Morgunblaðið - 06.07.2001, Side 6

FRÉTTIR
6 FÖSTUDAGUR 6. JÚLÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Á ANNAÐ hundrað þroskaheftra,
aðstandendur þroskaheftra og aðr-
irsem láta sig málefni þeirra varða
hittust á Austurvelli í gær. Guðrún
Þórðardóttir, talsmaður foreldra
þroskaheftra barna, afhenti Sól-
veigu Steinsson, formanni Þroska-
þjálfafélags Íslands, áskorun fyrir
hönd fjölskyldufólks sem nýtur
þjónustu þroskaþjálfa þar sem
skorað var á samningsaðila í deil-
um þroskaþjálfa og ríkisins að setj-
ast strax að samningaborði og ná
sáttum nú þegar. Sólveig sagði við
þetta tækifæri að þroskaþjálfar
væru tilbúnir að setjast að samn-
ingaborðum hvenær sem er. Þá hafi
í gærmorgun farið fram óform-
legar viðræður sem vonandi myndu
leiða til lausnar í þessari deilu.
„Það er lítið annað hægt að segja
nema að þetta er ófremdarástand.
Það er gjörsamlega ólíðandi að það
skuli ekki vera hreyfing á þessu
máli og að þetta hafi tekið svona
langan tíma,“ segir Guðrún í sam-
tali við Morgunblaðið. Næsti fundur
þroskaþjálfa og ríkisins er boðaður
miðvikudaginn 11. júlí en viðræður
samninganefnda sigldu í strand síð-
astliðinn þriðjudag.
Frá Austurvelli var haldið að
félagsmála- og samgönguráðuneyt-
inu á Tryggvagötu þar sem sams-
konar yfirlýsing var afhent Páli
Péturssyni félagsmálaráðherra.
Hann tók við áskoruninni en gat
þess þó að deilan væri ekki á for-
ræði sínu heldur væru samninga-
málin í höndum fjármálaráðherra.
„Ég hef fylgst með þessu, ég veit að
þetta er mjög alvarlegt ástand sem
hefur skapast og vona innilega eins
og þið að þessu ljúki með sátt eins
fljótt og verða má.“ Páll sagði enn
fremur að honum væri kunnugt um
að deiluaðilar væru að ræðast við
þannig að tíminn væri ekki að fara
til ónýtis. Það væri kappsmál að
þessari deilu lyki.
Foreldrar sem Morgunblaðið
náði tali af voru orðnir langþreyttir
á stöðunni. Ein móðirin líkti frestun
viðræðna samninganefndar við að
fá blauta tusku í andlitið. Gyða Ein-
arsdóttir og Sigríður Einarsdóttir
eiga báðar fjölfötluð og langveik
börn og gagnrýndu seinaganginn
harðlega. Gyða sagði að hún og eig-
inmaður hennar hefðu á þessum
tíma þurft að skipta með sér að
taka sumarfrí. „Við höfum ekki
annað val og það má því segja að
þetta hafi ekki alveg verið það sum-
arfrí sem við ætluðum okkur.“ Sig-
ríður sagði hins vegar að hún og
eiginmaður hennar hefðu aðeins
getað hliðrað til vinnu.
Áskorun frá fjölskyldufólki sem nýtur þjónustu þroskaþjálfa afhent í gær
Morgunblaðið/Sverrir
Á annað hundrað þroskaheftra, aðstandendur þroskaheftra og fleiri hittust á Austurvelli í gær.
Páll Pétursson félagsmálaráðherra tók við áskorun þar sem hvatt er til
þess að deilendur setjist strax að samningaborði.
Hvetja
deilu-
aðila til
sátta
ÞÓRIR Einarsson ríkissáttasemjari
segir að ákveðið hafi verið að fresta
viðræðum milli þroskaþjálfa og við-
semjenda þeirra um átta daga þar
sem allt hafi verið stál í stál eins og
hann orðaði það.
„Tímalengdin gefur til kynna erf-
iðleikana eða það sem á milli ber,“
sagði Þórir.
Hann tók fram að ef eitthvað nýtt
gerðist hjá öðrum hvorum aðilanum
þá yrði samstundis boðað til fundar,
hvort sem það væri á nóttu eða
degi, þannig hefði það ávallt verið.
Að sögn Þóris bíða 13 deilur úr-
lausnar hjá Ríkissáttasemjara og
m.a. funduðu Bifreiðastjórafélagið
Sleipnir og Samtök atvinnulífsins í
gær en þessir aðilar hafa fundað á
hverjum degi alla vikuna. Nær sú
deila til byrjunar síðasta árs.
