Morgunblaðið - 11.02.2003, Blaðsíða 10

FRÉTTIR
10 ÞRIÐJUDAGUR 11. FEBRÚAR 2003 MORGUNBLAÐIÐ
HALLDÓR Ásgrímsson utanríkis-
ráðherra sagði á Alþingi í gær að auð-
vitað vonuðust allir eftir því að hægt
yrði að komast hjá átökum í Írak.
„En ég held að það megi alveg ljóst
vera að Saddam Hussein verður að
standa frammi fyrir alvarlegum hlut-
um. Hann mun aldrei gefa sig nema
hann viti að þjóðir heims ætli sér að
afvopna hann og Írak. Það verður að
vera alveg ljóst.“
Kom þetta fram í svari ráðherra
við fyrirspurn Þórunnar Sveinbjarn-
ardóttur, þingmanns Samfylkingar-
innar, í óundirbúnum fyrirspurnar-
tíma á Alþingi í gær. Þórunn innti
ráðherra álits á hugmyndum Frakka
og Þjóðverja sem miðuðu að því að
leysa Íraksdeiluna með friðsamleg-
um hætti og fjölga vopnaeftirlits-
mönnum í Írak. Ráðherra svaraði því
til að hugmyndir þeirra væru góðra
gjalda verðar enda fjölluðu þær um
að auka eftirlit í Írak. Síðan sagði
ráðherra: „Hans Blix mun nk. föstu-
dag kynna sín sjónarmið [í öryggis-
ráði Sameinuðu þjóðanna] í sam-
bandi við vopnaeftirlitið þar sem m.a.
mun væntanlega koma fram hvort
hann telur einhverja þörf á því að
fjölga vopnaeftirlitsmönnum. Allar
þjóðir heims bíða eftir því sem gerist
nk. föstudag. Það getur orðið mjög
ráðandi um það hvað gerist í fram-
haldinu.“
Steingrímur J. Sigfússon, formað-
ur Vinstrihreyfingarinnar – græns
framboðs, spurði utanríkisráðherra
einnig út í Íraksdeiluna í óundirbún-
um fyrirspurnartíma á Alþingi.
Spurði Steingrímur ráðherra m.a. að
því hvort rétt væri að íslenska rík-
isstjórnin styddi þau sjónarmið að öll
Atlantshafsbandalagsríkin (NATO-
ríkin) bæru sameiginlega varnar-
skyldu gagnvart Tyrklandi yrði ráð-
ist á þá, en Tyrkir hafa farið fram á að
fjallað verði um þetta mál í fastaráði
NATO. Halldór svaraði því til að sér-
hvert aðildarríki NATO ætti rétt á
því að fjallað væri um málefni þess á
grundvelli Atlantshafssáttmálans.
Íslendingar teldu, eins og flestar aðr-
ar aðildarþjóðir bandalagsins, að
mjög eðlilegt væri að huga að vörnum
Tyrklands ef til hugsanlegra átaka
kæmi á landamærunum. „Íslenska
ríkisstjórnin er þeirrar skoðunar að
Atlantshafsbandalagið geti ekki neit-
að þessu á grundvelli 4. og 5. gr. Atl-
antshafssáttmálans. Þannig að okkur
finnst þetta mál liggja ljóst fyrir […]
og tökum þess vegna afstöðu á efnis-
legum grundvelli. Ég vænti þess að
eftir að Tyrkir biðja um þessa um-
fjöllun í fastaráði NATO geti aðrar
þjóðir ekki neitað þessari umfjöllun
eins og 4. gr. gerir ráð fyrir“.
Steingrímur sagði m.a. að Ísland
hefði gengið í NATO með fyrirvara
um það að það myndi aldrei segja
annarri þjóð stríð á hendur. „Þessi
fyrirvari er enn í gildi,“ sagði hann.
Utanríkisráðherra svarar fyrirspurnum þingmanna um Íraksdeiluna
Svör Blix
verða ráðandi
um framhaldið
Morgunblaðið/Golli
Steingrímur J. Sigfússon og Kolbrún Halldórsdóttir, þingmenn VG, við
umræðuna í gær. Steingrímur beindi fyrirspurn til utanríkisráðherra.
