Morgunblaðið - 15.12.2001, Blaðsíða 62

UMRÆÐAN
62 LAUGARDAGUR 15. DESEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
ÞAÐ ber vott um
visku að hugsa vel áður
en maður talar. Slíkt
kennum við a.m.k.
börnunum okkar, von-
andi. Einu sinni heyrði
ég barn segja við sjón-
varpsmanninn Hemma
Gunn að ástæðan fyrir
því að fólk er með einn
munn en tvö eyru væri
að fólk ætti að hlusta
meira og tala minna.
Margt til í þessu. Mér
kom þetta til hugar
þegar fréttir bárust af
nýafstöðnum lands-
fundi Samfylkingarinn-
ar.
Ég verð að segja að ég varð fyrir
mjög miklum vonbrigðum þegar
fréttir bárust af nýafstöðnum lands-
fundi Samfylkingarinnar. Af mörg-
um vandamálum sem hrjá þjóðina þá
datt mönnum í hug að fara að eyða
tímanum í að ræða það hvort ekki
ætti að sleppa því að setja smæstu
fíkniefnabrot á sakaskrá.
Eftir því sem ég hef komist næst
þá hafa Samfylkingarmenn sérstakar
áhyggjur af því að velferð þeirra sem
fremja „smæstu“ fíkniefnabrot sé
hætta búin síðar á lífsleiðinni. Og
einn ónefndur alþingismaður Sam-
fylkingarinnar sagði í sjónvarpsvið-
tali, vegna þessa merkilega málflutn-
ings, ….að það sé alltaf möguleiki á
því að ungt fólk „slysist“ til þess að
prófa ólögleg fíkniefni örfáum sinn-
um. Þetta mun sennilega bjarga
heiminum, að reyna af fremsta megni
að fela það að ungir sem aldnir brjóti
fíkniefnalöggjöfina. Ég bendi á að
þarna talaði þingmaður. Hverjir bera
ábyrgð á lögum landsins? Eru það
ekki fulltrúarnir okkar á Alþingi?
Þessi sami þingmaður sagði hins veg-
ar að hann væri ekki fylgjandi því að
lögleiða fíkniefni. Er ekki pínulítill
tvískinnungur í þessu ?
Ég spyr einfaldlega,
er þetta lausnin á vand-
anum? Er það mikil-
vægast að fela það fyrir
þeim sem óska eftir
sakavottorðinu okkar,
að maður hafi misstigið
sig einhvern tíma æv-
innar? Hverjum er
greiði gerður með
þessu? Hvers vegna að
leyna þessu en ekki
öðrum „smábrotum“
eins og t.d. umferðar-
lagabrotum, hvaða
hagsmunum erum við
að bjarga? Hér erum
við að fela sannleikann.
Er það vilji Samfylkingarinnar?
Það veldur okkur sem störfum að
vímuefnaforvörnum, með einum eða
öðrum hætti, oft hugarangri hversu
hægt það gengur að sannfæra ungt
fólk um að það að fara að neyta
áfengis á unglingsaldri og að prófa
fíkniefni hafi í för með sér mikla
áhættu. Forvarnir virka, en við hefð-
um viljað sjá þær virka hraðar. Allt of
margt ungt fólk fellur í valinn, æskan
okkar er í veði. Þetta má einfaldlega
lesa í nýútkominni ársskýrslu SÁÁ.
Nóg um þær hörmungar.
Ég er orðinn sannfærður um það,
eftir margra ára starf að vímuefna-
forvörnum, að þau skilaboð sem við,
fullorðna fólkið, erum að senda út í
þjóðfélagið, þ. á m. til unglinganna
okkar, eru mjög mótandi. Það er
staðreynd að það erum við sjálf sem
mótum samfélagið okkar. Ef ekki við,
hver þá? Nú er ég að komast að
kjarna málsins. Óráðshjal, eins og
nánast á hverjum landsfundi Sjálf-
stæðismanna, um að lögleiða skuli
„daufustu“ vímuefnin eins og
kannabisefni, eru mjög sterk skila-
boð út í þjóðfélagið. Sama á við um þá
umræðu sem ég vísaði til áðan á
landsfundi Samfylkingarinnar.
