Morgunblaðið - 15.12.2001, Blaðsíða 10

FRÉTTIR
10 LAUGARDAGUR 15. DESEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
ÞAÐ er ekki laust við að galsi hafi á
stundum hlaupið í þingmenn á
löngum og ströngum þingfundum
þessarar viku enda farið að styttast
verulega í langþráð jólaleyfi. Jólafrí
er að vísu rangnefni því fyrst og
fremst er um að ræða frestun þing-
funda fram yfir áramót. Fulltrúar á
Alþingi Íslendinga hætta auðvitað
aldrei að vera þingmenn, ágangur
umbjóðenda þeirra, fjölmiðlamanna
og ýmissa annarra nægir til að sjá
þeim fyrir verkefnum næstu vik-
urnar. Jafnframt ber að gæta að því
að þingmannsstörfin einskorðast
ekki við það sem fram fer á þing-
fundum þó að það sé reyndar al-
gengur misskilningur.
Sá er þetta ritar hefur ekki um
nokkurt skeið sinnt þingfréttarit-
arastarfinu og var minnið eiginlega
farið að ryðga dulítið. Var hann
þess vegna alls óviðbúinn því vinnu-
lagi sem einkennir Alþingi, einkum
síðustu daga fyrir þingfrestun.
Þrjá daga í þessari viku stóðu
fundir meira og minna frá morgni
til miðnættis og oftar en ekki teygð-
ist í umræðum um mál, sem fyr-
irfram hefðu vart getað talist meðal
lykilmála í samfélaginu.
Þetta getur tekið á taugarnar.
Æðruleysi, þolinmæði er alger
nauðsyn. Það skal hins vegar játast
að eftir því sem leið á vikuna fór
undirritaður á ný að hafa af þessu
lúmskt gaman, enda er óhætt að
segja að handagangur hafi verið í
öskjunni. Ekki síst af því að það er
einkum við slík tækifæri sem gull-
kornin falla af vörum manna, þó að
þau séu gjarnan þess eðlis að frá
þeim er ekki sagt í fréttum.
Spennan er að vísu ekki magn-
þrungin, það væru ýkjur. Raunar
bærast í manni blendnar tilfinn-
ingar um þinghaldið yfirhöfuð, þeg-
ar nokkur fjarlægð hefur áður feng-
ist á störf þess. Vík ég hér að
þessari togstreitu sem er milli
markvissara fundarstarfs á Alþingi
annars vegar og lýðræðislegs réttar
þingmanna til að úttala sig um
landsins gagn og nauðsynjar hins
vegar.
Ætla ég ekki að draga úr mik-
ilvægi þess að þingmenn stjórn-
arandstöðunnar hafi alla möguleika
til að lýsa andstöðu sinni við einstök
mál, er frá ríkisstjórnarflokkunum
koma – sá réttur er að mínu mati
grundvallarréttur í því lýðræð-
iskerfi sem við búum við. Hitt er
annað mál að stundum finnst manni
þeir sömu þingmenn tala til þess
eins að tala.
Hér er ég m.a. að vísa til þriðju
umræðu um frumvarp ríkisstjórn-
arinnar um ráðstafanir í ríkisfjár-
málum sem fram fór í gær en þar
var nánast um endursýningu að
ræða á því sem fór fram við aðra
umræðu deginum áður. Öll meg-
insjónarmið voru komin fram, allar
rökræður orðnar útþynntar.
Nú er hætta á því að tilteknir
þingmenn, sem þátt tóku í nefndri
umræðu, taki þessa umfjöllun
óstinnt upp. Við þá er undirritaður
hins vegar ekki að sakast – þeir
starfa auðvitað í samræmi við þær
hefðir sem mótast hafa. Og vel má
vera að hér skipti meira máli að hin
faglega umræða sé efnismikil og
tæmandi heldur en tryggja að þing-
störf gangi hratt og vel fyrir sig –
eða að þau séu beinlínis skemmtileg
þeim sem á vilja horfa. Samt blund-
ar í manni þessi spurning: ef þing-
störfin eru ekki fyrir mig (almenn-
ing) fyrir hvern eru þau þá?
x x x
Oft eru vegir þeirra, sem ákveða
dagskrá Alþingis, órannsakanlegir.
Uppákoma að morgni miðvikudags
var dæmigerð fyrir þetta en þá kom
þingforseti öllum í opna skjöldu er
hann tók til umræðu allt annað mál
í upphafi þingfundar en menn töldu
að hefði verið samið um.
Reiði Bryndísar Hlöðversdóttur,
þingflokksformanns Samfylkingar,
var auðséð er hún mótmælti þessari
fundarstjórn úr pontu og fór rúmur
hálftími af starfstíma Alþingis í
þetta þref enda Halldór Blöndal
þekktur að öðru en láta setja ofan í
við sig. Eftir stóð hins vegar sú
spurning hvers vegna til þessa
fjaðrafoks var stofnað af hans hálfu.
