Morgunblaðið - 06.07.2001, Blaðsíða 26

LISTIR
26 FÖSTUDAGUR 6. JÚLÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ


7. og 8. júlí
Sr. Gunnar Björnsson flytur erindi um
Hallgrím Pétursson. Ný kórverk eftir
JÓN NORDAL, m. a. frumflutningur
14. og 15. júlí
Karólína Eiríksdóttir kynnir tónverk
helgarinnar. Einleiks- og kammerverk
eftir KARÓLÍNU EIRÍKSDÓTTUR,
m.a. frumflutningur
28. og 29. júlí
Sr. Sigurður Sigurðarson flytur erindi um
Þorlák helga. BACHSVEITIN Í SKÁL-
HOLTI flytur verk frá barokk-tímanum.
4., 5. og 6. ágúst
Jaap Schröder flytur erindi um Henry
Purcell. HENRY PURCELL, Sonnata’s of
III Parts, og verk fyrir tvo sembala
eftir J. S. BACH
11. og 12. ágúst
Dom Daniel Saulnier O.S.B. flytur
erindi um Gregorssöng.
GREGORSSÖNGVAR og ítölsk o
rgelverk, Schola Gregoriana Virorum
og Giancarlo Parodi orgel
TÓNLEIKATÍMI
Laugardaga kl. 15 og 17
Sunnudaga kl. 15
Messa kl. 17 á
sunnudögum hefst með
tónlistarflutningi
kl. 16:40
Erindi eru flutt í
Skálholtsskóla
laugardaga kl. 14
HELGARTILBOÐ
Gisting, matur,
gönguferðir.
7. júlí: Sautjándu
aldar kvöldverður
28. júlí:
Miðaldahlaðborð
Bókanir í síma
486 8870.
Velkomin á Sumartónleika í Skálholtskirkju!
A Ð G A N G U R Ó K E Y P I S



ALLT frá því Björgvin Franz
Gíslason kom fyrir sjónir alþjóðar í
sjónvarpsauglýsingu fimm ára gamall
hefur verið beðið eftir þessari stundu.
Þó að biðin hafi tekið hartnær tvo ára-
tugi hlaut á endanum að koma
að því að hann kæmi fram á
leiksviði í burðarhlutverki.
Það vill svo vel til að sýningin
stendur og fellur með frammi-
stöðu Björgvins Franz og
hann fær loks að sýna á sviði
hvað í honum býr. Frammi-
staða hans er í einu orði lýst
meistaraleg, eftir að hafa séð
hann í hlutverkinu er ekki
hægt að ímynda sér að nokkur
annar leikari hérlendur hefði
getað gert því viðlíka skil.
Sýningin þróaðist upp úr
trönsusýningu James Camer-
on Mitchell sem heldur því
ýmist fram að Hedwig sé
byggð á konu sem hann kynnt-
ist í hjólhýsahverfi í Kansas
fjórtán ára gamall, annarri
sem gætti bróður hans í Berlín
í æsku hans eða að hún sé
byggð á atriðum úr hans eigin
lífi. Allt er þetta frekar ósenni-
legt, í frásögninni eru svo
margir lausir þræðir að senni-
legast er að hún sé uppspuni
frá rótum.
Það skemmtilegasta við
þennan tilbúning Mitchells er að hann
notast við hugmynd sem Platon segir
frá í Samdrykkjunni (Symposion) og
leggur í munn Aristofanesi. Menn eru
í upphafi skapaðir í tvenndum, tví-
kynja eða samkynja. Seifur skildi
hlutana að og síðan hafa þeir eigrað
um jörðina í leit að sínum betri helm-
ingi. Þetta er útgangspunkturinn í
kynímyndarleit aðalpersónunnar.
Vandinn er að hugmyndin er ekkert
þróuð frekar; leikurinn verður fyrst
og fremst til þess gerður til að koma á
framfæri hefðbundinni neðanþindar-
fyndni trönsuuppistandsins og að
rekja bláþráðarlega sögu um ástar-
samband Hedwig við Tommy Gnosis.
Það kemur skýrt fram að það er hent-
ugra að vera af öðru hvoru kyninu
heldur en hvorugu – en það eru sann-
indi sem flestir áhorfendur hefðu get-
að komist að hjálparlaust.
