Morgunblaðið - 08.11.2001, Blaðsíða 52

FRÉTTIR
52 FIMMTUDAGUR 8. NÓVEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
HÉRAÐSDÓMUR Reykjavíkur
hefur vísað frá dómi máli konu
sem krafðist þess í stefnu að felld
verði úr gildi sú ákvörðun land-
læknisembættisins að hafna beiðni
hennar um upplýsingar úr sjúkra-
skrám um látinn föður hennar
verði ekki færðar í miðlægan
gagnagrunn á heilbrigðissviði. Vís-
aði dómari málinu frá vegna mála-
tilbúnaðar stefnanda.
Úrskurður héraðsdómara
kærður til Hæstaréttar
Ragnar Aðalsteinsson, hrl. og
lögmaður stefnanda, hefur þegar
kært frávísunarúrskurð dómara til
Hæstaréttar.
Konan tilkynnti landlæknisemb-
ættinu á síðasta ári, að hún óskaði
eftir að upplýsingar um látinn föð-
ur sinn yrðu ekki fluttar í gagna-
grunn á heilbrigðissviði. Land-
læknir hafnaði beiðninni og vísaði
því til stuðnings á athugasemdir
sem fylgdu frumvarpinu um
gagnagrunninn á sínum tíma, þar
um að ekki sé gert ráð fyrir að
einstaklingar geti hafnað því að
upplýsingar um látna foreldra séu
færðar í grunninn.
Auk þess að gera kröfu um að
ákvörðun landlæknis yrði felld úr
gildi krafðist stefnandi dómsvið-
urkenningar á rétti hennar að
leggja bann við, að umræddar
upplýsingar um föður hennar verði
fluttar í gagnagrunninn.
Dómari féllst á
frávísunarkröfu stefnda
Skarphéðinn Þórisson, lögmaður
stefnda, krafðist þess fyrir dómi
að málinu yrði vísað frá, m.a. með
þeim rökum að stefnandi byggði
aðild sína í málinu á ákvæði al-
mennra hegningarlaga en í málinu
væri ekki höfð uppi refsikrafa.
Dómari féllst á frávísunarkröfu
stefnda. Segir m.a. í úrskurðinum
að lagaákvæði hegningarlaganna
heimili stefnanda að fara í einka-
refsimál á hendur landlækni eða
bera fram kæru á hendur honum,
telji hún að framinn hafi verið
refsiverður veknaður gagnvart
látnum föður hennar. Það hafi hún
hins vegar ekki gert, heldur hafi
hún höfðað almennt einkamál.
,,Verður að telja, að málsókn til
að fá úr því skorið, hvort stefnandi
eigi lögvarða hagsmuni, sem
stefndi hafi brotið gegn með áð-
urnefndri ákvörðun sinni, verði
ekki byggð á þeim aðildarreglum,
sem almennu hegningarlögin hafa
að geyma [...] Er slíkur málatil-
búnaður að mati dómsins í and-
stöðu við meginreglur einkamála-
réttarfars og leiðir til frávísunar,“
segir í niðurstöðu dómsins.
Taldi dómari einnig að lögfræði-
legur rökstuðningur í stefnu væri
að litlu leyti tengdur tilvitnunum
stefnanda í réttarreglur og ómögu-
legt væri að sjá fyrir fram á
hverju stefnandi byggði þannig að
viðeigandi vörnum yrði við komið.
Helgi I. Jónsson héraðsdómari
kvað úrskurðinn upp.
Viðurkenning á lögvörðum
hagsmunum stefnanda
Ragnar Aðalsteinsson segist
eiga erfitt með að skilja frávís-
unarúrskurð héraðdóms en meg-
inatriðið sé þó að dómarinn við-
urkenni að stefnandi hafi lögvarða
hagsmuni af því að fá dóm í mál-
inu.
,,Dómarinn telur hins vegar að
ef stefnandi í einkamáli vitni til
lagaákvæða í refsilöggjöfinni, þá
sé honum ekki heimilt að reka
málið eftir réttarfari í einkamál-
um. Svo til öll skaðabótamál í
landinu eru rekin sem einkamál og
eru að meira eða minna leyti
byggð á því að fyrir hendi séu skil-
yrði um ólögmæti, vegna þess að
sá sem er skaðabótaskyldur hafi
gerst sekur um refsiverða hátt-
semi,“ segir Ragnar. ,,Þannig að
það er erfitt fyrir mig að skilja
hugsanaganginn,“ bætir hann við.