Í gær fóru fram óformlegar við-
ræður á milli formanns Þroska-
þjálfafélags Íslands og fulltrúa
samninganefndar ríkisins og segir
Guðný Stefánsdóttir, talsmaður
þroskaþjálfa, að ekkert verði gefið
upp hvernig miðaði á þeim fundi en
annar fundur sé boðaður í dag.
Að sögn Guðnýjar hafa um 15
beiðnir um undanþágur fengið af-
greiðslu og nokkrar beiðnir hafa
borist til viðbótar og bíða þær af-
greiðslu. Segir hún að komið hafi
verið til móts við óskir flestra á
þann hátt að brýnni neyðarþjónustu
er sinnt. Guðný segir að í gær hafi
verið samþykkt að veita undanþág-
ur fyrir tvo þroskaþjálfa til að sinna
neyðarþjónustu á dagheimilinu í
Lyngási og á næstu dögum fyrir
fjögur börn.
Óform-
legur
fundur
í dag
Deila þroskaþjálfa og
viðsemjenda þeirra
MANNRÉTTINDADÓMSTÓLL
Evrópu í Strassborg hefur samþykkt
að taka til efnislegrar meðferðar
kæru lögmanns á hendur íslenska
ríkinu vegna meints vanhæfis dóm-
ara við Hæstarétt Íslands. Hefur
málsaðilum verið gefinn frestur fram
á haust til að ná sáttum ellegar koma
með frekari upplýsingar sem varða
málið.
Sætir þetta nokkrum tíðindum þar
sem Mannréttindadómstóllinn vísar
iðulega frá miklum fjölda mála sem
til hans berast. Dómurinn komst hins
vegar að þeirri niðurstöðu 14. júní sl.
að umrætt mál uppfyllti þau skilyrði
sem nauðsynleg eru til að dæmast
tæk fyrir dómstólnum.
Málið á sér nokkuð langa forsögu
og nær allt til ársins 1985. Það snýr
að skaðabótakröfu Péturs Þórs Sig-
urðssonar héraðsdómslögmanns á
hendur Landsbanka Íslands á þeim
forsendum að starfsmaður bankans
hafi gefið ranga yfirlýsingu sem
leiddi til þess að í Hæstarétti varð
dómsniðurstaðan honum í óhag í fjár-
kröfumáli. Óskaði lögmaðurinn í maí
árið 1994 eftir endurupptöku málsins
í Hæstarétti á þeim grunni að hin
ranga yfirlýsing starfsmannsins hefði
ráðið úrslitum um niðurstöðu máls-
ins. Á beiðnina var fallist í október
sama ár og hinn fyrri dómur úr gildi
felldur með dómi Hæstaréttar í mars
1995.
Heildarkrafa tæpar
9 milljónir króna
Lögmaðurinn stefndi Landsbanka
Íslands í kjölfarið til greiðslu skaða-
bóta á þeim forsendum að vegna
hinnar röngu yfirlýsingar hefði hann
ekki fengið fullnustu krafna sinna,
sem hann ella hefði fengið, og tapað
kröfunni endanlega vegna gjaldþrots
skuldara síns. Taldi hann sig hafa
orðið fyrir tjóni vegna athafna starfs-
manns bankans og byggði skaðabóta-
kröfu sína á því, auk þess sem hann
fór fram á greiðslu hinnar upphaflega
skuldar, þ.e. höfuðstóls, vaxta og ann-
ars kostnaðar. Krafa lögmannsins í
október nam samtals ríflega 8,7 millj-
ónum kr.
Landsbankinn var sýknaður af
kröfum lögmannsins í héraðsdómi og
skaut hann málinu því til Hæstarétt-
ar. Hann komst að þeirri niðurstöðu,
með atkvæðum þriggja dómara, að
lögmaðurinn hefði ekki sýnt fram á
að hann væri eigandi umræddrar
kröfu og því bæru honum ekki bætur.
Var Landsbankinn því sýknaður af
öllum kröfum hans. Minnihluti
Hæstaréttar, skipaður tveimur dóm-
urum af fimm, komst hins vegar að
annarri niðurstöðu og taldi að Lands-
bankinn bæri ábyrgð vegna rangs
framburðar starfsmanns síns og því
bæri bankanum að greiða umræddar
skaðabætur auk dráttarvaxta í fjögur
ár.