Það er nostrað við útlit aukaleikara
og hljómsveitarmeðlima svo úr verð-
ur hið dæmigerða rokkband og leik-
stjórinn hefur gætt vel að því að þeir
væru allir með á nótunum auk þess
sem Ragnhildur Gísladóttir kemur
tilfinningum Yitzaks vel til skila með
hófstilltum leik. Ljósin eru sér kapít-
uli, það er ekki heiglum hent að
blanda svo vel saman ýktum ljósa-
gangi rokktónleika og þeirri lýsingu
sem sviðsleikrit krefst en það tekst
mjög vel. Gísli Rúnar Jónsson kemst
iðulega afar sniðuglega að orði og þó
að hann fari frjálslega með suma
söngtextana kemur það ekki að sök,,
stíllinn er mikilvægari en merkingin
og best hvað lögin eru grípandi.
En allt þetta skiptir sáralitlu máli,
hér er aðeins rúm fyrir einn í sviðs-
ljósinu. Björgvin Franz leikur af ótrú-
legu öryggi og innri sannfæringu. Það
er ekki fyrr en klappað var upp í sýn-
ingarlok að gríman féll og það sást að
hann hafði ekki týnt sér í persónunni
fyrir fullt og allt. Það er að vona að
það gefist mörg tækifæri seinna meir
að sjá hann bregða sér í allra kvikinda
líki – og kannski höfuðpersóna leik-
bókmenntanna þar á meðal.
Kyn skiptir
sköpum
LEIKLIST
L e i k f é l a g Í s l a n d s
í L o f t k a s t a l a n u m
Höfundur leiktexta: John Cameron
Mitchell. Höfundur tónlistar og
söngtexta: Stephen Trask. Þýðing:
Gísli Rúnar Jónsson. Leikstjóri:
Magnús Geir Þórðarson. Tónlistar-
stjóri: Jón Ólafsson. Leikmynd:
Snorri Freyr Hilmarsson. Bún-
ingar: Halla Gunnarsdóttir. Lýsing:
Þórður Orri Pétursson. Hljóð-
stjórn: Bjarni Bragi Kjartansson og
Ívar Ragnarsson. Hár og förðun:
Kristín Thors. Sviðshreyfingar:
Ástrós Gunnarsdóttir. Skjámyndir:
James Youmans. Hljómsveitin
Reiða restin: Birgir Baldursson,
Guðni Finnsson, Karl Olgeirsson,
Pétur Þór Benediktsson og Stefán
Már Magnússon. Leikarar: Björg-
vin Franz Gíslason og Ragnhildur
Gísladóttir. Fimmtudagur 5. júlí.
HEDWIG
Morgunblaðið/Jim Smart
„Björgvin Franz Gíslason leikur af ótrú-
legu öryggi og innri sannfæringu.“
Sveinn Haraldsson
Fenris eru Leikklúbburinn Saga frá
Akureyri, Ragnarock frá Danmörku,
Cameleonterna frá Svíþjóð, Fívl frá
Færeyjum, Sami-vildonat frá Nor-
egi, Dramash frá Álandi og Aller-
miut frá Grænlandi.
Ákveðið var að vinna leiksýn-
inguna út frá þemanu „tabú“ að
þessu sinni og var m.a. horft til for-
dóma og misnotkunar af ýmsu tagi í
því sambandi, þ.e. það sem samfélag-
ið þaggar niður og vill ekki sjá. Þetta
viðfangsefni hefur orðið til þess að
Fenris er orðið hluti af baráttuher-
ferð Danmerkur í hinum alþjóðlega
ári Sameinuðu þjóðanna gegn kyn-
þáttafordómum og umburðarleysi.
Sagan í verkinu er sú að heimur-
inn hefur brennt allar brýr að baki
sér og tækifæri gefst til að byrja al-
veg upp á nýtt. Heimurinn hefur
þannig möguleika á að læra af
reynslunni þegar vandamálin sem
við nú þekkjum koma upp og spurn-
ingin er hvernig verður leyst úr
þeim. Það geta leikhúsgestir á Ak-
ureyri og Reykjavík séð á Fenris-
sýningunum, en síðan leggur hópur-
inn af stað í leikför og kemur víða
við. Sýnt verður í Norræna húsinu í
Færeyjum, í Sala í Svíþjóð, Marie-
hamn í Álandi og Humlebæk í Sví-
þjóð.
