Morgunblaðið - 06.05.2001, Qupperneq 20

SKÓLAKÓR Mosfellsbæjar
heldur vortónleika sína í sal
Varmárskóla í dag, sunnudag,
kl. 16.
Þar syngja um 100 börn og
unglingar á aldrinum 8–16 ára
lög af ýmsu tagi. Á tónleik-
unum mun Viktor A. Guð-
laugsson, skólastjóri Varmár-
skóla syngja einsöng með
kórnum. Stjórnandi er Guð-
mundur Ómar Óskarsson og
undirleik annast Judith Þor-
bergsson.
Skólakór Mosfellsbæjar
hyggur á söngferð til Dan-
merkur hinn 28. maí nk. Það
eru 20 stúlkur úr elstu bekkj-
um Varmárskóla sem taka
þátt í ferðinni.
Barnasöng-
ur í Varm-
árskóla
LISTIR
20 SUNNUDAGUR 6. MAÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Dagskrá á vegum Samtaka
herstöðvaandstæðinga
í Íslensku óperunni
mánudagskvöld kl: 21
HERNÁM Í HÁLFA ÖLD Í
Sóleyjarkvæði
Vox Feminae
Bubbi Morthens
XXX Rottweilerhundar
og fleira
90 ára
Afmælisfagnaður Vals
á Hótel Sögu
Föstudaginn 11. maí 2001 k. 19.30
Matur, skemmtiatriði og dansað fram á nótt
Verð miða aðeins kr. 5.500
Miðasala er hafin að Hlíðarenda s. 551 1134
Dagskrá dagsins að Hlíðarenda
kl.8.30 Fánar verða dregnir að hún og blómsveigur lagður við styttu séra
Friðriks Friðrikssonar.
Því næst verður ný skrifstofuaðstaða félagsins vígð og að því loknu munu
Valsmenn snæða saman morgunverð.
Kl. 15.30 Verður afhjúpaður gluggi í Friðrikskapellu sem gefin er af velunnurum
kapellunnar.
Kl. 16.00 Afmæliskaffi í félagsheimilinu að Hlíðarenda og þar verða afhent gull
og silfurmerki Vals.
JOHANN Strauss yngri (1825–
1899) er sá þeirra fjögurra Strauss-
feðga sem í daglegu tali er kallaður
valsakóngurinn, enda hafa valsar
hans eins og Dóná svo blá og ýmsir
aðrir dansar verið ómissandi þáttur
í skemmtanalífi Vesturlandabúa í
hundrað ár. Eftir hann liggja meira
en 500 tónverk og óperettur hans
urðu 16. Þeirra vinsælastar eru sú
sem hér er til umfjöllunar og svo
Leðurblakan. Líf hans var ekki allt-
af dans á rósum, og þekktust er
barátta hans við föður sinn og al-
nafna fyrir því að fá að leika á fiðlu,
sem hann lærði á laun með aðstoð
mömmu sinnar, og svo bættist við
grimm samkeppni feðganna um
hylli Vínarbúa í danssölum í níu ár,
eða allt þar til faðirinn dó 1849, en
eftir það átti hann hug og hjarta
dansunnenda borgarinnar. Það var
raunar fyrsta eiginkona hans, söng-
konan Henriette Treffz, kölluð
Jetty, sem hvatti hann til að semja
óperettur og hún varð eins konar
framkvæmdastjóri mannsins síns,
gekk frá samningum við leikhús og
útvegaði honum verkefni, en sagt er
að Johann hafi ekki verið sýnt um
veraldarvafstrið. Andlát Jetty 1878
skildi hann eftir umkomulausan og
hjálparvana. Leik- og söngkonan
Angelika Dittrich, 25 árum yngri en
Jóhann og kölluð Lili, giftist honum
skömmu seinna, en yfirgaf hann
fljótlega þar sem hún gat ekki fellt
sig við óhemjuvinnukröfur manns
síns. Í óþökk kaþólsku kirkjunnar,
sem hafnaði skilnaði, fór valsakóng-
urinn að búa með gullfallegri ungri
konu, Adele Deutsch, sem varð lífs-
förunautur hans til æviloka. En það
var einmitt einu ári fyrr en Johann
Strauss samdi Sígaunabaróninn
sem kirkjan heimilaði þeim að gift-
ast, 1887. Þá ólgandi lífsgleði og
ástarhita sem einkennir óperettuna
og hefur gert hana svo lífseiga má
ef til vill þakka þessum hamingju-
sömu umskiptum í lífi Strauss.
