Morgunblaðið - 15.01.2002, Blaðsíða 42

UMRÆÐAN
42 ÞRIÐJUDAGUR 15. JANÚAR 2002 MORGUNBLAÐIÐ
morgunverðarfundur
16. janúar kl. 8 Sunnusal Hótel Sögu
re
ik
n
in
g
s
s
k
il
í
e
rl
e
n
d
u
m
g
ja
ld
m
ið
lu
m
reikningsskil í erlendum gjaldmiðlum
KPMG býður til opins morgunverðarfundar um gerð reiknings-
skila í erlendum gjaldmiðlum í Sunnusal Hótel Sögu á milli kl.
8 og 10, miðvikudaginn 16. janúar n.k.
Lagt hefur verið fram frumvarp á Alþingi sem heimilar íslenskum
fyrirtækjum að færa bókhald og semja og birta ársreikninga
sína í erlendum gjaldmiðlum að uppfylltum tilteknum skilyrðum.
Á fundinum verður fumvarpið kynnt og rætt um aðferðir og
áhrif slíkra breytinga.
Kynning á frumvarpi um breytingar á lögum um bókhald
og ársreikninga
Ólafur Nilsson, löggiltur endurskoðandi
Aðferðir við gerð reikningsskila í erlendum gjaldmiðlum
Alþjóðlegir staðlar
Sæmundur Valdimarsson, löggiltur endurskoðandi
Áhrif á reikningsskil íslenskra fyrirtækja
Alexander Eðvardsson, löggiltur endurskoðandi
Fundarstjóri
Aðalsteinn Hákonarson, formaður stjórnar KPMG
Engin þátttökugjöld, en léttur morgunverður kostar 1.050 kr.
Vinsamlegast tilkynnið þátttöku í síma 545 6000 eða í netfang
kpmg@kpmg.is
FÉLAG um lýð-
heilsu var stofnað 3.
desember sl. Í lögum
félagsins segir að það
sé félag fagmanna og
áhugafólks um lýð-
heilsu á Íslandi. Í
stuttu máli er tilgang-
ur félagsins sá að
hvetja til þverfaglegs
samráðs þeirra sem
vinna að verkefnum
sem hafa áhrif á líf og
heilsu landsmanna og
einnig skapa vettvang
fyrir frjóa og virka
umræðu um málefni
lýðheilsu hér á landi.
Þótt lýðheilsa sé ný-
legt hugtak í íslensku þá er margt
af því sem fellur undir lýðheilsu
ekki framandi fyrir Íslendinga.
Mörgum finnst orðið heilsuvernd
e.t.v. segja það sama og lýðheilsa,
eða þá einfaldlega forvarnir fyrir
bættu heilsufari. Slíkum málefnum
höfum við Íslendingar að mörgu
leyti sinnt vel í áratugi og er ár-
angur þess starfs augljós, t.d. er
lítill barnadauði og lífslíkur karla
og kvenna með því besta sem
þekkist í heiminum. Einnig höfum
við sérstök félög sem af mikilli
framsýni hafa sinnt einstökum
málaflokkum, s.s. Hjartavernd og
Krabbameinsfélag Íslands.
Þeim sem hafa unnið að lýð-
heilsu hefur í vaxandi mæli verið
ljós nauðsyn á frekari samvinnu
allra sem koma að málum sem
snerta líf og heilsu landsmanna.
Lýðheilsa er nefnilega ekki ein-
göngu takmörkuð við heilbrigðis-
þjónustu og árangur hennar. Til að
ná árangri er samvinna fólks af
ýmsum sviðum þjóðfélagsins nauð-
synleg og starfsfólk í sveitarfélög-
um víða um land og í mismunandi
ráðuneytum þarf að stilla saman
strengi til að ná frekari árangri í
bættum lífsgæðum og heilsu. Í lög-
um félagsins segir því m.a.: Lýð-
heilsa varðar félagslega og heilsu-
farslega þætti þjóða og hópa.
Lýðheilsa miðar að því að bæta
heilbrigði, lengja líf og bæta lífs-
gæði þjóða og hópa með almennri
heilsuvernd, heilsueflingu, sjúk-
dómavörnum og annarri heilbrigð-
isþjónustu.
Á sviði lýðheilsu blasa við okkur
Íslendingum mörg brýn verkefni.
Eitt þeirra er vaxandi offita meðal
landsmanna — einnig barna. Slíkt
heilbrigðisvandamál verður ekki
leyst á heilsugæslustöðvum eða af
starfsfólki þeirra. Hér hafa for-
eldrar miklu hlutverki að gegna, en
einnig stjórnvöld og skólayfirvöld.
Skólamáltíðir gætu hér komið inn
sem einn liður heilsueflingar og úr-
bóta þegar til lengri tíma er litið.
Slíkar daglegar máltíðir tryggðu
öllum börnum fjölbreytta fæðu á
hverjum degi. Annað mikilvægt
mál sem snertir lýðheilsu — þótt
óbeint sé — er akstur skólabarna
og öryggi þeirra í slíkum akstri.
