikið
að fá meiri tekjur en sem nemur at-
vinnuleysisbótum og munar þar
tæpum 20 þúsund krónum á mán-
uði.
Sumir útlendingar geta
fengið framfærslustyrki
Erlent fiskvinnslufólk utan EES-
svæðisins á ekki rétt á atvinnuleys-
isbótum ef það er tekið út af launa-
skrá með dags fyrirvara, líkt og
heimamenn og útlendingar innan
EES-svæðisins, þrátt fyrir að hafa
greitt í Atvinnuleysistryggingasjóð.
Ef útlendingar, sem fá ekki at-
vinnuleysisbætur, eiga lögheimili
hér á landi eiga þeir rétt á fram-
færslustyrk frá sveitarfélögunum.
Reglur um þetta eru þó mismunandi
eftir sveitarfélögum. Ef útlending-
arnir hafa dvalið hér skemur en í
tvö ár geta sveitarfélögin fengið
framfærslustyrkina endurgreidda
frá félagsmálaráðuneytinu. Sveitar-
félögin þurfa að standa straum af
öllum kostnaði við styrkina til
þeirra útlendinga sem hafa verið
hér í 2 til 3 ár áður en þeir fá græna
kortið svokallaða, sem veitir þeim
leyfi til að ráða sig til vinnu hvar
sem er á landinu.
Málefni útlendinga í fiskvinnslu
verða til umræðu utan dagskrár á
Alþingi á morgun að beiðni þing-
flokks Samfylkingarinnar.
Sjómannaverkfallið farið að segja til sín
Fiskvinnslufyrir-
tækin að stöðvast
Morgunblaðið/RAX
RÚMLEGA fertugur karlmað-
ur svipti sig lífi í fyrrakvöld á
meðan lögreglan framkvæmdi
húsleit á heimili hans í Reykja-
vík. Í tilkynningu frá lögregl-
unni í Reykjavík segir að und-
anfarnar vikur hafi lögreglan
unnið að rannsókn á nýju fíkni-
efnamáli.
Grunur um framleiðslu á
amfetamíni
Samkvæmt heimildum
Morgunblaðsins hafði lögregl-
an grunsemdir um að fram-
leiðsla á amfetamíni ætti sér
stað á heimili mannsins.
Síðdegis á mánudag úrskurð-
aði Héraðsdómur Reykjavíkur
að lögreglan mætti framkvæma
húsleit á heimili mannsins.
„Hinn grunaði var viðstaddur
leitina og meðan á henni stóð
gerðist sá hörmulegi atburður
að hann svipti sig lífi með skot-
vopni,“ segir í tilkynningu lög-
reglunnar.
Hörður Jóhannesson yfirlög-
regluþjónn segir að rannsókn á
tildrögum sjálfsvígsins og á
hinu ætlaða fíkniefnamáli
standi yfir. Hörður vildi ekki
veita frekari upplýsingar um
málið í gærkvöldi.
Svipti sig
lífi með-
an á hús-
leit lög-
reglu stóð
MEÐ svokölluðum klínískum leið-
beiningum landlæknis um neyðar-
getnaðarvarnir er stefnt að því að
auka þekkingu almennings og
heilbrigðisstarfsfólks á neyðar-
getnaðarvörn. Samhliða er gert
ráð fyrir því að konur sem þurfa á
neyðargetnaðarvörninni að halda
geti fengið hana í apóteki án þess
að fá skrifað upp á lyfið hjá lækni.
Að sögn Sigurðar Guðmunds-
sonar landlæknis getur lyfjafræð-
ingur afhent lyfið milliliðalaust í
umboði landlæknis. Á sama hátt
verður lyfið fáanlegt á heilsu-
gæslustöðvum og hjá skólahjúkr-
unarfræðingum, sem geta gefið
lyfið í umboði heilsugæslulækna.
„Það er ljóst að ef fara þyrfti til
læknis í hvert skipti og fá lyfseðil
fyrir lyfinu drægi úr notkun lyfs-
ins og tilgangurinn með notkun
þess næðist þ.a.l. ekki,“ segir Sig-
urður.
Fóstureyðingar hafa aldrei ver-
ið fleiri á Landspítalanum en í
fyrra, en þá voru 844 aðgerðir
gerðar á spítalanum. Árið 1999
voru 774 fóstureyðingar fram-
kvæmdar á spítalanum. Meirihluti
kvenna sem fara í fóstureyðingu
eru innan við 25 ára gamlar.
Unnt að fá neyð-
argetnaðarvörn
án lyfseðils

Stefnt að/11
NÚ fer að færast aukið líf í fjárhús
landsins enda árstími sauðburðar
að hefjast. Í Kerlingadal í Mýrdal
var mikið um að vera í gær enda
jafnan gaman þegar lömbin stíga
sín fyrstu skref á vorin. Victoria
Jónsson styður hér við nýborið
lamb og fylgist ærin áhugasöm með
afkvæminu en hundurinn Tófa virð-
ist hafa meiri áhyggjur af Victoriu.
Sauðburð-
ur í Kerl-
ingadal
MANNBJÖRG varð er sex tonna
trilla, Guðbjartur SH, sigldi upp á
sker undan Brimnesi vestan Hellis-
sands um miðan dag í gær. Tveir
menn voru á trillunni, kölluðu þeir
eftir aðstoð báta í nágrenninu og
fóru síðan í björgunarbát og skutu
upp neyðarblysi. Að sögn lögreglu er
stórt gat á stefninu og líklegt að vél-
ar og tæki hafi skemmst.
Mönnunum var bjargað um borð í
trilluna Kristínu sem var nokkrar
mínútur á vettvang og er hún kom að
strandstað hafði Guðbjartur losnað
af skerinu. Þar sem gat kom á stefn-
ið undir sjólínu tók trillan að síga en
Kristín tók hana í tog áleiðis til
heimahafnar á Rifi. Er björgunar-
skipið Björgin kom á vettvang og tók
við drættinum vildi ekki betur til en
svo að Guðbjarti hvolfdi svo einungis
sást á botninn á landleiðinni.
Trilla sigldi á sker
skammt frá Hellissandi
Tveir menn
björguðust