En til baka í Samkomuhúsið á
Akureyri. Það er Leikhúskórnum til
mikils sóma hvernig hann hefur
barist fyrir því að koma Sígauna-
baróninum á svið.
Hins vegar vekur það þá spurn-
ingu hvers vegna þurfi að standa
öðruvísi að slíkri sýningu en að leik-
sýningum á leikári Leikfélags Ak-
ureyrar.
Kórfólkið hefur ekki einasta lært
vel kröfuharða söngva og leiktil-
burði á sviði heldur einnig gengið á
milli fyrirtækja í leit að fjárstuðn-
ingi. Ef þetta væri almenna reglan
væri það í lagi, en af hverju við al-
heimsklassastykki? Vissra vanefna
gætti líka þegar litið var í efnis-
skrána, þar vantaði ýmsar upplýs-
ingar sem eiga að vera. Svo sem
upplýsingar um höfunda texta og
þýðendur, upplýsingar um söngvara
í aðalhlutverkum og að nefna heiti
söngva í einstökum atriðum. Miklu
minna er lagt í hönnun og útlit efn-
isskrár en vert væri. Roar Kvam
hefur unnið mjög gott verk við
þessa uppfærslu. Honum tekst að
útsetja lögin fyrir fjögurra manna
hljómsveit á sannferðugan hátt og
stjórn hans á söngfólki og kór var
með ágætum. Roar hefur stjórnað
Leikhúskórnum frá upphafi árið
1994, ef frá er talið árið 1999. For-
leikur fyrsta þáttar í hljómsveitinni
hefði mátt vera ákveðnari ásamt því
að styrkleika- og hraðabreytingar
væru meiri.
Óperan endurspeglar þá hrifn-
ingu sem sígaunatónlistin og sí-
gaunalífið vakti á rómantíska tím-
anum. Sígaunarnir lifðu þessu lífi
líðandi dags og gerðu það sem borg-
aralegt samfélag bannaði en margir
þráðu í innstu hugarfylgsnum og
svo fluttu þeir þessa seiðmögnuðu,
jafnvel göldróttu, tónlist. Sígauna-
baróninn er eiginlega lofsöngur um
sígaunana, þeir sigra í stríðinu og
endurheimta arfleifð sína og Sandor
Barinkay vill vera þeirra herra.
Þessar andstæður, sígauna annars
vegar og aðals- og bændakarla hins
vegar, hefði mátt mála sterkari lit-
um. Sígaunakerlingin Czipra var
kostuleg og tókst Hildi Tryggva-
dóttur vel að túlka hana í leik og
söng. Mér fannst samt að gervi
hennar hefði átt að gefa henni meiri
reisn, því hún nýtur augljóslega viss
álits og er í forystu. Þetta hefði
mátt gera bæði með betri förðun,
búningi og dökku (grásprengdu)
hári. Einnig fannst mér reyklaus
pípan ofnotuð. Tvímælalaust náði
Þórhildur Örvarsdóttir í hlutverki
Saffí sterkast til áheyrenda með
söng sínum og leik. Að vísu syngur
hún marga af áhrifamestu söngv-
unum, en hún gerði það af einstöku
næmi fyrir fegurð, mótun hendinga
og blæbrigðum. Alda Ingibergsdótt-
ir stóð sig mjög vel í hlutverki Ar-
senu, dóttur Zsupán svínabónda, og
átti létt með að syngja í hæðinni.
Ari Jóhann Sigurðsson er með háa
tenórrödd og fór ágætlega af stað,
en hlutverkið er mjög kröfuhart og
honum hætti til að yfirspenna þann-
ig að tónarnir hljómuðu stundum
broti of hátt. Þennan ágalla getur
hann eflaust bætt með betri slökun
og bættri öndun. Gervi hans hefði
mátt vera fyrirmannlegra því hann
var jú kominn til að taka við miklu
ríkidæmi. Aðrir söngvarar skiluðu
hlutverkum sínum prýðilega.