Allt annað var upp á teningnum
þegar Halldór óskaði þingheimi
gleðilegra jóla síðdegis í gær enda
flestir komnir í jólaskapið og allt
fyrra karp gleymt og grafið. Það
fýkur auðvitað í menn á þessum
vinnustað og það gustar af sumum
er þeir láta skoðanir sínar í ljós –
en þegar allt kemur til alls fer
býsna vel á með flestum. Eða varð
blaðamaður kannski bara svona
upprifinn af þeim jólaanda sem um-
lukti seinasta fund Alþingis fyrir
jól?

  



Lýðræðishefðin, þingslit og jólaandinn
EFTIR DAVÍÐ LOGA SIGURÐSSON
BLAÐAMANN
david@mbl.is
FRUMVARP ríkisstjórnarinnar
um ráðstafanir í ríkisfjármálum
varð að lögum á Alþingi í gær en
það gerði ráð fyrir aðgerðum sem
ætlað er að afla ríkissjóði tekna
upp á um einn milljarð króna. Jafn-
framt samþykkti Alþingi veigamikl-
ar breytingar á lögum um stjórn
fiskveiða en þær snúa að krókaafla-
marksbátum.
Tuttugu og sjö þingmenn stjórn-
arflokkanna tryggðu fyrra frum-
varpinu brautargengi við atkvæða-
greiðslu í gær en tuttugu þingmenn
stjórnarandstöðu voru á móti. Aðrir
voru fjarverandi. Áður hafði verið
felld breytingartillaga Jóhönnu Sig-
urðardóttur, Samfylkingu, um fimm
kr. hækkun á tóbaksgjaldi, sem
hefði komið í staðinn fyrir þá tekju-
öflunarleið ríkisstjórnarinnar, að
hækka innritunargjöld á náms-
menn.
Í atkvæðaskýringu sagði Stein-
grímur J. Sigfússon (VG) að nánast
ekkert væri í þessu frumvarpi sem
hægt væri að styðja. Ein grein
teldist að vísu ekki óeðlileg, sú er
heimilaði hækkun á veiðieftirlits-
gjaldi, þannig að sá gjaldstofn
stæði undir þeim kostnaði sem þar
fellur til. „En að öllu öðru leyti er
hér um að ræða íþyngjandi breyt-
ingar sem hæstvirt ríkisstjórn legg-
ur á herðar þeim sem síst mega við
auknum álögum,“ sagði Steingrím-
ur.
Jóhanna Sigurðardóttir tók í
sama streng og sagði Samfylk-
inguna vísa ábyrgð algerlega á
hendur ríkisstjórninni.
„Plástraaðgerð“ á gallað
fiskveiðistjórnarkerfi
Við afgreiðslu á frumvarpi sjáv-
arútvegsráðherra um breytingar á
fiskveiðistjórnarlögum bar það til
tíðinda að stjórnarmeirihlutinn
lagði blessun sína yfir breytingar-
tillögu sem Guðjón A. Kristjánsson
(FF) hafði lagt fram. Gerði tillagan
ráð fyrir að bátum, sem róið hafa í
svokölluðu þakkerfi, gefist tvær
vikur til viðbótar því, sem ráð væri
fyrir gert í frumvarpinu, til að taka
ákvörðun um hvernig þeir hygðust
haga veiðum sínum, þ.e. í hvaða
kerfi þeir vilja róa. Þurfa þeir þ.a.l.
ekki að gera grein fyrir þeirri
ákvörðun fyrr en 15. febrúar nk.
Var frumvarpið svo breytt sam-
þykkt sem lög frá Alþingi með 28
atkvæðum stjórnarmeirihlutans en
nei sögðu 2 og 18 greiddu ekki at-
kvæði. Aðrir voru fjarverandi.
Einar K. Guðfinnsson (D) sagði í
atkvæðaskýringu að með þessu
frumvarpi væri dregið verulega úr
þeirri tekjuskerðingu sem blasti við
hjá smábátum er róa í krók-
aflamarki og byggðarlögum sem
eru háðar útgerð þeirra. „Jafnframt
eru lögleidd ákvæði sem draga úr
brottkasti á fiski og er þannig með
áhrifaríkum og ábyrgum hætti tek-
ið á alvarlegu máli,“ sagði Einar.
Svanfríður Jónasdóttir, (S) vísaði
ábyrgð á þessum breytingum er
varða málefni smábáta á hendur
ríkisstjórninni. Sagði hún Samfylk-
inguna styðja meðaflagrein frum-
varpsins en myndi engu að síður
sitja hjá við lokaafgreiðslu málsins.
Þingmenn Frjálslynda flokksins
greiddu atkvæði gegn samþykkt
frumvarpsins og gerði Guðjón A.