Hvaða skilaboð eru þetta til þjóðar-
innar og sérstaklega unga fólksins?
Jú þetta er eitt af því sem dregur úr
árangri forvarna. Þegar ungt fólk
heyrir „málsmetandi“ menn eins og
stjórnmálamenn tala fjálglega um að
lögleiða beri kannabisefni af því að
þau séu skaðlaus, eða rétt sé að setja
ekki smæstu fíkniefnabrot á saka-
skrá, er eðlilegt að það fái það á til-
finninguna að það sé allt í lagi að
prófa fíkniefni, þau muni hvort eð er
líklega verða lögleidd fljótlega, eða
stjórnmálamenn telji þetta vera svo
ómerkileg brot að ekki taki því að
setja þau inn á sakaskrána.
Nú má vel spyrja: Er ekki mál-
frelsi í landinu? Má nú ekki ræða op-
inberlega um skoðanir sínar? Jú
vissulega. En það er öllum hollt að
hugsa vel áður en maður talar, sér-
staklega opinberlega. Hér þarf ein-
faldlega að hugsa hugsunina til enda.
Við þessar aðstæður sem við búum
við í dag, hvað varðar vímuefni og
vanda þann sem að ungu fólki steðj-
ar, er þetta nákvæmlega ekki það
sem okkur vantar. Stjórnmálamenn
og sér í lagi alþingismenn! Þið hafið
athygli þjóðarinnar, þið eruð fulltrú-
ar okkar á þingi, ekki bara þeirra
sem eru fylgjandi lögleiðingu kann-
abisefna og fylgjandi því að fela þau
brot sem framin eru á fíkniefnalög-
gjöfinni. Sem betur fer eru flestir
þeirra skoðunar að lögleiðing vímu-
efna væri hrapaleg mistök. Þing-
menn! Þið eruð líka fulltrúar þessa
fólks. Hugsum áður en við segjum
eitthvað óviturlegt.
Hugsa áður en
maður talar!
Hlynur
Snorrason
Fíkniefni
Hvaða skilaboð eru
þetta, segir Hlynur
Snorrason, til þjóð-
arinnar og sérstaklega
unga fólksins?
Höfundur er lögreglufulltrúi á
Ísafirði og verkefnisstjóri Vá
Vesthópsins.
ÍSLENDINGAR
fóru að flytjast til
Vesturheims vegna
minnkandi lífsgæða og
breytinga í þjóðfélags-
málum bæði hér heima
og á heimsvísu á þar
síðustu öld og síðast
en ekki síst vegna
þess að menn greindu
ný tækifæri samfara
tækniframförum á
þeim tíma.
Síðan hefur mikið
vatn runnið til sjávar
„óbeislað“. Mann-
skepnan er gædd þeim
eiginleikum að hafa
sjálfstæða hugsun og
taka sjálfstæðar ákvarðanir um
hvar henni sé best borgið. Þessum
eiginleikum fórnar hún ekki eins og
asninn gerir fyrir gulrótina eða
hundurinn fyrir beinið! Því er það
með ólíkindum að í hvert skipti sem
landsbyggðarfólk talar um vanda-
mál sinnar heimabyggðar og ugg-
vænlega þróun í brottflutningi fólks
af landsbyggðinni til höfuðborgar-
svæðisins, þá fari pólitíkusar ávallt
í þann ham að þyrla upp „mold-
viðri“. Kveði ávallt í sama farinu að
ekki hafi verið fylgt markaðri
stefnu um flutning ríkisfyrirtækja
og stofnana út til landsbyggðarinn-
ar og knýji á um nauðsyn þess að
flytja þessa og hina stofnunina út á
land til að styrkja byggðir eða
byggðakjarna þar. Af þessu er ljóst
að enginn stjórnmálaflokkur hefur
enn markað sér ákveðna stefnu í
þessum málum, enda alltaf hlaupið
til og gulrótinni hent
og ekkert hugsað út í
afleiðingarnar. Þótt
einhverri „gulrót“ sé
hent fyrir vitiborna
manneskju hugsar
hún „oftast“, þvert á
það sem stjórnmála-
menn halda, út í af-
leiðingar þess að taka
hana upp og neyta og
því breytir það engu
þegar einni og einni
stofnun á vegum hins
opinbera er „hent“ án
hugsunar út á land.
