Morgunblaðið - 15.03.2002, Blaðsíða 30

LISTIR/KVIKMYNDIR
30 FÖSTUDAGUR 15. MARS 2002 MORGUNBLAÐIÐ
ÞAÐ er erfitt að segja hvað mér
finnst um þessa mynd, því ég er ekki
alveg viss um hvað hún fjallar. Chér-
eau hefur byggt handrit sitt á bókinni
Náin kynni eftir breska rithöfundinn
Hanif Kureishi sem sagði þar ná-
kvæmlega frá því hvernig hann yfir-
gaf konu sína og tvo syni, ásamt hug-
leiðingum um það hugrekki og
hugleysi sem stendur á bakvið fram-
kvæmd af því taginu. Hér hefur hand-
ritshöfundur víst einnig notast við
sögu eftir hann sem heitir Night
Light og ég hef ekki lesið.
Hér segir frá Jay barmanni sem fór
frá konu sinni og sonum af óljósri
ástæðu, kannski til að geta átt frjálst
og óheft kynlíf einsog hann á núna.
En á hverjum miðvikudegi kemur
Claire í subbulegu íbúðina hans þar
sem þau veltast um á milli hálffullra
öskubakka og bjórflaskna í mjög
raunsæjum kynlífsathöfnum. Síðan
fara þau hvort sína leið, engin nöfn,
ekkert spjall, engin elskulegheit.
Hvort svo strípað kynlíf sé mögu-
legt til að endast hefur áður verið
spurt. Last Tango in Paris þekkja
flestir, og sumir muna eftir Liaison
Pornographique sem sýnd var á
næstseinustu kvikmyndahátíð. Nei,
það gerir það sjaldnast. Og Jay fer að
elta Claire og hittir þar með eigin-
mann hennar.
Hér fjallar Intimacy ekki um hug-
rekki og hugleysi. Jay er maður í
vissulegri sálarkreppu. Hann gaf upp
ferilinn sem tónlistarmaður, en aðal-
lega virðist hann eiga erfitt með að
elska – bæði sjálfan sig og aðra, og
þ.m.t börnin sín. Það virðist vera
ástæðan fyrir því að hjónabandið
gekk ekki. Og hann eltir ekki Claire af
ást, heldur er einsog hann vilji líka
eyðileggja hennar hjónaband. Og
sýnin sem gefin er á sambönd yfirleitt
í þessari mynd er hryllilega neikvæð
og ömurleg – einsog ást og umburð-
arlyndi séu ekki raunverulega til.
Fyllibyttan Viktor, vinur Jays, öskrar
á litla rómantíska franska hommann:
„Hvað veist þú um lífið? Hefur þú ein-
hvern tímann búið með einhverjum?“
Eins og það sé mesta helvíti sem
hægt er að ganga í gegnum.
Intimacy er mjög metnaðarfull
mynd, sem er áreiðanlega útpæld.
Harðneskjulegt, kalt og ljótt útlit
myndarinnar eykur á tilfinningaleys-
ið í órómantískum samfaraatriðum,
þar sem leikararnir eru víst að gera
það í alvöru. (Það kalla ég metnað!)
Mörg atriðin virðast tilgangslaus, og
atriðin milli karlmannanna tveggja á
barnum eru algerlega ósannfærandi.
Frammistaða aðalleikaranna þriggja,
Rylance, Fox og Spall, er hins vegar
mjög sterk og snertir mann djúpt. En
ef maður veit ekki hvert myndin er að
fara, þá finnst mér það sóun á orku
leikaranna – og áhorfenda.
KVIKMYNDIR
Háskólabíó
Leikstjórn: Patrice Chéreau. Handrit: P.
Chéreau og Hanif Kureishi. Kvikmynda-
taka: Eric Gautier. Aðalhlutverk: Mark
Rylance, Kerry Fox, Alastair Galbraith,
Philippe Calvino, Timothy Spall og Mar-
ianne Faithfull. 119 mín. Frakkl./UK/
Þýskal./Spánn. BAC Films 2000.
INTIMACY/NÁIN KYNNI Ástin nú
á dögum?
Hildur Loftsdóttir
NÆR gjaldþrota ekkjumaður með
tvö börn fær þær fregnir einn dag-
inn að gamall sérvitur frændi
hans, Cyros Kriticos að nafni, hafi
dáið og arfleitt hann að risastóru
húsi sínu sem er fullt af gersem-
um, sem gamli maðurinn hafði
safnað að sér í gegnum tíðina. En
þegar frændinn ákveður að flytja
inn í öll fínheitin, kemur í ljós að
íbúar hússins eru óvænt nokkuð
fleiri en ráð hafði verið fyrir gert.