Meirihluta Hæstaréttar í málinu
skipuðu þau Guðrún Erlendsdóttir,
Haraldur Henrysson og Pétur Kr.
Hafstein. Minnihlutann skipuðu þeir
Markús Sigurbjörnsson og Gunn-
laugur Claessen.
Að því er fram kemur í ákvörðun
Mannréttindadómstóls Evrópu hafði
Pétur Þór Sigurðsson, fljótlega eftir
dóm Hæstaréttar, upplýsingar um að
maki eins dómaranna sem skipuðu
meirihlutann, Guðrúnar Erlends-
dóttur, ætti í fjárhagslegum sam-
skiptum við Landsbanka Íslands sem
snertu hæfi hennar til að dæma í um-
ræddu máli gegn Landsbankanum.
Vegna þessara upplýsinga fór lög-
maðurinn fram á endurupptöku
skaðabótamálsins í Hæstarétti á
þeirri forsendu að einn dómaranna
hefði verið vanhæfur. Í júlí árið 1997
var þeirri beiðni hafnað og þegar lög-
maðurinn fór í annarri tilraun fram á
endurupptöku málsins, eftir að hafa
fengið frekari upplýsingar um við-
skipti maka hæstaréttardómarans
við Landsbankann, var beiðninni aft-
ur hafnað, en nú á þeirri forsendu að
skv. stjórnarskránni mætti hver aðili
aðeins sækja einu sinni um endur-
upptöku í hverju máli.
Flutti málið sjálfur
á frumstigi
Að svo búnu skaut Pétur Þór Sig-
urðsson málinu til Mannréttinda-
dómstóls Evrópu. Hann flutti málið
sjálfur á frumstigi fyrir dómnum en
til andsvara fyrir ríkið var Björg
Thorarensen, skrifstofustjóri í dóms-
og kirkjumálaráðuneytinu. Sam-
kvæmt upplýsingum frá Mannrétt-
indadómstólnum var kæran fyrst
kynnt í október 1997 en síðan lögð inn
með formlegum hætti í febrúar 1998.
Dómstóllinn, en þar var m.a. Davíð
Þór Björgvinsson settur dómari
vegna þess að Gaukur Jörundsson,
reglulegur dómari við dómstólinn,
vék sæti, komst síðan að þeirri nið-
urstöðu 14. júní sl. að málið væri tækt
og yrði tekið til frekari efnislegrar
meðferðar.
Hinn formlegi gangur í málum sem
þessum er að eftir ákvörðun sem
þessa fá málsaðilar nokkurn tíma til
að leita sátta, en afla frekari gagna
ella fyrir formleg réttarhöld sem
gætu orðið með vetrinum.
Íslenskur lögmaður fær mál tekið upp í Mannréttindadómstóli Evrópu
Kærir vegna meints van-
hæfis hæstaréttardómara ALLS hafa um 1.100 mannsverið teknir fyrir of hraðanakstur það sem liðið er af þessuári í umdæmi lögreglunnar í
Borgarnesi. Á hinn bóginn voru
963 teknir allt árið í fyrra.
Theodór Þórðarson, starf-
andi yfirlögregluþjónn í Borg-
arnesi, segir að það sé helst
tvennt sem skýri þennan aukna
fjölda. „Annars vegar höfum
við aukið eftirlitið með hraðan-
um og hins vegar hefur umferð-
in aukist til muna. Í vetur og
vor var t.a.m. mikil umferð þar
sem veturinn var svo mildur og
flestar helgar á sumrin eru að
verða eins og Verslunarmanna-
helgar í gamla daga.“
Hann segir jafnframt að
heldur meira sé um ölvun við
akstur en það sé þó ekki áber-
andi. „Við höfum tekið rúmlega
30 fyrir ölvun við akstur frá
áramótum og enn fremur hefur
það aukist að fólk fái sér einn
eða tvo bjóra og keyri svo, sér í
lagi yngra fólkið.“ Theodór seg-
ir að samfara aukinni umferð sé
aukið tillitsleysi. „Eftir því sem
umferðin verður meiri hægir
hún sjálfkrafa á sér. Hins vegar
sætta sumir sig ekki við það og
leggjast utan á bílalestirnar og
treysta síðan á að vera hleypt
inn í perlufestina þegar bíll
kemur á móti. Það skapar að
sjálfsögðu mikla hættu.“
Aukið til-
litsleysi
með auk-
inni umferð