Vitiborna manneskjan
sér í gegnum það og
hleypur ekki á eftir
skammtímalausnum.
Hvernig væri að átta sig fyrst á
eðli mannskepnunnar áður en
menn grípi til „einhverra“ skamm-
tímalausna, þannig að nokkurn veg-
inn sé tryggt að þær aðgerðir sem
gripið sé til beri tilætlaðan árang-
ur:
1. Menn geri sér grein fyrir á
landakorti hvar möguleikar séu fyr-
ir hendi á þróun byggðar með tilliti
til framtíðarbyggingarsvæða bæði
fyrir íbúðarbyggðir og atvinnu-
starfsemi.
2. Menn hugsi að minnsta kosti
150 ár fram í tímann. Foreldrar
setja sig ekki til frambúðar niður á
staði, þar sem þeir telja horfur ekki
góðar í framtíð fyrir sín afkvæmi!
3. Þegar menn hafa áttað sig á
þessum staðsetningum er hægt að
gera athugun á: Samgöngum, orku,
neysluvatni og framboði og sam-
setningu vinnuafls á viðkomandi
svæði.
4. Að þessu fengnu er hægt að
fara í aðgerðir og þarf þá ekki
„hreppaflutninga“ til, heldur geta
viðkomandi svæði orðið eftirsókn-
arverð fyrir fólk til að búa á. En til
þess að svo verði skal endinn skoða
fyrst til að reynslan fái notið sín.
5. Lækka tímabundið eða til
frambúðar skatta og aðstöðugjöld á
fyrirtæki á þessum svæðum sem
þykja fýsileg, þannig að þau sjái
sér hag í því að starfa á viðkomandi
svæðum og ekki síst til að ný fyr-
irtæki flytjist á slík svæði.
6. Lækka skatta á einstaklinga
tímabundið eða til frambúðar á
þessu svæðum, þannig að þeir sjái
sér hag í því að búa á viðkomandi
svæðum.
7. Menn þurfa að tileinka sér nú-
tíma stjórnun, því það er sama
hvort verið sé að tala um vöru eða
þjónustu eða uppbyggingu hennar
þá gengur nútímastjórnun út á það,
að geta horft á keðjuna sem eina
heild og á það bæði við markaðs-
legu hliðina, sem og framleiðsluna
sjálfa og skipulagningu á öllu þar á
milli.
Ef stjórnmálamenn einsettu sér
að „hugsa hlutina strax í upphafi og
settu sér skýr og einföld markmið“
þyrftum við, sem þetta land byggj-
um, ekki að hafa áhyggjur af fram-
tíðinni, sem ávallt er skammt und-
an.
Flutningur ríkisstofnana
Jón Ingi
Benediktsson
Flutningar
Hvernig væri að átta sig
fyrst á eðli mannskepn-
unnar, spyr Jón Ingi
Benediktsson, áður en
menn grípa til ,,ein-
hverra“ skammtíma-
lausna?
Höfundur er B.Sc. í vörustjórnun.
Súrefnisvörur
Karin Herzog
Silhouette
tískuskartgripir
Laugavegi 23
s. 511 4533
Kringlunni
s. 533 4533
Smárinn
s. 554 3960
Öðruvísi
jólaskreytingar
Sjón er sögu ríkari
Jól 2001
Skólavörðustíg 12, Bergstaðastrætismegin, sími 551 9090
náttfatnaður
í miklu
úrvali
KRINGLUNNI - WWW.OLYMPIA.IS