Morgunblaðið - 08.11.2001, Blaðsíða 39

háskólasjúkrahúss, sagði í samtali
við Morgunblaðið að afar ólíklegt
væri að nokkur miltisbrandur
fyndist í duftinu ef niðurstöður
bentu ekki til þess eftir rúmlega 20
klukkustunda ræktun á sýninu.
Lítið magn af duftinu hafi borist til
rannsóknar og það hafi ekki verið
efnagreint frekar. Það hafi verið
sameiginleg ákvörðun hans og
Haraldar Briem, sóttvarnarlæknis,
að óhætt væri að mæla með því að
opna hús Landsbankans að nýju.
fá lyfjameðferð gegn miltisbrandi
Morgunblaðið/Júlíus
fnabúningum gættu ýtrustu varkárni er þeir sóttu grunsamlega póstsendingu í póst-
fða í gær og settu hana í sérstaka einangrunarpoka til flutnings á rannsóknarstofu.
hann er
fir sig
arð
a og hafði
ígær-
íbúða-
arfirði og
nsigluð.
dur
m
Íslands
ður á há-
degi í gær en hann hafði þá verið
lokaður í tæplega sólarhring eftir
að torkennilegt duft féll úr umslagi
sem opnað var í aðalsal bankans.
Duftið var sett í rannsókn hjá
sýklafræðideild Landspítala-
háskólasjúkrahúsi. Ekkert bendir
til þess að duftið hafi innihaldið
miltisbrand. Þetta eru þó frumnið-
urstöður en lokaniðurstöður liggja
fyrir í dag, fimmtudag.
Karl Kristinsson, yfirlæknir á
sýklafræðideild Landspítala-
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 8. NÓVEMBER 2001 39
Með því að
æri komið
ókn hefði
bankans.
rkomulag
m ástæða
eins og
ðbeining-
na vegna
lla sem
um í síð-
nsson, ör-
rbankans,
bárust af
ingu til
aðarbank-
mband við
ðbeining-
gðast við.
vildi full-
ggis væri
ósts sem
, blaða-
að allur
Flugleiða
töð. Hann
þar hefði
nalega og
af vinnu-
reglum sem Almannavarnir ríkisins
hefðu sent frá sér. Flugleiðir hefðu
sent póst til allra starfsmanna í síð-
asta mánuði þar sem því var beint
til fólks að meðhöndla allan póst af
meiri varúð en áður með vísan til
viðvarana Almannavarna.
Mikilvægt að stýra
aðgangi að vinnusvæði
Guðmundur Arason, fram-
kvæmdastjóri Securitas, sagði eng-
an vafa leika á því að fyrirtæki væru
meira að hugsa um öryggismál nú
en þau gerðu fyrr á þessu ári. At-
burðirnir í Bandaríkjunum 11. sept-
ember hefðu haft mikil áhrif á
hvernig menn hugsuðu. Það væri
almenn tilfinning í þjóðfélaginu að
menn þyrftu að skoða betur þær ör-
yggisráðstafanir sem gerðar væru.
Guðmundur sagði að stjórnend-
um fyrirtækja væri umhugað um að
tryggja að þau yrðu ekki fyrir áföll-
um sem trufluðu starfsemi þeirra.
Guðmundur sagði að áður hefðu
fyrirtæki fyrst og fremst verið með
hugann við að koma í veg fyrir inn-
brot í fyrirtæki eftir að starfsfólk er
farið heim úr vinnu. Nú væru menn
hins vegar í vaxandi mæli að gera
sér grein fyrir þeirri hættu sem
steðjaði að fyrirtækjum á hefð-
bundnum vinnutíma.
„Það sem fyrirtæki eru að leita
eftir er að þekkja þá sem eru
óæskilegir og reyna að útiloka að
þeir komist inn í húsakynnin,“
sagði Guðmundur.
Hann sagði að fyrirtæki reyndu
að verjast því að óæskilegir ein-
staklingar kæmust inn í fyrirtækin
með því að setja upp myndavéla-
kerfi og einnig kortakerfi, en það
byggðist á því að fólk fengi ekki að-
gang nema með því að renna að-
gangskorti í gegn um kortalesara.
Guðmundur sagði að nýjasta
tæknin á þessu sviði væri sérstakur
lesari sem „læsi“ augað á starfs-
manninum og veitti honum heimild
til að komast inn í fyrirtækið.
Starfsmaðurinn fengi ekki aðgang
nema að líta í sérstakt tæki sem
veitti aðgangsheimild.
Guðmundur sagði að tækið
skannaði lithimnu í auganu og veitti
einungis þeim aðgang sem hefðu
aðgangsheimild. Nákvæmni þessa
tækis væri 100% því ekkert auga
væri nákvæmlega eins. Þessi að-
ferð væri jafnnákvæm og fingra-
faratæknin. Hann sagði að þessi
tækni væri að ryðja sér rúms úti
um allan heim og vöxtur í fyrir-
tækjum sem selja þessa þjónustu
væri gríðarlegur.
