Morgunblaðið - 15.01.2002, Side 31

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 15. JANÚAR 2002 31
SÚ nýbreytni að tónskáld
spjalli við áheyrendur fyrir tón-
leikana og að eins konar „sam-
drykkja“, að grískri fyrirmynd,
fari fram að loknum tónleikunum,
getur mjög líklega gefið góða
raun og skapað skemmtilega ný-
breytni í tónleikahaldi. Segja má
að verið sé að virkja félagslega
samveruþörf tónleikagesta. Á
fyrri tónleikum Kammerhóps Sal-
arins hafa Þorkell Sigurbjörnsson
og Mist Þorkelsdóttir spjallað við
áheyrendur og á tónleikunum sl.
sunnudag brá Atli Heimir Sveins-
son fyrir sig gamansamri frásögn
um heimsókn sína til Moskvu og
Pétursborgar og fjallaði einnig
um tónskáldin sem leikið var eftir
á þessum tónleikum.
Tónleikarnir hófust svo á fal-
legri smálaga syrpu, „Minningum
um kæran stað“, eftir Tsjajkovskí
og er þriðja lagið, „Melodie“,
einna frægast og hefur m.a. verið
umskrifað sem dægurlag undir
nafninu „The Things I Love“.
Lögin voru fallega flutt af Sig-
rúnu Eðvaldsdóttur og Nínu Mar-
gréti Grímsdóttur og var fyrsta
lagið, „Meditation“, flutt af tölu-
verðri tilfinningu. Skersóið, annar
þátturinn, var helst til laust í
reipunum en Melodían var sér-
lega elskulega flutt.
Annað viðfangsefni tónleikanna
var æskuverk eftir Rakhmaninov,
samið er hann var 19 ára og þá í
skóla. Þetta verk þykir um margt
merkilega vel gert nemendaverk
en langt frá því að teljast galla-
laust, sérstaklega er varðar úr-
vinnslu tónhugmynda, þó víða
bregði fyrir glampa af því sem
seinna gerðist. Á þessu sama ári,
1892, samdi hann sinn fyrsta pí-
anókonsert og hina frægu cís-moll
prelúdíu op. 3, nr. 2. Tríóið var
mjög vel flutt af Sigrúnu Eðvalds-
dóttur, Bryndísi Höllu Gylfadótt-
ur og Peter Máté og af augljósum
ástæðum var hlutverk píanósins
viðamest og þar fór Peter á kost-
um og einnig átti sellóið fallega
mótaðar tónhendingar og auk
þess var samspilið í alla staði
ágætt.
Tónleikunum lauk með lágfiðlu-
sónötunni op. 147, eftir Shostak-
ovitsj, sem er sagt vera síðasta
verkið sem hann lauk við. Sagt er
þó að hann hafi lokið við tvo þætti
af 16. sinfóníunni og einnig lokið
við ballett, sem gerður var upp úr
tveimur dansverkum, Gullöldinni
(1927) og Þrumunni (1930), er á
sínum tíma vöktu litla athygli,
þótt hljómsveitarsvíta úr Gullöld-
inni yrði nokkuð vinsæl. Ástæðan
fyrir endurvinnslu þessara verk
er talin sú að þau fjölluðu um átök
á milli fasista og kommúnista og
að Shostakovitsj hafi viljað gefa
tónefni þessara verka nýtt inntak.
þetta hefur þó ekki verið staðfest
af ráðamönnum í Rússlandi.
Hvað sem þessu líður er lág-
fiðlusónatan, sem leikin var af
Helgu Þórarinsdóttur og Peter
Máté, afar sérkennilegt verk og
síðasti kaflinn sérlega langdreg-
inn og dapurlegur enda hafa
sagnfræðingar haldið því fram að
þetta sé lífskveðja tónskáldsins
og táknrænt að hann skuli nokkuð
oft vitna í Tungskinssónötu
Beethovens. Hægferðugt tónmál-
ið, sérstaklega í lokaþættinum,
reynir mjög á tónmyndun lág-
fiðluleikarans, sem á köflum, sér-
staklega á lágsviðinu, vantaði þá
djúpu tónmýkt, sem svo sorg-
þrungin tónlist þarfnast til að
vera sannfærandi. Besti kaflinn
hjá Helgu var sá fyrsti og þar
glitraði einnig víða á píanóleikinn
hjá Péter Máté.
Val viðfangsefna var svolítið
sérkennilegt, fyrst sérlega falleg
smálög eftir Tsjajkovskí, þá nem-
endaverk eftir Rakhmaninov, sem
fyrir stuttu var flutt á tónleikum
hér og loks ákaflega sérstæð og
þunglyndislega tónsmíð eftir
Shostakovitsj. Þetta val er því
einkennilegra þar sem Rússar
státa af stóru safni stórkostlegra
kammerverka sem ættu að vera
verðug viðfangsefni fyrir jafn
góða tónlistarmenn og hér voru
að verki.
Sérkennilegt val
viðfangsefna
TÓNLIST
Salurinn
Kammerhópur Salarins flutti
verk eftir Tsjajkovskí, Rakhmanínov og
Shostakovitsj. Flytjendur voru Sigrún
Eðvaldsdóttir, Helga Þórarinsdóttir,
Bryndís Halla Gylfadóttir, Nína Margrét
Grímsdóttir og Peter Máté.
KAMMERTÓNLEIKAR
Jón Ásgeirsson