Þessi tvö viðfangsefni á sviði lýð-
heilsu, þ.e. regluleg og góð næring
og akstur skólabarna, kalla á
breiða samstöðu stjórnvalda, sveit-
arfélaga, heilbrigðisstarfsfólks og
almennings og varpa ljósi á breidd
lýðheilsuhugtaksins.
Íslendingum hefur tekist að út-
rýma eða halda í skefjum alvar-
legum smitsjúkdóm-
um með markvissum
forvarnaraðgerðum
gegn t.d. mislingum,
mænusótt og berklum.
Enginn er eyland og
smitsjúkdómar virða
engin landamæri. Á
tímum vaxandi hnatt-
væðingar og hraða í
samskiptum manna í
millum er árangur
okkar á sviði lýðheilsu
því æ meir háður því
sem gerist annars
staðar í okkar nánasta
umhverfi. Vaxandi
tíðni berkla og ónæmi
gagnvart helstu
berklalyfjum víða í heiminum hefur
því óneitanlega áhrif á stöðu þess-
ara mála á Íslandi og viðbrögð
okkar við þeim. Það er auðvelt að
gleyma því hversu alvarlegur sjúk-
dómur berklar eru á tímum þegar
margir halda að þeim sé nánast út-
rýmt. Hér á landi þarf að ríkja
sameiginlegur skilningur stjórn-
valda, sveitarfélaga, almennings og
mismunandi fagaðila á mikilvægi
málefnisins, hér sem erlendis.
Félag um lýðheilsu hefur nú
þegar fengið aðild að Evrópusam-
tökum lýðheilsufélaga (European
Public Health Association, skamm-
stafað EUPHA). Þetta eru samtök
fyrir 24 landsfélög um lýðheilsu í
Evrópu og hafa nú starfað í 10 ár.
Samtökin halda árlega fundi þar
sem saman kemur fjöldi fólks sem
sinnir lýðheilsu víða í álfunni. Ný-
lega er lokið ársfundi samtakanna í
Brussel í Belgíu og í lok nóvember
í ár verður fundur í Dresden í
Þýskalandi, sá 10. í röðinni. Sam-
tökin standa einnig að útgáfu fag-
rits (European Journal of Public
Health) þar sem vísindagreinar eru
birtar um málefni lýðheilsu. Allir
meðlimir landssamtaka EUPHA,
þar á meðal meðlimir Félags um
lýðheilsu á Íslandi, fá sent heim til
sín eintak af þessu riti sem hluta af
félagsgjaldinu. Á vegum EUPHA
fer einnig fram umræða um að
tengja meðlimi í mismunandi lönd-
um enn betur saman en nú er með
útgáfu vísindaritsins, t.d. með raf-
rænum fréttabréfum.
Félag um lýðheilsu vill stefna
saman öllum þeim sem hafa áhuga
á lýðheilsu á Íslandi. Eins og lög
félagsins gera ráð fyrir er ætlunin
að halda fundi og málþing um lýð-
heilsu og einnig er stefnt að því að
bjóða erlendum gestum til fyrir-
lestrahalds eftir því sem efni og að-
stæður leyfa. Félagið hefur nú þeg-
ar skráð sig fyrir léninu
lydheilsa.is og er ætlunin að þar
verði áhugaverðir tenglar um lýð-
heilsu. Einnig er hægt að skrá sig
rafrænt sem meðlimur í samtök-
unum. Allir þeir sem skrá sig fyrir
janúarlok verða taldir til stofn-
félaga.
Það er von okkar sem höfum
komið að stofnun Félags um lýð-
heilsu að því vaxi fiskur um hrygg
og að félagið verði virkur og já-
kvæður þátttakandi í mótun lýð-
heilsu á Íslandi. Félagið býður alla
áhugasama velkomna til samstarfs.
Nýr og spenn-
andi vettvangur
áhugafólks
Geir
Gunnlaugsson
Lýðheilsa
Á sviði lýðheilsu
blasa við okkur Íslend-
ingum, segir Geir
Gunnlaugsson,
mörg brýn verkefni.
Höfundur er yfirlæknir Miðstöðvar
heilsuverndar barna í Reykjavík og
formaður Félags um lýðheilsu.
MIG langar að
koma á framfæri skoð-
unum mínum á lög-
bundna arðræningja-
félaginu STEF, eða
samtök tónskálda og
textahöfunda. Ástæða
gremju minnar í garð
þessa félagsskapar
eru þau lögbundnu
gjöld sem þessi fé-
lagsskapur heimtar af
flutningi á tónlist
hvort sem er í sjón-
varpi eða útvarpi, en
ég stýri fyrirtæki sem
starfar á þeim vett-
vangi. Fyrir það
fyrsta nýtur þessi
mafía lögbannsréttar á flutning
tónlistar, sé ekki í gildi samningur
um opinberan tónlistarflutning.
