Morgunblaðið - 08.08.2002, Blaðsíða 20

LANDIÐ
20 FIMMTUDAGUR 8. ÁGÚST 2002 MORGUNBLAÐIÐ
Framsóknarfélögin í Reykjavík
Sumarferð í Flatey
á Breiðafirði
Örfá sæti laus í hina árlegu
sumarferð laugardaginn 10. ágúst.
Allir velkomnir
Nánari upplýsingar á hrifla.is
Miðapantanir í síma 540 4300
Verð kr. 4.990
Brottför frá BSÍ kl. 10.00
stundvíslega
Framsóknarfélögin í Reykjavík
Jónína
Bjatmarz
Alfreð
Þorsteinsson
Anna
Kristinsdóttir
Ólafur Örn
Haraldsson
hennar að framkvæmdum loknum.
Árið 1921 hinn 5. ágúst vísiteraði
Jón Helgason biskup Brettings-
staðakirkju og lauk hann miklu lofs-
orði á smíði hennar, búnað og viðhald
og lét bóka hvað harmoníum hennar
væri gott. Þá var ekkert málverk yfir
altarinu því altaristöfluna úr gömlu
Flateyjarkirkju hafði þjóðminja-
vörður fengið, og bætti Jón biskup úr
með því að útvega vandaða sænska
eftirprentun af hirðunum á jólanótt
sem enn er í kirkjunni og er eftir
Julius Kronberg.
Svo vönduð var smíði kirkjunnar
að hún skemmdist ekki mikið þegar
hún lagðist á hliðina í aftakaveðri að-
faranótt 3. desember 1933, enda seg-
ir í Kirkjublaðinu litlu síðar að hún
hafi verið nær ólöskuð. Eftir það var
hún sett á steinsteyptan grunn í stað
grjóthleðslu og var það mikið áræði í
höndum vaskra manna sem einungis
höfðu reipi og kaðla sér til hjálpar.
Flateyjardalur fór í eyði 1953 og
1955 var Brettingsstaða-(Flat-
eyjar)sókn sameinuð Húsavíkur-
prestakalli. Var þá farið að íhuga
flutning kirkjunnar og var afráðið að
taka hana ofan og flytja út í Flatey
þannig að þar væri kirkja á ný eftir
margra áratuga hlé enda þar ennþá
margir íbúar. Til þessa flutnings var
fenginn Björgvin Pálsson húsa-
smíðameistari í Hrísey ásamt tveim-
ur öðrum mönnum. Lögðu sóknar-
börnin þá einnig á sig ómælda vinnu
við að rífa kirkjuna niður fjöl fyrir
fjöl og flytja milli lands og eyjar.
Kom þá berlega í ljós hversu sókn-
arbörnum í Flatey þótti vænt um
kirkju sína.
Aðalhús kirkjunnar var endurreist
með sömu grind og þaksperrum en
bætt var við kór, forkirkju, nýrri
hvelfingu og gluggafög voru gerð
Upphaflega stóð kirkja þessi á
Brettingsstöðum á Flateyjardal, en
það var Jóhann Bessason á Skarði,
er dæmt hafði gömlu Flateyjar-
kirkju ónýta, sem tók að sér smíði
hennar 1894 og var hún vígð í júlí
1897. Varð þá kirkjulaust í Flatey.
Viðirnir komu frá Noregi og vetur-
inn fyrir kirkjusmíðina lét Jóhann
vinna innréttingar, altari, gráður og
stól, glugga, hurðir o.fl. heima á
Skarði. Uppsetning kirkjunnar
sjálfrar tók svo 11 vikur um vorið, en
það var séra Árni prófastur á
Skútustöðum sem sá um vígslu
NÝTT þakjárn var sett nýlega á
kirkjuna í Flatey á Skjálfanda, en
gamla bárujárnið var orðið mjög lé-
legt og því mikil þörf á að skipta um
það.
Það var Stefán Óskarsson frá Tré-
smiðjunni á Rein sem tók verkið að
sér og flutti efni og vinnupalla út í
eyju með aðstoð heimamanna, en
mikill áhugi hefur verið meðal fólks
sem ættað er úr eyjunni að laga
kirkjuna, enda á hún sér langa og
merka sögu.
bogadregin. Viðbæturnar hannaði
Björgvin sjálfur og eru til teikningar
af viðbótunum. Síðan var kirkjan for-
sköluð og múrhúðuð af öðrum. Sr.
Friðrik A. Friðriksson prófastur á
Húsavík vígði svo kirkjuna eftir
flutninginn hinn 17. júlí 1960.
Samfelld byggð lagðist af í Flatey
1967 en tuttugu árum síðar lögðu
brottfluttir Flateyingar í mikla við-
gerð á kirkjunni á eigin kostnað því
múrhúðin hafði fallið af að hluta og
var hún brotin af en hvítar blikkplöt-
ur lagðar á byrðið í staðinn. Þá hafa
einnig farið fram viðgerðir á grunn-
inum.