„Við verðum á ferðalagi í rúman
mánuð með þessa sýningu og það
eru allir að farast úr spennu,“ sagði
Eva Signý Berger í Sögu.
Foreldrarnir afar hjálplegir
Hún sagði að krakkarnir hefðu
lagt á sig mikla vinnu síðustu daga
og nánast verið við æfingar og út-
réttingar frá morgni og fram á nótt.
„Við höfum varla getað litið upp,
en nú er þetta allt að smella saman,“
sagði Eva Signý. Hún sagði að for-
eldrar krakkanna í leikklúbbnum
hefðu verið mjög hjálplegir, en gest-
irnir gista á heimilum Akureyring-
anna og þá sjá foreldrar um að elda
mat ofan í hópinn þegar hann er við
æfingar. „Þetta hefði eflaust ekki
tekist án hjálpar frá foreldrum okk-
ar, við erum þeim mjög þakklát fyirr
aðstoðina.“
Eva Signý sagði að þátttaka í
Fenris væri mikið ævintýri fyrir
unglinga sem áhuga hefðu á leiklist.
„Við fáum tækifæri til að kynnast
krökkum frá öðrum löndum og þessi
reynsla er ómetanlegt. Við höfum
lært mikið á þessu samstarfi og
þroskast. Þetta er mjög mikil vinna
en eigi að síður eitthvað sem ég hefði
alls ekki viljað missa af,“ sagði Eva
Signý.
RÉTT um eitt hundrað ungmenni
frá sjö löndum hafa síðustu daga æft
af kappi vegna sýningar á samnor-
ræna leik- og tónlistarverkefninu
Fenris 5, en heiti þess nú er Tabú.
Unglingarnir hafa komið sér fyrir í
Glerárskóla og þar verður verkið
frumsýnt í kvöld kl. 20. Á mánudag,
9. júlí verður sýning í Borgarleikhús-
inu einnig kl. 20.
Öll Norðurlöndin taka þátt í þessu
verkefni, en samstarfið hófst fyrir 18
árum og hefur vaxið mjög að um-
fangi með hverju verkefni. Sýningar
eru settar upp á fjögurra ára fresti
og er þetta í fimmta skipti sem Fenr-
is fer á fjalirnar.
Það var mikið um að vera í íþrótta-
húsi Glerárskóla í vikunni þar sem
verið var að leggja lokahönd á sýn-
inguna en æfingar hafa staðið þar yf-
ir í eina viku. Agnar Jón Egilsson er
leikstjóri þessa verkefnis og er það í
fyrsta skipti sem leikstjóri Fenris er
frá Íslandi. Listrænir stjórnendur
eru Sigurður Kaiser, sem er ljósa-,
búninga- og leikmyndahönnuður og
Kristian Blak, sem er höfundur tón-
listar og útsetninga.
Undirbúningur og vinna við að
koma sýningunni upp hefur staðið
alllengi eða í eitt og hálft ár. Krakk-
arnir sem taka þátt í þessu verkefni
hittust öll í Sala í Svíþjóð um síðustu
áramót en þá hófst hinn eiginlegi
listræni ferill sem staðið hefur óslitið
síðan. Ungmennin unnu svo sitt í
hverju lagi, hvert í sínu heimalandi
fram að páskum en þá sýndu hóp-
arnir hver öðrum sinn spuna í
Humlebæk í Danmörku.
Leikklúbbarnir sem taka þátt í
Um 100 ungmenni frá sjö löndum taka þátt í Fenris
Fjalla um
fordóma
og mis-
notkun
Morgunblaðið/Rúnar Þór
Fenrishópurinn á lokaæfingu í gær.
Á MORGUN hefjast Sumartón-
leikar í Skálholtskirkju í 27. sinn.
Þessi fyrsta helgi er tileinkuð stað-
artónskáldi Sumartónleikanna, Jóni
Nordal, sem samið hefur nýtt kór-
verk til frumflutnings á tónleikunum
á laugardaginn. Tónverkið semur
hann við ljóð sem eignað hefur verið
Séra Bjarna Jónssyni Borgfirðinga-
skáldi og birtist fyrst í prenti í
sálmabókinni 1619. Það er sönghóp-
urinn Hljómeyki undir stjórn Bern-
harðar Wilkinsonar sem sér um
flutninginn. Jón Nordal er nú í fjórða
sinn staðartónskáld Sumartón-
leikanna.
