Morgunblaðið - 15.03.2002, Blaðsíða 4

FRÉTTIR
4 FÖSTUDAGUR 15. MARS 2002 MORGUNBLAÐIÐ
saman fyrir ráðherrafundi séu und-
anþegin upplýsingarétti. Undan-
þágureglan ætti því ekki lengur við
minnisblaðið þar sem stjörnvöld
hefðu í verki fengið því annað hlut-
verk og þannig í raun veitt að því
ríkari aðgang en upphaflega var
ætlunin. Bæri því að beita meg-
inreglu 3. greinar laganna um rétt
almennings að gögnum í opinberri
stjórnsýslu og veita Öryrkjabanda-
laginu aðgang að minnisblaðinu,
sbr. 73. grein stjórnarskrár Íslands
og 10. greinar mannréttindasátt-
mála Evrópu en það ákvæði hefur
m.a. verið skýrt svo að aðgangur al-
mennings að upplýsingum verði að-
eins takmarkaður á þann hátt sem
nauðsynlegt teljist lýðræðisþjóð-
félagi til verndar löglegum al-
manna- og einkahagsmunum.
Eftir að Öryrkjabandalagið fékk
afrit af skipunarbréfi starfshópsins
í desember 2000 krafðist lögmaður
bandalagsins, Ragnar Aðalsteins-
son, hrl., þess að fá afhent umrætt
minnisblað en því var synjað af for-
sætisráðuneytinu með vísan til fyrr-
nefndrar undanþágureglu. Synjunin
var kærð til úrskurðarnefndar upp-
lýsingamála sem staðfesti hana í
byrjun árs 2001 og í október í fyrra
féll dómur Héraðsdóms Reykjavík-
ur þar sem synjunin var enn stað-
FORSÆTISRÁÐUNEYTINU ber
að veita Öryrkjabandalagi Íslands
aðgang að minnisblaði sem fylgdi
skipunarbréfi starfshóps sem var
skipaður í kjölfar öryrkjadómsins
svokallaða. Þetta er niðurstaða
Hæstaréttardóms sem féll í gær.
Með þessu var felld úr gildi nið-
urstaða úrskurðarnefndar upplýs-
ingamála og dómi Héraðsdóms
Reykjavíkur var snúið við. Einn af
fimm dómurum skilaði sératkvæði.
Starfshópurinn var skipaður í lok
árs 2000 eftir að Hæstiréttur felldi
dóm sem kvað á um að tiltekin
skerðing tekjutryggingar hefði ver-
ið óheimil allt frá árinu 1994. Olli
dómurinn miklum deilum jafnt á
Alþingi sem utan þess. Var starfs-
hópnum ætlað að kanna hvaða leiðir
væru færar til að bregðast við
dómnum.
Að hluta til erindis-
bréf starfshópsins
Hið umrædda minnisblað hafði
verið tekið saman fyrir ríkisstjórn-
arfund, fylgdi með skipunarbréf
starfshópsins og var í skipunarbréf-
inu vísað til minnisblaðsins. Taldi
Hæstiréttur að með þessu hefði
minnisblaðið verið gert að hluta er-
indisbréf til starfshópsins og þannig
myndað grundvöllinn að starfi hans.
Þá hefði forsætisráðuneytið engan
fyrirvara gert um meðferð minn-
isblaðsins þegar það var sent til að-
ila utan stjórnarráðsins. Að svo
búnu hefði forsætisráðuneytið ekki
lengur getað vænst þess að minn-
isblaðið nyti verndar gagnvart upp-
lýsingarétti almennings en í 1. tölu-
lið, 4. greinar upplýsingalaga er
kveðið á um að skjöl sem tekin eru
fest. Öryrkjabandalagið áfrýjaði þá
til Hæstaréttar og hafði fullnaðar-
sigur. Var ríkið ennfremur dæmt til
að greiða Öryrkjabandalaginu
600.000 krónur í málskostnað í hér-
aði og fyrir Hæstarétti.
Garðar Gíslason hæstaréttardóm-
ari skilaði sératkvæði og taldi ekki
að réttur almennings næði til að-
gangs að minnisblaðinu. Þá benti
ekkert til þess að undanþágureglan
félli niður við það eitt að öðrum ut-
an stjórnarráðsins hafi verið sýnt
eða sent slíkt skjal.
