Morgunblaðið - 08.11.2001, Blaðsíða 34

LISTIR
34 FIMMTUDAGUR 8. NÓVEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
– töfraheimur á sviði Íslensku óperunnar
Sími miðasölu: 511 4200
XU WEN ÓLAFUR KJARTAN
Papagenó er fuglafangari næturdrottningarinnar.
Hann er náttúrubarn og kveðst vera fullkomlega
ánægður svo lengi sem hann fái að sofa, borða og
drekka. Mest af öllu þráir Papagenó þó að eignast
kærustu og verður loks að ósk sinni þegar hann
hittir Papagenu.
Papagena er kærasta Papagenós. Þegar Papagenó
hittir hana fyrst er hún gömul og ljót kerling en
losnar úr álögum þegar Papagenó kyssir hana og
heitir henni eilífri ást. Saman ætla þau Papagena
og Papagenó að eignast marga litla Papagenóa og
Papagenur.
Síðasta fjölskyldusýningin verður sunnudaginn
11. nóv. Papagenó tekur á móti yngri áhorfendum
kl. 16 og sýningin hefst kl. 17.
Fáar sýningar eftir – athugið breytilegan sýningartíma.
Gefðu þig ævintýrinu á vald!
KAMMERSVEIT Reykjavíkur,
Blásarakvintett Reykjavíkur og
Richard Simm píanóleikari voru með-
al þeirra sem fóru til Japans í tilefni
af því að sendiráð Íslands var opnað
við hátíðlega athöfn í Tókýó. Komu
tónlistarmennirnir fram á þrennum
tónleikum í höfuðborg Japans. Rut
Ingólfsdóttir, fiðluleikari og formað-
ur Kammersveitar Reykjavíkur,
sagði, að það hefði verið ævintýri lík-
ast að fá þetta tækifæri til að flytja ís-
lenska tónlist fyrir japanska áheyr-
endur. „Undirbúningur ferðar okkar
hófst undir forystu Ólafs Egilssonar,
sendiherra í Japan og Kína, en hann
skapaði fyrstu tengslin við hina jap-
önsku skipuleggjendur, á meðan
hann var enn sendiherra í Japan.
Hugmynd hans var að nýta þá at-
hygli, sem nýja sendiráðið nyti, til að
kynna einnig íslenska menningu. Auk
tónlistar var íslensk myndlist kynnt,
sýndar voru íslenskar kvikmyndir og
einnig geta okkar Íslendinga í karate.
Tónlistin var flutt undir heitinu Ice-
land Music Festival sem Akijoshi
Nakamura skipulagði.“ Tónleikar
Kammersveitar Reykjavíkur voru
haldnir 24. október, Blásarakvintett
Reykjavíkur lék 27. október en Rut
Ingólfsdóttir og Richard Simm komu
fram 29. október. Félagarnir í Blás-
arakvintettinum léku flestir með
Kammersveitinni á tónleikum hennar
sem Rut segir að hafi verið vel og
skemmtilega undirbúnir og vandað
hafi verið til efnisskrárinnar. „Við
lékum í Saitama Arts Theatre sem
myndar skemmtilega þyrpingu með
fjórum mjög þekktum sölum. Hamra-
hlíðarkórinn söng þar á sínum tíma
og þar var einnig efnt til Friðarstefnu
árið 1995 sem Vigdís Finnbogadóttir
sótti. Salur tónleika Kammersveitar-
innar er frábær, fallegur og með stór-
kostlegum hljómburði. Fyrir okkur
tónlistarmenn frá Íslandi er alltaf
einstakt að fá tækifæri til að leika í
slíkum hágæðasölum. Voru allir sal-
irnir þar sem við lékum mjög góðir en
þessi þó hinn besti.“
Regnboginn á gólfinu
Rut segir að hitt hafi ekki síður
vakið athygli Íslendinganna en góðir
salir, hve mikla alúð Japanir lögðu í
allan undirbúning. „Fyrirfram vildu
þeir fá mjög nákvæmar lýsingar á
uppröðun á tónleikum Kammersveit-
arinnar og hvernig við myndum sitja í
einstökum verkum því að fjöldi hljóð-
færaleikaranna er breytilegur eftir
þeim. Á tónleikunum eins og á æfing-
unni á undan var síðan fjöldi manna,
sem sá um að uppröðun væri ná-
kvæmlega rétt, svo nákvæm að áður
en við komum inn á sviðið hafði verið
sest í hvern einasta stól á sviðinu til
að mæla fjarlægð hans frá nótnapúlt-
inu. Þeir höfðu einnig á æfingunni
límt gul, rauð, græn og blá strik á
sviðsgólfið og stóð litur fyrir hvert
verk og var stólum raðað eftir litun-
um. Okkur fannst þessi umhyggja og
natni í einu orði sagt stórkostleg.