Guðmundur sagði að tvö fyrir-
tæki væru að taka þessa tækni í
notkun hér á landi. Annað þeirra er
World Class. Fleiri íslensk fyrir-
tæki hefðu sýnt því áhuga að taka
upp þetta kerfi.
með hanska
na póstinn
pp í Bandaríkjunum hefur
enn sína opna erlendan póst
tarfsmenn Íslandsbanka.
dsins með skipum Eimskips
érstökum grindum.
Í FRUMMÆLINGUM InSeisí sumar var 42 þúsund fer-kílómetra svæði rannsakaðen það liggur á suðurhluta
Jan Maeyn-hryggjar norðaustast í
íslensku lögsögunni. Þetta er í
fyrsta skipti sem slíkar mælingar
eru framkvæmdar hér við land
gagngert í því sjónarmiði að finna
jarðvegslög þar sem olía gæti hafa
myndast.
Iðnaðarráðherra veitti InSeis
leyfi til mælinga nú í sumar og er
það til þriggja ára en felur ekki í
sér rétt til borana eða forgangsrétt
á borunum.
Dag O. Larsen, leiðangursstjóri,
og Anders Faresveit, stjórnarfor-
maður InSeis, segja að um 90% af
vænlegu olíuleitarsvæði liggi í ís-
lensku lögsögunni en 10% í lögsögu
Norðmanna við Jan Mayen. Dag og
Anders segja að íslensk stjórnvöld
hafi brugðist mjög fljótt við um-
sókn um hljóðvarpsendurvarps-
mælingar á Jan Mayen-hryggnum
og allt hafi verið afgreitt á mun
skemmri tíma en þekkist til að
mynda í Noregi. Þeir segja það
vera mjög jákvætt. „Í Noregi er
það þannig að stjórnvöld opna
smám saman ákveðin svæði fyrir
olíuleit og Jan Mayen-svæðið er
ekki ofarlega á þeim lista enda hafa
menn nóg að gera við leit nyrst við
lögsögu Rússlands. Við ætlum
raunar að fara fram á að fá að
mæla í norsku lögsögunni við Jan
Mayen en við vitum ekki hvernig
það fer. Ég tel þó að skjót og já-
kvæð viðbrögð Íslendinga muni ýta
við norskum stjórnvöldum.“
Engar tæknilegar
hindranir á vinnslu
Dag segir að tæknilega sé ekkert
því til fyrirstöðu að vera með olíu-
vinnslu á Jan Mayen-hryggnum,
olíuborpallar nútímans nái að bora
á miklu dýpi, þoli vond veður og
séu öruggir að því er snertir meng-
un: „Ég geri þó ráð fyrir að um-
hverfisþátturinn, ef af vinnslu yrði,
muni skipta miklu máli og Íslend-
ingar munu vafalaust fara vandlega
yfir þau mál. Sé miðað við reynslu
okkar Norðmanna hefur verið
mjög lítið um neikvæð umhverfis-
áhrif eða umhverfisslys. Það yrði
líklega mikilvægari spurning
hvernig flytja eigi olíuna. Myndu
menn leggja dýrar olíuleiðslur eða
dæla olíunni í tankskip? Ég tek
hins vegar fram að það er ekki
lengur tæknilegt vandamál að
leggja olíuleiðslur langar leiðir á
hafsbotni. Það má eiginlega segja
að slíkar leiðslur sé að finna undan
gervallri strönd Noregs. Það liggur
þó ljóst fyrir að þarna verður að
finnast töluvert magn olíu svo að
vinnslan borgi sig.“
Dag segir að nú standi til að
vinna betur úr mælingunum og
finna þau svæði sem séu vænleg og
þau verði síðan rannsökuð frekar
næsta sumar. Farið hafi verið yfir
mjög stórt svæði í þessum upphafs-
mælingum og nánari mælingar
þurfi að koma til.
Spurður um næstu skref segir
Dag að InSeis muni nú reyna að
selja olíufélögunum þau gögn sem
aflað hafi verið. „Ég reikna þó jafn-
vel með að við munum halda áfram
næsta sumar þótt ekki takist að
selja olíufélögunum gögnin í vetur
en okkur eru auðvitað takmörk sett
í þessum efnum enda er um kostn-
aðarsamar rannsóknir að ræða. Ég
er aftur á móti mjög bjartsýnn á að
það að okkur muni takast að selja
olíufélögunum niðurstöður úr
fyrstu mælingunum.