Framkvæmdirnar nú eru að
mestu kostaðar af Húsafriðunarsjóði
og úr Jöfnunarsjóði sókna, en heima-
menn halda áfram að leggja málinu
lið með margskonar aðstoð. Búast
má við að mun meira þurfi að gera
við kirkjuna á næstu árum þar sem
fótstykkið er talið lélegt.
Miklar fram-
kvæmdir við
kirkjuna í Flat-
ey á Skjálfanda
Skjálfandi
Stefanía Jóhannesdóttir gaf smiðunum að borða, ásamt dóttur
sinni Sigurveigu Jónsdóttur og sonarbörnunum Ragnhildi Stef-
aníu Eyþórsdóttur og Sævaldi Eyþórssyni.
Stefán Óskarsson byggingaverktaki að
störfum á kirkjuþakinu. Honum til að-
stoðar er Kristinn Gunnlaugsson smiður.
Morgunblaðið/Atli Vigfússon
Kirkjan í Flatey á Skjálfanda.
EKIÐ var á tvö hross á þjóðveg-
inum neðan við Laugarvatn á móts
við bæinn Lækjarhvamm um kl. 23
á laugardagskvöld. Slys urðu ekki
á fólki en töluvert eignatjón. Aflífa
þurfti annað hrossið á staðnum en
hitt slapp minna meitt.
Tildrög slyssins eru þau að þrjú
reiðhross sem höfð voru í afgirtu
hólfi heim við bæinn Útey, fældust
við sprengingar í flugeldum sem
skotið var frá sumarbústöðum í ná-
grenninu. Trylltust hrossin og
stukku í gegnum rafmagnsgirðingu
og áfram veginn frá bænum um
tveggja kílómetra leið út á þjóðveg
þar sem þau urðu fyrir fólksbíl
með fyrrgreindum afleiðingum.
Mildi má teljast að ekki urðu
slys á fólki í þessu óhappi sem
rekja má til ólöglegrar notkunar
flugelda.
Flugeldar
fældu
hross í veg
fyrir bíl
Laugarvatn
ÞAU hjónin Eysteinn Aðalsteinsson
og Arnfinna Björnsdóttir, eða Abbý
eins og hún er jafnan nefnd, reka
Fiskbúð Siglufjarðar og hafa gert í
rúm 10 ár. Síldarævintýrið á Siglu-
firði hefur verið fastur liður um
verslunarmannahelgina álíka lengi.
Þau hjón hafa í gegnum tíðina boð-
ið gestum á síldarhátíðinni uppá
hressingu sem samanstendur af
ýmsu góðgæti sem menn tengja
fremur þorrablótum en versl-
unarmannahelgi.
Á boðstólum hjá þeim hefur
nefnilega verið smurt rúgbrauð
með síld, plokkfiskur, svið, harð-
fiskur, hangikjöt og að sjálfsögðu
hinn ómissandi hákarl, auk þess
sem hinar hefðbundnari vörur fisk-
búðarinnar hafa verið á sínum stað,
en þau hjón selja þar bæði kjötmeti
og fisk.
Óvenjulegt verslunar-
mannahelgarsnarl
Að sögn þeirra hefur þetta
óvenjulega verslunarmannahelg-
arsnarl alla tíð vakið mikla athygli
og ávallt verið mikil sala í þessu, en
verslunin er vel staðsett í hjarta
bæjarins, nánast við hliðina á svið-
inu þar sem skemmtidagskráin fer
fram. Þessa daga er opið fram yfir
miðnætti, eða þar til dagskrá á svið-
inu er lokið á milli kl. 12 og 1.
Eysteinn segir að það sé góð til-
breyting á fá sér svona snarl þegar
rölt er um bæinn eða hlustað á dag-
skrána, en margir koma líka til að
spjalla á meðan þeir rífa í sig harð-
fiskinn eða smakka á hákarlinum.
„Ég held líka að flest af þessu renni
ljúflega niður með öðru sem menn
láta gjarnan ofan í sig um þessa
helgi,“ bætir Eysteinn við og brosir.
Abbý segir að útlendir ferða-
menn kaupi þessa vöru líka og
furðu margir þeirra séu hrifnir af
þessum séríslensku réttum. Margir
útlendinganna komi til að skoða
fiskinn og forvitnast um tegundir,
veiðiaðferðir og matreiðslu á fiski.
„Það er samt alltaf síldin sem vekur
mestan áhuga þeirra enda komnir í
gamlan höfuðstað síldarinnar,“
segir Abbý. Margir útlendinganna
kaupa töluvert af síldinni, bæði sem
nesti og til að hafa með sér heim,
enda er hægt að fá hana í alls kyns
hentugum pakkningum.
Plokkfiskur og hákarl á Síldarævintýri
Siglufjörður
Morgunblaðið/Halldór Þ. Halldórsson
Eysteinn og Abbý innan um góðgætið í fiskbúðinni á Siglufirði.