Sveinn Arnar sýnir þó finnst mér of
mikinn undirlægjuhátt í hlutverki
Ottokar og Haukur Steinbergsson,
sem sýnir ágætan kómískan leik í
hlutverki svínabóndans, mætti
vanda betur sönginn. Dökku flek-
arnir aftast á sviðinu áttu að vera
kastalarústir Barenkáy-ættarinnar,
en minntu frekar á prófíl stórborg-
ar eða verksmiðju. Samræmi í bún-
ingum og förðun hefði mátt vera
betra og einnig hefði sýningin batn-
að mikið við vel útfærð dansatriði.
Mér er til dæmis ráðgáta hvers
vegna í lokaþættinum í Vínarborg
fólkið dansaði aftast á sviðinu í stað
þess að nota framsvið. Hlutur Skúla
Gautasonar sem leikstjóra er góður
og þrátt fyrir þau atriði sem ég hef
gagnrýnt tekst honum með mörgu
óvönu fólki á sviði að láta sýninguna
renna sannfærandi frá byrjun til
enda. Ég hafði á tilfinningunni að
fyrsta þáttinn hefði mátt stytta eitt-
hvað, en örugglega gerist það einn-
ig við endurtekningar sýningarinn-
ar, sem ég vona að verði sem
flestar. Þessi sýning á erindi til
allra söng- og óperuunnenda, það
sýndu frábærar viðtökur áheyrenda
í Samkomuhúsinu á fimmtudags-
kvöldið.
Þökk sé Leikhúskórnum og öðr-
um sem að sýningunni komu.
TÓNLIST
S a m k o m u h ú s i ð
á A k u r e y r i
Sígaunabaróninn eftir Johann
Strauss yngri. Það var Leikhúskór-
inn í samvinnu við Leikfélag Ak-
ureyrar sem stóð fyrir sýningunni.
Flytjendur auk Leikhúskórsins
voru einsöngvararnir Alda Ingi-
bergsdóttir sópran (Arsena, dóttir
Zupán svínabónda), Ari Jóhann Sig-
urðsson tenór (Sandor Barinkay
„sígaunabaróninn“), Þórhildur
Örvarsdóttir sópran (Saffí dóttir
Czípra), Hildur Tryggvadóttir
sópran (sígaunakerlingin), Haukur
Steinbergsson (Zupán svínabóndi),
Baldvin Kr. Baldvinsson barítón
(Carnero greifi og siðgæðisvörður
austurríska keisaradæmisins), Sig-
ríður Elliðadóttir altsöngkona
(Mirabella eiginkona hans og ráðs-
kona svínabóndans), Sveinn Arnar
Sæmundsson tenór (sonur Mira-
bellu og Carnero), Steinþór Þráins-
son baríton (Homonay greifi sem
syngur í 2. og 3. þætti).
Roar Kvam stjórnaði tónlist og út-
setti hljómsveitarhlutann fyrir fjög-
urra manna salon-hljómsveit, með
Aladár Rách á píanó, Hjörleif Vals-
son á fiðlu, Björn Leifsson á klarin-
ett og Pétur Ingólfsson á kontra-
bassa. Á öðrum sýningum mun
Jaan Alavere leika á fiðlu í stað
Hjörleifs.
Leikstjóri var Skúli Gautason.
Fimmtudaginn 3. maí.
ÓPERETTA
Söngsýning
sem á erindi
Steinþór Þráinsson baríton-
söngvari í hlutverki Homonay.
Jón Hlöðver Áskelsson
TVÖ samspil úr tónlistarskóla
FÍH troða upp á Café Ozio í
kvöld, sunnudagskvöld, kl.
21.30 og spila afrakstur vetrar-
starfsins. Samspilin hafa unnið
undir stjórn Jóns Rafnssonar
og Tenu Palmer.
Samspil
á Ozio
VORSÝNING Kvöldskóla
Kópavogs verður í dag, sunnu-
dag, kl. 14–18, í Snælandsskóla.
Sýndur verður afrakstur af
vinnu nemenda í verklegum
námskeiðum frá liðnum vetri,
margs konar kjörgripir sem
nemendur hafa hannað og út-
fært undir leiðsögn kennara
sinna.
Sýning
á vinnu
nemenda
M O N S O O N
M A K E U P
litir sem lífga