Þar eru fyrir þrettán draugar, sem
aðeins er hægt að sjá með sér-
stökum gleraugum. Einhvers stað-
ar í húsinu er svo falinn fjársjóður
og upphefst nú mikill eltingaleik-
ur.
Þetta er söguþráður kvikmynd-
arinnar 13 Ghosts, sem frumsýnd
verður í dag, og er í senn bæði
hrollvekja og spennumynd. Mynd-
in er endurgerð samnefndrar
myndar frá árinu 1960 sem þá var
í leikstjórn William Castle, sem
varð þekktur fyrir hrollvekju-
myndir sínar á sjötta og sjöunda
áratugnum, t.d. Emergo, House on
Haunted Hill, The Tingler og síð-
ast en ekki síst spennutryllinn
Rosemary’s Baby eftir Roman Pol-
anski. Geta má þess að Warner
Brothers, sem standa að fram-
leiðslu 13 Ghosts, stóðu jafnframt
að endurgerð House on Haunted
Hill fyrir um tveimur árum. Að
þessu sinni leikstýrir Steve Beck
myndinni 13 Ghosts, en þeir Neal
Marshall Stevens og Richard
D’Ovidio unnu handritið upp úr
sögu Robb White. Framleiðendur
myndarinnar, Gilbert Adler, Joel
Silver og Robert Zemeckis, hafa
staðið að baki ýmsum öðrum
þekktum myndum og má í því
sambandi nefna Matrix, What Lies
Beneath og Swordfish.
Leikarar: Tony Shalhoub (Men in
Black, The Man who wasn’t there,
Spy Kids, Galaxy Quest); Embeth
Davidtz (The Hole, Bridget Jones’s
Diary); Matthew Lillard (Scream,
Summer Catch, Triangle Square);
Shannon Elizabeth (American Pie,
Tomcats, Scary Movie); F. Murray
Abraham (Amadeus, Joshua, Finding
Forrester). Leikstjóri: Steve Beck.
Eltingaleikur
við drauga
Smárabíó og Regnboginn frumsýna 13
Ghosts með Tony Shalhoub, Embeth
Davidtz, Matthew Lillard, Shannon
Elizabeth, Rah Digga og F. Murray Abra-
ham.
Matthew Lillard og Rah Digga, í
kvikmyndinni 13 Ghosts.
FJALLAÐ er um skrautlega ævi
eins þekktasta hnefaleikakappa
heims í kvikmyndinni Ali, sem frum-
sýnd verður í dag, en eins og nafnið
gefur til kynna fjallar hún um ævi og
feril Cassius Clay sem er betur
þekktur sem Múhammeð Ali. Will
Smith fer með hlutverk kappans og
hefur fyrir vikið fengið tilnefningu til
Óskarsverðlauna auk þess sem Jon
Voight hefur hlotið tilnefningu til
Óskarsverðlauna fyrir besta auka-
hlutverk karla.
Michael Mann leikstýrði myndinni
um Ali sem fjallar aðallega um tíu ár
í lífi hans, frá 1964 til 1974 þegar
hann var á hátindi ferils síns. Áhorf-
endur fá að fylgjast með Ali þar sem
hann kemur ungur fram á sjónar-
sviðið og byrjar að berja á þáverandi
meisturum. Það líður ekki á löngu
þar til Ali er kominn á toppinn í
hringnum og kemst auk þess í fréttir
fyrir að neita að gegna herþjónustu í
Víetnam á þeim forsendum að hann
hafi enga löngun til að berja á sak-
lausu fólki, sem kynni að verða fórn-
arlömb stríðsátaka. Jafnframt skipti
kappinn um nafn og tók upp ísl-
amska nafnið Múhammeð Ali í stað
skírnarnafns síns Cassius Clay.
Lengi hafa verið uppi hugmyndir
um að koma Ali á hvíta tjaldið síðan
hann lék sjálfan sig í The Greatest
árið 1977.
Michael Mann, sem hlotið hefur
tilnefningu til Óskarsverðlauna fyrir
myndina The Insider, segir um til-
drög Ali að hann hafi fyrst og síðast
hrifist af efninu vegna þess að það
eigi erindi við áhorfendur og lýsi á
sannsögulegan hátt bæði risi og falli
einnar dáðustu og jafnframt um-
deildustu íþróttastjörnu allra tíma.