Jafnvel þegar við Richard Simm
komum aðeins tvö fram á tónleikum
og höfðum sagt að flygillinn yrði á
sama stað alla tónleikana og líka
nótnapúltið mitt vildi sviðsstjórinn,
sérfróður um skipulag tónleika, vera
viðstaddur og fara yfir allt á sviðinu
af mikilli nákvæmni áður en við
gengjum inn á það. Píanóstillararnir
unnu líka af slíkri nákvæmni að ekki
var unnt að hefja æfingu fyrr en á
umsaminni mínútu því að þeir nýttu
þann tíma sem þeir höfðu ætlað sér til
fulls. Eftir æfinguna fóru þeir aftur
vandlega yfir hljóðfærið og í tónleika-
hléi áður en Anna Guðný Guðmunds-
dóttir átti að koma fram gættu þeir
að því að allt væri örugglega í lagi
með flygilinn. Það var ánægjulegt að
kynnast þessari einstöku fag-
mennsku Japananna.“
Tónlistinni vel tekið
Rut segir að tónleikarnir hafi tek-
ist mjög vel. Í prentaðri efnisskrá
voru ávörp Halldórs Ásgrímssonar
utanríkisráðherra, Yoshihiko Tsuch-
iya, héraðsstjóra í Saitama, mikils Ís-
landsvinar, og norrænu sendiherr-
anna sem buðu Ingimund Sigfússon,
sendiherra Íslands, og Valgerði Vals-
dóttur, konu hans, velkomin í þeirra
hóp. Þessir aðilar, makar þeirra,
Ragnar Baldursson sendifulltrúi og
margir Íslendingar hlýddu á tón-
leikana. „Það voru mikil bravóhróp
eftir verkið hans Þorkels Sigur-
björnssonar, Af mönnum. Við lukum
tónleikunum með Ísrappi Atla Heim-
is Sveinssonar. Í kammersveitarút-
gáfunni telur hljómsveitin upphátt í
hluta verksins. Ákváðum við að telja
fyrri helminginn á íslensku en hinn
síðari á japönsku til að skemmta
áheyrendum með dálitlu gríni. Hlaut
þetta mjög góðar undirtektir og þar
sem við höfðum ekkert aukalag lék-
um við seinni hluta rappsins aftur í
lok tónleikanna.“
Japanskar
tónlistarkonur með
Einar Jóhannesson, klarinettuleik-
ari Blásarakvintetts Reykjavíkur og
félagi í Kammersveit Reykjavíkur, er
sammála Rut um að tónleikaferðin til
Japans hafi tekist vel. „En það sem
ég er nú stoltastur af er að hafa hug-
kvæmst að biðja Jónas Tómasson að
semja verk fyrir okkur til að leika í
Japan. Ég veit að Jónas er mjög heill-
aður af þessu landi hinnar rísandi sól-
ar. Hann fann ljóð eftir Issa, japanskt
hækuskáld frá því um aldamótin
1800. Ljóðið er í þessum japanska
naumhyggjustíl en andrúmsloftið og
stemmningin samt svo sterk. Hann
samdi úr þessu verk fyrir söngrödd
og blásarakvintett. Japanirnir fundu
svo söngkonu fyrir okkur, Masako
Shindo að nafni, sem reyndist vera al-
veg frábær. Hún hafði svo fallega
framkomu – var falleg sjálf og lagði
alveg sál sína í að koma þessu vel til
skila. Hún söng á japönsku, en við
vorum með hvísl hljóð með sem áttu
að skapa dulúð og stemmningu í
kringum þetta. Ég vona bara, úr því
þessi samskipti eru komin á, að við
getum flutt þetta verk hér heima með
japönskum söngvara. Þetta var
stærsta rósin í okkar hnappagati í
Japan.
Við spiluðum líka sextett fyrir pí-
anó og blásara eftir Poulenc og feng-
um með okkur japanskan píanóleik-
ara, Shuko Iwasaki, sem er bæði
mjög þekkt og virtur píanóleikari.
Við fórum tvisvar heim til hennar og
sáum þar myndir þar sem hún lék
með Pablo Casals og fleiri heims-
þekktum hljóðfæraleikurum. Það var
mjög merkilegt að koma inn á jap-
anskt heimili. Hún býr í fjölbýlishúsi
þar sem hún er með stúdíó fyrir sjálfa
sig, en íbúðin er annars staðar í hús-
inu. Hún bauð okkur ekki bara í stúd-
íóið, heldur líka í íbúðina og meira að
segja inn í það allra helgasta sem er
teherbergið. Þar var bara pappírs-
rennihurð og mottur á gólfum og ekk-
ert annað og það snart okkur mjög að
hún skyldi sýna okkur þessa virð-
ingu. Eftir tónleikana var löng röð
fólks sem beið eftir að þakka henni og
sýna henni virðingu sína. Virðingar-
stiginn sem ríkir í Japan varð okkur
mjög ljós þarna.“ Einar Jóhannesson
segir að það sem gladdi þá Blásara-
kvintettsmenn hvað mest í Japans-
ferðinni hafi verið að kynnast eigin-
manni Shuko Iwasaki, Shigero Joho.