Auðvitað eiga að vera samningar
um alla skapaða hluti. En það er
verðskrá samtakanna sem ég er
óhress með. Hún er óraunhæf. Af-
hverju, jú, þeim er nokk sama
hvort menn séu að senda út til 10
manns eða 10.000 manns, þú verður
að greiða uppsett verð. Verðskrá
sem samþykkt var þegar Ríkisút-
varpið var eitt á markaði, og um-
rædd verðskrá miðaðist við að ná
sem mestu í kassann frá ríkinu.
Það eru breyttir tímar, og eðlilegt
að fara fram á að greitt sé fyrir
þann markað er menn hafa eins og
tíðkast t.d. í Svíþjóð. Verðskrá sem
gefur fyrirtækjum möguleika á að
greiða lítið á meðan félögin vaxa,
og hafa lítinn markað, en að sjálf-
sögðu meira þegar vel gengur og
markaðurinn stækkar.
Það eru hér marktæk fyrirtæki
sbr. Gallup sem mælir hlustun út-
varpsstöðva og áhorf sjónvarps-
stöðva, og því eðlilegt að greiða í
samræmi við þann
markað er menn hafa.
Þetta fyrirkomulag
tíðkast alls staðar í
siðmenntuðum ríkjum
sem nýta sér tónlist á
opinberum vettvangi.
En ekki hjá Stef maf-
íunni á Íslandi. Um
hana gilda sér lög, sér
reglur sem þrýstihóp-
ur mafíunnar lagði
upp með á sínum tíma,
án þess að nokkur
gæti rönd við reist.
Enda þá ekki ríkjandi
frjáls útvarpsrekstur.
Það eru breyttir tímar
í fjölmiðlun í dag, og
rétt og eðlilegt að taka tillit til
breyttra markaðsaðstæðna. Þetta
er ekki lengur ríkiskassinn sem
Stef er að rukka, heldur einkafyr-
irtæki sem eru að spretta upp, en
eiga erfitt uppdráttar þegar Gunn-
ar Stefánsson, féhirðir mafíunnar,
hótar lögbanni út og suður fyrir vin
sinn Jón, sem er búinn að horfa á
eftir mörgum frjálshyggjumannin-
um með frjálsa útvarpsdrauma
enda fyrir dómstólum með allt sitt,
og þ.a.l. engin samkeppni lengur til
staðar. Þetta er skammarlegt.
Ég skora á menntamálaráðherra
að taka til gagngerrar athugunar á
vegum ráðuneytisins gjaldskrá fé-
lagsins sem ráðuneytið hefur sam-
þykkt fyrir sitt leyti og þar með
gefið Mafíunni lögbundin rétt til að
mismuna fyrirtækjum á sviði fjöl-
miðlunar á Íslandi. Á meðan Jón
Ólafsson & Norðurljós borga eins
lítið og þeir komast af með, borgar
Hallbjörn Hjartarson á Skaga-
strönd með húskofanum sínum sem
fer væntanlega á uppboð, af því að
hann átti sér draum, en þurfti að
borga allt of mikið, þegar nær hefði
verið að greiða sannvirði, miðað við
markaðsaðstæður.
Ég skora á Eirík Tómasson að
leggja fram opinberlega samninga
við alla fjölmiðla og tilgreina þar
hvað hver er að borga. Ef það er
ekki hægt að verða við því, er nær
útilokað að réttlætis sé gætt á milli
fyrirtækja í samkeppni, þar sem ég
hef sterkan rökstuddan grun um að
samkeppnisaðili okkar, Norðurljós
sé ekki að greiða samkvæmt gjald-
skrá, en að okkur sé það skylt. Ég
segi nei. Eitt verður yfir alla að
ganga, sérstaklega í jafnviðkvæm-
um rekstri og fjölmiðlar eru. Við
miðum gjaldskrá okkar við þann
markað sem við höfum í það og það
skiptið. Ég skora á STEF að að-
laga sig nútíma rekstrarfyrirkomu-
lagi, því ellegar neyðast menn til að
standa í endalausu stappi og kær-
um út og suður. Því við hættum
ekki fyrr en þetta verður komið í
réttan og eðlilegan farveg, og ein-
mitt þessvegna er unnið að heim-
ildarmynd um þessi samtök, sem
sýndur verður á haustmánuðum á
Stöð 1, þar sem skoðanir allra á
málinu fá eðlilega að njóta sín á
hlutlausan hátt, og getur þá hver
dæmt fyrir sig.
Lögbundnir arðræningjar
Hólmgeir
Baldursson
STEF
Verðskrá, segir
Hólmgeir Baldursson,
miðaðist við að ná
sem mestu í kassann
frá ríkinu.
Höfundur er sjónvarpsstjóri á Stöð 1.
Stórhöfða 21, við Gullinbrú, s. 545 5500.
www.flis.is
netfang: flis@flis.is
flísar