Varla stungið bréfinu undan
af tómum strákskap
Garðar Sverrisson, formaður Ör-
yrkjabandalags Íslands, sagðist í
samtali við Morgunblaðið ekki gera
ráð fyrir öðru en að fá afrit af
minnisblaðinu afhent í dag. Að-
spurður hvort hann teldi að í bréf-
inu væru mikilvægar upplýsingar
sagðist Garðar „ekki að óreyndu
ætla forsætisráðherra þá ónáttúru
að hafa af tómum strákskap reynt
að stinga bréfinu undan og þar með
tekið þá áhættu að láta dæma sig
fyrir enn eitt lögbrotið,“ og vísaði
til þess að ráðamenn landins hefðu
áður verið dæmdir fyrir að brjóta
rétt á öryrkjum. Eitthvað hlyti að
vera í minnisblaðinu sem forsætis-
ráðherra hefði talið þýðingarmikið
að leynd hvíldi yfir.
Öryrkjabandalagið hefur höfðað
mál á hendur ríkinu vegna þeirra
aðgerða sem ríkisstjórnin greip til á
grundvelli tillagna fyrrnefnds
vinnuhóps. Garðar segir að ef
ástæða þyki til sé enn tími til að
leggja það fram sem dómskjal í
málinu.
Veita skal aðgang
að minnisblaði
Formaður Ör-
yrkjabandalags-
ins býst við að fá
blaðið í hend-
urnar í dag
TILBOÐSDAGAR hófust í gær í
verslunarmiðstöðvunum Kringl-
unni í Reykjavík og Smáralind í
Kópavogi. Standa þessir dagar
fram á sunnudag og heita Kringlu-
kast í Kringlunni en Kauphlaup í
Smáralind. Fyrir utan tilboð, upp-
boð og happdrætti er boðið upp á
margs konar dægradvöl.
Þannig þáði Katrín Mist Jóns-
dóttir andlitsmálun hjá Hrönn Ósk-
arsdóttur í Smáralind en Birna
Helga Jóhannesdóttir og Sara Lind
Ingvarsdóttir fylgdust með. Í
Kringlunni var fólk einnig á ferð og
flugi og velti fyrir sér hverju mætti
stinga í tóma innkaupakerruna.
Morgunblaðið/Kristinn
Hrönn Óskarsdóttir málar Katr-
ínu Mist Jónsdóttur, Birna
Helga Jóhannesdóttir og Sara
Lind Ingvarsdóttir fylgjast með.
Kauphlaup
og Kringlu-
kast
LÆKNAR, hjúkrunarfræðingar og
annað starfsfólk á slysa- og bráða-
móttöku Landspítala – háskóla-
sjúkrahúss í Fossvogi höfðu í nógu
að snúast í gærmorgun og fram
eftir degi við að hlúa að þeim sem
dottið höfðu í hálku á höfuðborg-
arsvæðinu. Beinbrot, snúnir ökklar
og skrámur hér og þar vegna
hálkuslysa voru algeng sjón, svo
algeng að talað var um slysahrinu
á deildinni.
Er blaðamann og ljósmyndara
Morgunblaðsins bar að garði laust
eftir hádegið var farið að hægjast
um og Jón Baldursson yfirlæknir,
sem hafði verið kallaður út vegna
ástandsins um morguninn, gaf sér
tíma til að ræða málin. Verið var
að setja gifs á handlegg eldri konu
sem dottið hafði í hálkunni og við
hlið hennar sat ung kona með gifs
á framhandlegg sem Jón sagði
vera beinbrot vegna „heiðarlegra
íþróttameiðsla“.
Hann sagði að fyrr um daginn
megi gera ráð fyrir að um 60
manns hafi komið á slysadeildina
vegna hálkumeiðsla.
Flest hálkuslys á haustin
„Ég veit nú ekki alveg af hverju
þetta gerist núna, yfirleitt eru
flest svona slys á haustin þegar
fyrsta hálkan kemur,“ sagði Jón.
„En í gær var bleyta og slabb og
svo fraus í gærkvöldi. Það er eins
og fólk hafi alls ekki varað sig á
því að það eru glærur hér og þar.“
Jón segir að senda hafi þurft
marga sjúklinga í röntgen-
myndatöku þar sem grunur eða
greinilegt var að um beinbrot væri
að ræða. Því hafi álagið á röntgen-
deildinni einnig verið mikið. Hann
segir þó álagið hafa verið vel við-
ráðanlegt, en hann hafi t.d. sjálfur
verið kallaður út vegna ástandsins.
„Það er eins og við séum hætt að
vara okkur, við sem búum á 64.
breiddargráðu,“ sagði Jón. „Þetta
er með því verra sem verið hefur í
vetur,“ sagði hann og átti þar við
þann fjölda sem kom á slysadeild-
ina vegna hálkumeiðsla.