„Hann er yfirmaður tónlistarbóka-
safns Útvarpshljómsveitarinnar í
Tókýó og mikill fróðleiksbrunnur, en
er nú kominn á eftirlaun. Hann fór
með okkar hóp um alla borg, meðal
annars á tónleika með Wolfgang
Sawallisch. Hann þekkir alla helstu
tónlistarmenn sem til Japans hafa
komið og var vinur Karajans, en er
um leið einstaklega auðmjúk og hlý
manneskja. Þau hjónin voru stöðugt
að gefa okkur gjafir og hann gaf okk-
ur meðal annars tónlistarorðabók eft-
ir hann á mörgum tungumálum, með-
al annars á japönsku og kínversku.
Gæði þessa manns eiga eftir að sitja í
minninu um ókomna tíð.“ Blásara-
kvintett Reykjavíkur lék einnig í
garðveislu við opnun sendiráðsins.
„Við lékum eitt Mozart divertimento
og rétt náðum að ljúka okkur af áður
en íslenskir karatemenn fóru á flug
með ótrúlega glæsilega sýningu.“
Einar tekur undir orð Rutar Ing-
ólfsdóttur um að viðtökur Japana hafi
verið hlýjar og innilegar og að áhugi
þeirra á menningarsamskiptum þjóð-
anna hafi verið gríðarlega mikill.
Hann nefnir þessa ferð sem dæmi um
hve vinnusvæði íslenskra tónlistar-
manna er orðið víðfeðmt. „Ég er nú
búinn að fara í þrjár ferðir þangað
austur og kem alltaf djúpt snortinn til
baka frá Tókýó.“
Japönum líkaði Sveinbjörn
Síðustu tónleikarnir á þessari ís-
lensku hátíð voru 29. október í Sug-
inama Session Hall, þegar þau Rut og
Richard Simm komu fram. „Tónleik-
arnir voru mjög vel sóttir,“ segir Rut,
„og okkur þótti þeir takast frábær-
lega. Af einstökum verkum hlaut
fiðlusónatan eftir Sveinbjörn Svein-
björnsson bestar undirtektir áheyr-
enda, virtist hún falla fólki mjög vel í
geð og það gullu við bravóhróp. Þetta
er hugljúft og fallegt verk sem verð-
skuldar svo góðar viðtökur. Margir
stóðu á bakvið tónlistarhátíðina, þar á
meðal íslensk og japönsk fyrirtæki,
vináttufélög Norðurlandanna og Jap-
ans auk Íslandsvina. Lögðu fulltrúar
félaganna sig fram um að gera tón-
leikahallirnar sem fallegastar með
blómaskreytingum auk þess að auð-
velda hljóðfæraleikurum dvölina með
hvers kyns aðstoð og margir gáfu
hljóðfæraleikurunum litlar gjafir til
minningar um ferðina.“ Rut segir að
Sasakawa-sjóðurinn undir for-
mennsku Jóhannesar Nordals hafi
styrkt Kammersveitina til þessarar
ferðar, en einnig hafi SH, SÍF,
Ferðaskrifstofa Íslands, Skrifstofa
Flugleiða í Tókýó auk fjölmargra jap-
anskra fyrirtækja og stofnana styrkt
tónleikaferð íslensku tónlistarmann-
anna til Japans.
„Það kom mér skemmtilega á óvart
hve virk vináttufélögin eru þarna hin-
um megin á hnettinum. Við hittum
fleiri en ég vænti sem höfðu komið til
Íslands og töluðu jafnvel íslensku.
Var það mál allra að samband þjóð-
anna mundi enn styrkjast, eftir að
sendiráð okkar í Tókýó og Japana hér
á landi eru tekin til starfa. Eitt er víst,
íslenskri tónlist var vel tekið af Jap-
önum og það var ánægjulegt fyrir
okkur öll að fá tækifæri til að taka
þátt í þessari einstöku tónlistarhá-
tíð.“
Íslenskir tónlistarmenn komu fram á þrennum tónleikum í Japan á dögunum
Kammersveit Reykjavíkur í tónleikasalnum góða.
Japanir hlýir og
afar fagmannlegir Richard Simm píanóleikari og
Rut Ingólfsdóttir fiðluleikari.