Kristjánsson grein fyrir því að
hann gæti ekki stutt frumvarp sem
hann teldi að myndi verða til þess
að á Vestfjörðum fækkaði störfum í
fiskvinnslu um u.þ.b. 50 og sjó-
mannsstörfum um 100.
Árni Steinar Jóhannsson (VG)
gerði hins vegar grein fyrir því að
Vinstri grænir teldu hér vera á
ferðinni „plástraaðgerð“ á gallað
fiskveiðistjórnarkerfi. Flokkurinn
vildi að menn einbeittu sér að því
að finna heildstæða lausn á fisk-
veiðistjórnarmálunum og því sætu
þingmenn hans hjá við atkvæða-
greiðsluna.
Heildarlög sett
um leigubifreiðar
Ýmis önnur mál voru samþykkt
sem lög frá Alþingi í gær og ber
þar líklega hæst, auk þeirra mála
sem áður eru rakin, frumvarp sam-
gönguráðherra að heildarlögum um
leigubifreiðar. Er ráð fyrir því gert
í nýsamþykktum lögum að stjórn-
sýsla málaflokksins færist frá sam-
gönguráðuneyti til Vegagerðar, auk
þess sem gert er ráð fyrir að fjöldi
leigubifreiða verði takmarkaður eft-
ir svæðum, svo sem verið hefur.
Alls voru samþykktar fjórtán
lagasetningar í gær og níu mál voru
afgreidd sem lög á fimmtudag.
Víkja þessar lagasetningar m.a. að
kvikmyndalögum, húsnæðismálum
og náttúruvernd, auk þess sem
samþykkt var frumvarp um stofnun
sameignarfélags um Orkuveitu
Reykjavíkur. Voru ennfremur af-
greiddar á fundi Alþingis í gær
kosningar í ýmsar nefndir á vegum
ríkisins, s.s. endurbótasjóð menn-
ingarstofnana, Grænlandssjóð, út-
varpsréttarnefnd, verðlaunanefnd
Gjafar Jóns Sigurðssonar og stjórn
Þjóðhátíðarsjóðs.
Ráðstafanir í ríkisfjármál-
um samþykktar sem lög
Alþingi afgreiddi
tuttugu og þrenn
lög á tveimur
síðustu starfs-
dögunum fyrir jól
Morgunblaðið/Sverrir
Fjórtán lög voru sett á Alþingi í gær og stóðu ráðherrar ríkisstjórn-
arinnar í ströngu rétt eins og almennir þingmenn vegna þeirra at-
kvæðagreiðslna sem fram fóru.
ENGAR deilur eru um það
innan ríkisstjórnarinnar hvað
verði um Þjóðhagsstofnun.
Þetta kom fram í máli Davíðs
Oddssonar forsætisráðherra á
Alþingi í gær. Davíð var að
svara ummælum sem Jóhanna
Sigurðardóttir, þingmaður
Samfylkingar, hafði látið falla
við þriðju umræðu um frum-
varp ríkisstjórnarinnar um
ráðstafanir í ríkisfjármálum.
Sem kunnugt er hafa verið
uppi hugmyndir um breytingar
á rekstri Þjóðhagsstofnunar,
jafnvel að stofnunin yrði lögð
niður. Hefur verið starfandi
frá því í vor nefnd undir for-
sæti Ólafs Davíðssonar, ráðu-
neytisstjóra í forsætisráðu-
neytinu, er hefur það verkefni
að skoða þessi mál.
Jóhanna vitnaði í ræðu sinni
við umræðuna í gær til blaða-
frétta um að ósætti væri komið
upp milli stjórnarflokkanna um
málið. Hafði hún áður undrast
að forsætisráðherra vildi ekki
taka mark á þeim tölum er frá
stofnuninni kæmi, en sagði, að
það væri í stíl við vilja ráð-
herrans til að leggja hana nið-
ur.
Davíð kannaðist hins vegar
ekki við að þessar fréttir væru
á rökum reistar. „Það hafa
ekki verið neinar deilur um
Þjóðhagsstofnun í ríkisstjórn.
Ég hef hins vegar séð það á
forsíðu Dagblaðsins, en það er
eini staðurinn sem ég hef orðið
var við þessar deilur,“ sagði
hann.
Hitt væri annað mál að rík-
isstjórnin mæti það svo að
hækkun á innritunargjöldum
námsmanna þýddi 0,05% en
ekki 0,14% verðlagsáhrif eins
og Þjóðhagsstofnun hefur tal-
ið. Hagstofan hefði ennfremur
sagt rétt að fara betur yfir þær
tölur, sem hún stóð að ásamt
Þjóðhagsstofnun.
Jóhanna sagðist skilja orð
ráðherra þannig að hann væri
fallinn frá því að leggja niður
Þjóðhagsstofnun, „vegna þess
að ég trúi ekki að framsókn-
armenn hafi fallist á það í rík-
isstjórn að leggja hana niður.“
Þjóðhagsstofnun
Engar
deilur
í ríkis-
stjórn