Dagskrá Sumartónleikanna í
Skálholtskirkju byrjar á laugardag-
inn kl. 14 með erindi í Skálholtsskóla
sem sr. Gunnar Björnsson flytur um
skáldskap og samtíma Hallgríms
Péturssonar.
Fyrstu tónleikarnir, með verkum
Jóns Nordals, verða kl. 15. Á seinni
tónleikum laugardagsins, eða kl. 17,
flytur Lenka Mátéová orgelverk
eftir Petr Eben og Hljómeyki ásamt
Lenku flytja verkið Dýrðin og
draumurinn eftir R. R. Bennett.
Sunnudaginn 8. júlí kl. 15 endur-
flytur Hljómeyki kórverkin eftir
Jón. Orgelstund í Skálholtskirkju
hefst kl.16.40 með flutningi Hilmars
Arnar Agnarssonar á orgelverkum
eftir norður-þýska barokkmeistara.
Messa með þátttöku Hljómeykis
hefst kl. 17. Hljómeyki flytur í mess-
unni þætti úr verkum Jóns Nordal.
Í tilefni upphafs Sumartón-
leikanna hefur Skálholtsskóli ákveð-
ið að bjóða upp á sautjándu aldar
kvöldverð á laugardaginn kl. 19.
Sumartónleikar í Skálholti hefjast um helgina
Tónlist, erindi og málsverður
NÝTT menningarblað undir
gömlu heiti, Fálkinn, kemur
út í dag. Skúli Skúlason
stofnaði vikublaðið Fálkann
fyrir 73 árum. Blaðið var gef-
ið út allt til ársins 1966 og
hefur nú verið endurvakið
með leyfi og velvild afkom-
enda Skúla. Ritstjóri hins
nýja Fálka, Ragnar Hall-
dórsson, segir blaðið eiga að
vera n.k. samtímarýni sem
höfðar til hrifnæms fólks.
„Við hjá Fálkanum teljum
að það felist umtalsverðir
hæfileikar í því að koma auga
á það sem vel er gert í samfélaginu
og viljum örva fegurðarskynið með
því að benda á það sem er fallegt og
fagurfræðilega athyglisvert með
hjálp fólks sem hefur næmt auga
fyrir slíku. Tilgangur blaðsins er svo
fyrst og fremst að tengja saman allar
hinar ólíku menningarstofnanir sem
starfa á höfuðborgarsvæðinu og
kynna starfsemi þeirra á því sem við
köllum „menningarnet“ blaðsins.
Fálkinn leitast þannig við að vera
vettvangur fyrir það helsta sem er á
döfinni í menningarlífi borgarinnar,“
segir Ragnar og útskýrir að á menn-
ingarnetinu sé stefnan að safna sam-
an öllum söfnum, leikhúsum, tónlist-
arsölum, kvikmyndahúsum,
galleríum og öðrum menning-
arstofnunum og kynna stað-
setningu og starfsemi þeirra á
aðgengilegan hátt. Í fyrsta
ritstjórnarpistli Fálkans segir
m.a.: „Vonandi getur Fálkinn
sýnt fram á að það er ekki ein-
ungis innihaldsrýrt aðhláturs-
efni sem markaðsþjóðfélagið
dýrkar heldur veiti frelsið
frjórri hugsun líka brautar-
gengi.“ Spurður út í þessi orð
segist Ragnar þannig vilja
hvetja „þungavigtarfólk“ úr
öllum listgreinum og fólk sem
hefur næmt auga fyrir um-
hverfinu til að skrifa í blaðið. Meðal
þeirra sem eiga efni í fyrsta tölublaði
Fálkans eru Matthías Johannessen,
Vigdís Finnbogadóttir, Hallgrímur
Helgason og Erró sem skrifar pistil
frá París. Blaðið kemur út í 10 þús-
und eintökum.
Útgefandi er Íslenska kvikmynda-
stofan ehf.
Nýtt menningarblað
Fálkinn sem hefur
flugið í dag.
1. tbl. Fálkans, útgefið
31. mars 1928.