Ég tel að þau muni hafa áhuga á
þessum gögnum og við höfum
raunar þegar átt viðræður við
nokkur olíufélög og það er ljóst að
það er áhugi af þeirra hálfu. En ég
tek fram að verkefni af þessu tagi
taka langan tíma og það geta liðið
mörg ár uns farið verður að vinna
olíu á Jan Mayen-hryggnum. Í
þessari grein horfa menn langt
fram í tímann.“
Spurður um það hvort InSeis
hafi í hyggju að mæla á fleiri svæð-
um við Ísland segir Dag: „Við lúr-
um á nokkrum hugmyndum til við-
bótar en ég vil ekkert upplýsa um
þær.“
Þykk setlög á Jan
Mayen-hryggnum
Steinar Þór Guðlaugsson, jarð-
eðlisfræðingur hjá Orkustofnun,
segir að rannsóknir Norðmann-
anna staðfesti að það séu mjög
þykk setlög á olíuleitarsvæðinu og
þau séu á þeim aldri að þau séu vel
líkleg til þess að hafa getað mynd-
að olíu og geymt hana.
„Okkur hlutverk verður þó vart
mikið annað en að veita stjórnvöld-
um ráðgjöf án þess að ég sé að gera
of lítið úr getu Orkustofnunar til
þess að koma að svona verkefnum.
Orkustofnun hefur til að mynda
sjálf unnið úr tveimur umfangs-
miklum hljóðendurvarpsmælinga-
leiðöngrum. Þetta er hins vegar
svo gríðarlega mikill samkeppnis-
iðnaður og tæknibúnaðurinn orðinn
svo háþróaður að það er ekki hægt
að réttlæta fjárfestingu eða upp-
byggingu á þekkingarauði nema
starfsemin á þessu sviði verði um-
fangsmeiri. Þannig að það má segja
að þetta sé allt í biðstöðu þangað til
við gerum okkur betur grein fyrir
hvert framhaldið verður.“
Steinar segir að úrvinnsla
gagnanna sé ekki komin á það stig
að hægt sé að segja mikið meira en
að þarna kunni að vera olía; mögu-
leikinn sé greinilega fyrir hendi.
„InSeis framkvæmir þessar
rannsóknir með nýrri mælingar-
tækni og nýjum úrvinnsluaðferðum
og fyrirtæki eins og InSeis eru að
ná betri tökum á hljóðmyndum og
þversniðum af jarðlögum djúpt í
jörðu. Á ákveðnu dýpi eru dálítið
áberandi basaltslög sem trufla
mælingarnar nokkuð, svipað og við
Færeyjar, en mörg olíuleitarfyrir-
tækjanna hafa verið að sérhæfa sig
í að komast fyrir það vandamál.
Þess vegna eigum við von á því að
sjá núna dýpra og skýrar og þá
verður jarðfræðimyndun og jarð-
fræðisagan skýrari og þetta er allt
saman gott innlegg í það að skilja
betur möguleikana á olíumyndun á
svæðinu. Ég tek hins vegar fram
að þetta er langt ferli og menn eru
að taka skref fyrir skref. Það er
mjög einkennandi fyrir þennan iðn-
að að það þarf að leggja í gríð-
armikinn kostnað í upphafi en þá
er áhættan einnig mjög mikil.
Starfsemin beinist því að því að
draga jafnt og þétt úr óvissunni
með markvissum fjárfestingar-
skrefum.“
Fá hafsvæði þar sem
olíu gæti verið að finna
Aðspurður segir Steinar að haf-
svæði við Íslandi þar sem olíu gæti
verið að finna séu tiltölulega fá.
„Það er svæði undan Norðurlandi
sem er í ákveðinni grunnkönnun
sem stjórnvöld hafa fjármagnað,
þ.e. svæðið frá Húsavík yfir í Eyja-
fjarðarál, og þá hafa menn rennt
auga til svæðis vestur af Vestfjörð-
um. Svo vitum við af Hatton-Rock-
all-svæðinu en þar eru hafréttar-
málin í óvissu þannig að þar er allt
erfiðara við að eiga. Ég tel því
mjög eðlilegt að beina sjónum fyrst
og fremst að svæðinu við Jan
Mayen.“
Steinar segir að Orkustofnun
hafi verið í samstarfi við norsku ol-
íustofnunina í kringum 1985 og hafi
vitað af möguleikum á leitarsvæð-
inu og unnin hafi verið skýrsla í
tengslum við það. „Þá var staðan
raunar sú að olíufélögin voru ekki
reiðubúin að kaupa sig inn í þá
vinnu og halda henni áfram fyrir
eigið fé. Nú eru hins vegar vís-
bendingar um að það sé að breyt-
ast.“
Anders Farestveit, stjórnarformaður InSeis, og Dag O. Larsen leið-
angursstjóri rýna í kort af jarðvegsgrunni Jan Mayen-hryggjarins.
Norska olíuleitarfyr-
irtækið InSeis virðist
binda vonir við að olíu
sé að finna á Jan
Mayen-hryggnum.
Arnór Gísli Ólafsson
ræddi við Dag O. Lar-
sen sem stjórnaði mæl-
ingum á hryggnum og
Steinar Þór Guðlaugs-
son, jarðeðlisfræðing
á Orkustofnun.
Morgunblaðið/Ásdís
Binda vonir við að
finna olíu á Jan
Mayen-hryggnum
arnorg@mbl.is
1 011 


 
 

-58
.589
   
158 58
.789
4589