Kvikmyndahandritið skrifuðu
Stephen J. Rivele & Christopher
Wilkinson og Eric Roth & Michael
Mann eftir sögu Gregory Allen How-
ard. Framleiðsla var í höndum
James Lassiter, Jon Peters, Paul
Ardaji, Michael Mann og A. Kitman
Ho.
Leikarar: Will Smith (Men in Black, Al-
ien Attack, The Legend of Bagger
Vance); Jon Voight (Zoolander, Pearl
Harbor, A Dog of Flanders); Jamie Foxx
(All Jokes Aside, Bait); Mario Van
Peebles (Guardian, Blowback, Love
Kills); Ron Silver (Cutaway, Black &
White, The White Raven); Jeffrey Wright
(Sin’s Kitchen, Cement, Ride with the
Devil). Leikstjóri: Michael Mann.
Í hringnum með Ali
Will Smith leikur Múhammeð Ali í kvikmyndinni Ali.
Sambíóin og Háskólabíó frumsýna Ali
með Will Smith, Jon Voight, Jamie Foxx,
Mario Van Peebles, Ron Silver og Jeffr-
ey Wright.
KVIKMYNDIN In the Bedroom í
leikstjórn Todd Field fjallar um náin
kynni ungs háskólanema og eldri
konu sem draga dilk á eftir sér.
Fowler-fjölskyldan er ósköp venju-
leg fjölskylda, sem búsett er í Maine.
Fjölskyldufaðirinn Matt er læknir
og veiðimaður í frístundum, og eig-
inkonan Ruth stjórnar skólakórn-
um. Einkasonurinn Frank er heima í
sumarfríi eftir að hafa lokið sínu
fyrsta ári í háskóla og verður yfir sig
ástfangin af Natalie, móður tveggja
barna, sem hyggur á skilnað, en er
samt sem ekki alls kostar laus við
sinn fyrrverandi eiginmann, Rich-
ard Strout. Eiginmanninum fyrrver-
andi er lítt skemmt við að horfa upp
á fyrrverandi konu sína með öðrum
manni og grípur því til örþrifaráða
til að sundra Fowler-fjölskyldunni.
Tom Wilkinson fer með hlutverk
Matt Fowlers, en í öðrum aðalhlut-
verkum eru Sissy Spacek, Nick
Stahl, Marisa Tomei og William
Mapother. Myndin hefur verið til-
nefnd til fimm Óskarsverðlauna og
hlaut Sissy Spacek Golden Globe
verðlaun sem besta leikkona í aðal-
hlutverki í dramamynd, en hún leik-
ur Ruth Fowler. Framleiðendur
myndarinnar eru Graham Leader
og Ross Katz.
Myndin er byggð á sögu eftir
Andre Dubus og bjó leikstjórinn
Todd Field til handritið ásamt Rob
Festinger. Field er að þreyta frum-
raun sína sem leikstjóri kvikmyndar
í fullri lengd, en sjálfur býr hann í
Maine ásamt fjölskyldu sinni. Field
segist hafa uppgötvað og fallið fyrir
ritverkum Dubus fyrir um það bil tíu
árum og í kjölfarið hafi hann orðið
þeirrar gæfu aðnjótandi að kynnast
honum persónulega. „Í síðasta skipt-
ið sem við töluðum saman, var dag-
inn sem hann dó. Það var á afmæl-
isdaginn minn árið 1999.“
Andre hóf að skrifa bækur á sjötta
áratug síðustu aldar og eiga flestar
sögur hans rætur sínar í Nýja-Eng-
landi og ganga út á að rannsaka
sambönd, sem ýmist geta orðið til
þess að styrkja eða spilla fyrir
mannlegum samskiptum, segir
Field og bætir við að líklega sé hann
einn fárra skáldsagnahöfunda í
heiminum sem fjalli vel um ástina í
hvaða formi sem hún annars kann að
birtast.
Leikarar: Tom Wilkinson (The Patriot,
Shakespeare in Love, Rush Hour, The
Full Monty); Sissy Spacek (Carrie,
Three Women, Coal Miner’s Daughter,
Missing); Nick Stahl (The Man Without
a Face, Disturbing Behavior, The Thin
Red Line); Marisa Tomei (What Women
Want, Someone Like You, Just a Kiss);
William Mapother (Swordfish, Without
Limits, Magnolia). Leikstjóri: Todd
Field.
Ástir og
afbrýðisemi
Smárabíó frumsýnir In the Bedroom
með Tom Wilkinson, Sissy Spacek, Nick
Stahl, Marisa Tomei og William Mapoth-
er.
Úr kvikmyndinni In the Bedroom.