Málinu vísað frá dómi
vegna málatilbúnaðar
Kona krefst þess að upplýsingar um látinn
föður fari ekki í gagnagrunn á heilbrigðissviði
HALDIN var í fyrsta skipti útivist-
arsmiðja á vegum Samfés, samtaka
félagsmiðstöðva á Íslandi, helgina
2.-4. nóvember.
Það voru Félagsmiðstöðin Óðal
íBorgarnesi og Félagsmiðstöðin
Gufunesbær í Grafarvogi sem sáu
um framkvæmd og mættu ungling-
ar úr Reykjavík, Akranesi og
Borgarnesi í smiðjuna og áttu sam-
an ógleymanlega helgi.
Dagskráin hófst á föstudags-
kvöldið í innilauginni í íþrótta-
miðstöðinni þar sem lærður kafari
hélt námskeið í köfun. Meðferð
kajaka var einnig æfð. Á laug-
ardagsmorgun var farið á sjóka-
jaka. Björgunarsveitin Brák var
með bát til taks á svæðinu ef ein-
hver myndi velta í sjóinn. Farið var
í hellaskoðun, farið upp í Fljóts-
tungu og Víðgemill skoðaður.
Þegar ekið var að Barnafossum
vildi það óhapp til að annar bíllinn
fór út af veginum og valt á hliðina.
Allir sluppu ómeiddir og haldið var
áfram ferðinni til baka í Fljóts-
tungu þar sem var grillað. Gist var
í félagsmiðstöðina Óðali, segir í
frétt frá Samfés.
Útivistarsmiðja
Samfés í Borgarnesi
ÁFRÝJUNARNEFND samkeppn-
ismála hefur nýlega fellt þann úr-
skurð að Samkeppnisstofnun beri
að taka efnislega fyrir kvörtun fyr-
irtækisins Eðalvara hf. yfir kynn-
ingum keppinautar síns, Heilsu-
verslunar Íslands, á jurtinni Ortis
ginseng.
Eðalvörur hf. kærði þá niður-
stöðu Samkeppnisstofnunar frá 11.
september sl. að aðhafast ekki í
málinu þar sem Hollustuvernd rík-
isins hefði fjallað um efnið og kom-
ist m.a. að þeirri niðurstöðu að of
mikið magn tiltekinna aðskotaefna,
m.a. skordýraeiturs, væri í því.
Einnig beindi Hollustuvernd þeim
tilmælum til innflytjandans, Heilsu-
verslunar Íslands, að hann auglýsti
ekki að jurtin væri ræktuð í ómeng-
uðum jarðvegi nema hann gæti sýnt
fram á að svo væri, og að hann var-
aði sérstaklega við því að neyta
meira en ráðlagðs dagskammts af
vörunni.
Við þessa niðurstöðu Samkeppn-
isstofnunar sættu forráðamenn Eð-
alvara sig ekki og kærðu til áfrýj-
unarnefndar. Þeir telja að
auglýsingar Heilsuverslunar Ís-
lands brjóti í bága við samkeppn-
islög, tilmæli Hollustuverndar séu
tilkomin af heilsufarsástæðum og
leysi Samkeppnisstofnun ekki und-
an því hlutverki sínu að framfylgja
samkeppnislögum.
Samkeppnisstofnun krafðist þess
að málinu yrði vísað frá áfrýjunar-
nefnd eða þá að ákvörðun stofn-
unarinnar frá 11. september stæði.
Í bréfi Samkeppnisstofnunar til
áfrýjunarnefndar segir m.a. að
stofnunin telji augljóst að í afskipt-
um hennar af auglýsingu Heilsu-
verslunar Íslands geti ekki falist
efnislega meira en það sem fram
kemur í tilmælum Hollustuverndar.
Ekkert gefi til kynna að Heilsu-
verslunin ætli ekki að fara að til-
mælunum. Eins og málið liggi fyrir
hafi Eðalvörur ekki lögvarða hags-
muni af frekari umfjöllun sam-
keppnisyfirvalda.
Áfrýjunarnefndin vísaði hins veg-
ar frá þeirri ósk Eðalvara að beina
því til Samkeppnisstofnunar að hún
„dragi ekki lappirnar í þessu máli
frekar en orðið er“. Nefndin leit svo
á að ósk af þessu tagi félli utan
valdsviðs hennar.
Samkeppnisstofnun þarf
að fjalla um ginseng