Vegfarendur verða
að gæta að sér
Hann sagði slasaða vera á öllum
aldri, en minna sé þó um börn en
aðra. Brotin segir hann alla vega,
fólk hafi brotið úlnliði og mjaðma-
grindur og allt þar á milli í hálk-
unni í gærmorgun. Þá var fólk
einnig að merja sig og togna. „Ég
held að helstu skilaboðin sem
senda megi vegfarendum sé að
gæta að sér,“ sagði Jón. Hálkan
hafi komið frekar skyndilega seint
í fyrrakvöld og því hafi fólk ekki
gert sér grein fyrir ástandinu er
það fór af stað í gærmorgun.
Þegar fyrsta hálkan gerir vart
við sig á haustin segir Jón að bú-
ast megi við því að fólk sé að
renna til, detta og slasa sig allan
þann dag. Þegar einstakir hálku-
dagar koma svo yfir veturinn segir
hann að vonast sé til að ástandið
vari aðeins í nokkrar klukkustund-
ir og það virðist hafa gengið eftir í
gær.
Mikið álag á slysadeild í gærdag vegna hálkumeiðsla
Slysahætta er mikil
þegar frýs skyndilega
Morgunblaðið/Golli
Jón Baldursson yfirlæknir skoðar myndir af beinbrotum dagsins.
EIN Boeing 757-200 flugvéla
Flugleiða er nú í eftirlitsskoðun í
Tæknistöð Flugleiða á Keflavík-
urflugvelli. Skoðunin er hluti af
yfirstandandi athugunum vegna
atviksins þegar hætt var við lend-
ingu á Gardermoen-flugvelli við
Ósló 22. janúar síðastliðinn. Sam-
kvæmt upplýsingum frá Rann-
sóknarnefnd flugslysa á Íslandi er
málið rannsakað sem alvarlegt
flugatvik, sem felur í sér „atvik
sem inniheldur kringumstæður
sem benda til þess að legið hafi við
flugslysi“.
Fram kemur í frétt frá Flug-
leiðum sem barst Morgunblaðinu í
gær að flugfélagið hafi tilkynnt at-
vikið til yfirvalda og stýrir Rann-
sóknarstofnun flugslysa í Noregi
rannsókn málsins, með aðstoð
Rannsóknarnefndar flugslysa á
Íslandi. „Við rannsókn málsins
komu fram upplýsingar sem gáfu
til kynna að atvikið hefði verið al-
varlegra en í fyrstu var talið og
því var talið eðlilegt af hálfu Flug-
leiða að viðkomandi flugmenn
myndu ekki fljúga á vegum félags-
ins þar til rannsókn lýkur og máls-
atvik verða að fullu upplýst,“ segir
í fréttinni.
Eftir lendingu vélarinnar í Ósló
að morgni 22. janúar voru flug-
virkjar kallaðir til og farið yfir
stjórntæki hennar, en þau reynd-
ust í lagi. Þá var flogið samkvæmt
áætlun áfram til Stokkhólms og
þaðan til Keflavíkur síðdegis
sama dag. Dagana 23.–24. janúar
var vélinni flogið án farþega í
reynsluflugi og 25. janúar fór hún
í reglubundna C-skoðun, sem er
ítarlegasta skoðun sem fram-
kvæmd er á þessari gerð flugvéla,
en hún er gerð árlega. Í fréttinni
segir ennfremur að í C-skoðuninni
hafi sérstaklega verið tekið tillit
til atviksins og framkvæmdar sér-
athuganir samkvæmt leiðbeining-
um frá Boeing-verksmiðjunum.
„Ekkert kom fram sem benti til
þess að eitthvað hefði komið fyrir
vélina við atvikið. Þann 8. febrúar
lauk skoðuninni og hefur henni
verið flogið í áætlunarflugi síðan
án athugasemda.“
Í skoðun hjá Boeing
Þá segir að gögn um atvikið úr
flugrita vélarinnar hafi jafnframt
verið send til frekari úrvinnslu hjá
Boeing-verksmiðjunum og eftir
athugun þar var Flugleiðum í
fyrradag ráðlagt að framkvæma
nánari skoðun á ákveðnum þátt-
um í varúðar- og öryggisskyni.
„Við þessum tilmælum var strax
brugðist. Skoðunin gæti tekið
nokkra daga, en ekki er búist við
því að hún hafi áhrif á áætlun
Flugleiða.“
Flugleiðavél í eftirlitsskoðun vegna
atviks á Gardermoen-flugvelli
Skoðað sem
alvarlegt
flugatvik