AÐSTANDENDUR heimildar-
myndarinnar um Eldborgarhátíð-
ina, sem tekin var á vettvangi um
síðustu verslunarmannahelgi, eru í
dálítið erfiðri stöðu með afurð sína.
Nálgun þeirra við viðfangsefnið
felst fyrst og fremst í því að draga
upp mynd af hinni „sönnu“ íslensku
útihátíð og er það í sjálfu sér gert
vel. Með því að fara með þrjú til
fjögur tökulið um svæðið, og kvik-
mynda ýmsar hliðar hátíðarhaldsins
ná aðstandendur myndarinnar að
fanga andrúmsloftið sem ríkir á
vettvangi séríslensks hópfyllirís um
sumarnótt. Tónleikastemmning og
viðtöl við þekkt íslenskt tónlistar-
fólk veita síðan tilbreytingu frá hin-
um súrrealísku „veruleikaskotum“
af svæðinu.
En þó svo að Eldborgarhátíðin
hafi að upplagi verið birtingarmynd
íslenskrar útihátíðar eins og hún
gerist furðulegust, og áhugavert
kvikmyndaefni sem slík, hefur hún
skráðst á spjöld íslenskrar sögu fyr-
ir þá mörgu ljótu glæpi sem þar
voru framdir í skjóli aðstæðna.
Sú nálgun sem hópurinn lagði
upp með við gerð myndarinnar, þ.e.
að einfaldlega fylgjast með hátíð-
inni, fanga „stemmninguna“ og
rabba við ýmsa aðila sem komu að
henni, verður því í raun fullléttvæg,
svona eftir á að hyggja og er erfitt
að hlæja bara að herlegheitunum. Í
þessu ljósi verður hin „spontant“
leikstjórnaraðferð sem notast er við
í myndinni bæði kostur og galli.
Annars vegar er réttlætanlegt að
forðast að taka á hinni dökku hlið
hátíðarinnar, í því ljósi að um sé að
ræða upptökur, bundnar stað og
stund, á útihátíðinni sem fyrirbæri.
Hins vegar gætir ákveðinna tilburða
til að „fara í saumana“ á aðbúnaði
og aðstæðum á hátíðinni. Þessir til-
burðir, þar sem þreytulegur læknir
á vakt er spurður spjörunum úr og
pirraður umsjónarmaður salerna
spurður út í háþrýstibúnað, bæði
veikluleg og ómarkviss í ljósi þeirra
glæpa sem framdir voru á hátíðinni.
Eftir að fregnir tóku að berast af
nauðgunarmálum og smjörsýrusölu,
hefðu kvikmyndatökumenn t.d. get-
að brugðist við með því að ræða við
stígamótakonur og lögreglu. Þá
fyrst hefði verið hægt að tala um
mynd sem „sýndi allt“.
Eldborg – sönn íslensk útihátíð er
því ekkert meira en ágætlega unnin
partíupptaka, sem gæti orðið nokk-
uð athyglisverður minnisvarði um
ástand íslenskrar skemmtanamenn-
ingar við aldamót. Við gætum t.d.
sýnt útlendingum myndina, og boðið
þeim útmiginn hákarl og brennivín
með, til vitnis um hversu kostuleg
þjóð við nú erum.
Mörgum gæti þó tekið að leiðast
dálítið upp úr miðbiki myndarinnar
og fer það eflaust eftir þoli hvers
áhorfanda við að horfast í augu við
upplifun, sem mörgum er áreiðan-
lega mjög kunnugleg, enda er
hömlulaust fyllirí og djamm ekkert
nýtt í íslenskri menningu. Hins veg-
ar eru skipulögð dreifing nauðgun-
arlyfsins smjörsýru, hópnauðganir
og á annan tug annarra kynferð-
isbrota á einni ungmennaskemmt-
un, dálítið ný sannindi fyrir mörg-
um. Það er því kaldhæðnislegt að
hugsa til þess að í raun er það betri
hliðin á útihátíðinni Eldborg 2001
sem við fáum að sjá í þessari kvik-
mynd.
Betri hliðin á Eldborg?KVIKMYNDIRHáskólabíó
Kvikmyndataka: Ágúst Jakobsen, Gunn-
ar Páll Ólafsson og Bjarni Grímsson.
Spyrlar: Jón Atli Jónasson, Freyr Eyjólfs-
son og Arna Borgþórsdóttir. Framleitt af:
Okey ehf. 2002.
ELDBORG 2001 – SÖNN ÍSLENSK ÚTIHÁ-
TÍÐ Heiða Jóhannsdóttir