ÞINGSÁLYKTUNARTILLÖGU þingflokks
Samfylkingarinnar um að samgönguráðherra
verði falið að birta nú þegar skýrslu þá sem tekin
var saman af Ríkisendurskoðun um starfslok fyrr-
verandi forstjóra Landssíma Íslands hf. og tengd
efni á árinu 2002, var í atkvæðagreiðslu á Alþingi í
gær vísað til síðari umræðu og til samgöngunefnd-
ar Alþingis. Tillagan fór ekki til fyrri umræðu þar
sem þingflokkur Samfylkingarinnar óskaði eftir
því að hún færi umræðulaust til þingnefndar. Til-
lagan var fertugasta mál á dagskrá þingsins sl.
fimmtudag og sagði Guðmundur Árni Stefánsson,
þingmaður Samfylkingarinnar og fyrsti flutnings-
maður tillögunnar, í samtali við Morgunblaðið í
gær að þingflokkurinn hefði ekki séð fram á að til-
lagan kæmist til fyrri umræðu fyrr en seint og um
síðir. Þingflokkurinn hefði því viljað flýta því að
tillagan fengi umfjöllun og af þeim sökum lagt til
að hún færi án umræðu til nefndar, eins og áður
sagði, en eftir að hún kemur úr nefnd fer hún til
síðari umræðu.
„Við munum kappkosta að tillagan fái snara og
efnislega umræðu í nefndinni,“ sagði Guðmundur
Árni. Hann sagði efnisatriði tillögunnar vera ljós,
enda hefðu þau m.a. verið rædd í upphafi þing-
funda á Alþingi í síðustu viku. Málið snerist því
fyrst og fremst um pólitískan vilja til að sam-
þykkja tillöguna.Allir viðstaddir þingmenn, nema
tveir, greiddu atkvæði með því að tillagan gengi til
síðari umræðu. Pétur H. Blöndal og Gunnar Birg-
isson, þingmenn Sjálfstæðisflokksins, greiddu at-
kvæði gegn því að tillagan færi til síðari umræðu.
Hinn fyrrnefndi gerði grein fyrir sinni afstöðu:
„Því miður get ég ekki greitt atkvæði með því að
þessi þingsályktunartillaga verði rædd frekar því
hún er stjórnskipulega röng,“ sagði Pétur. „Hátt-
virt Alþingi hefur ekki beint vald yfir hlutafélag-
inu: Landssími Íslands hf. Landssíminn er ekki
lengur stofnun ríkisins.“
Tillögu um skýrslu Ríkisendur-
skoðunar vísað til síðari umræðu
BJÖRGVIN G. Sigurðsson, varaþing-
maður Samfylkingarinnar, er fyrsti
flutningsmaður tillögu til þingsálykt-
unar þess efnis að Alþingi álykti að
sett verði á stofn nefnd sem kanni
möguleika á að þróa milliliðalaust lýð-
ræði og kosti rafrænna aðferða við
framkvæmd þess. Nefndin kanni
einnig hvernig hægt verði að nota
Netið til að þróa milliliðalaust lýðræði
og hafi þar að leiðarljósi öfluga per-
sónuvernd við framkvæmd kosninga
og þjóðaratkvæðagreiðslna á Netinu.
„Markmiðið með þessari tillögu er að
þróa lýðræðið áfram í ljósi aukinnar
menntunar og betra aðgangs að upp-
lýsingum,“ segir í greinargerðinni.
„Markmiðið er að Ísland verði til-
raunastofa við þróun lýðræðisins og
fánaberi framþróunar lýðræðislegra
stjórnarhátta þar sem hinn almenni
borgari kemur í sem mestum mæli að
meginákvörðunum samfélagsins,“
segir ennfremur í tillögunni.
Þá segir að þær miklu breytingar
sem hafi orðið á félagslegum og efna-
hagslegum aðstæðum á Vesturlönd-
um síðustu áratugi kalli á breytingar
á lýðræðisfyrirkomulaginu. „Almenn
og góð menntun, mikil tölvueign,
meiri frítími en nokkurn tíma áður
kallar á að almenningur hafi miklu
meira um hagi
sína að segja en
áður. Sá tími á að
vera liðinn að
fulltrúar almenn-
ings taki allar
ákvarðanir og
tímabært að færa
valdið í ríkari
mæli til fólksins.“
Ísland verði
tilraunastofa við
þróun lýðræðis PÁLL Magnússon, varaþingmaðurFramsóknarflokksins, hefur lagt
fram á Alþingi þingsályktunartillögu
þess efnis að ríkisstjórninni verði fal-
ið að skipa starfshóp sem kanni hvort
mögulegt sé að við greiðslu vaxtabóta
verði heimilt að reikna hærra hlutfall
affalla húsbréfa til stofns vaxtabóta
en nú er. Starfshópurinni geri jafn-
framt tillögur um að hækka hámark
vaxtabóta skv. lögum um tekjuskatt
og eignaskatt.
Í greinargerð tillögunnar segir
m.a. að þegar einstaklingur ráðist í
íbúðarkaup eða
byggingu sé í
flestum tilfellum
afar þungbært
þegar afföll séu
af húsbréfum.
„Afföll myndast
þegar ávöxtun-
arkrafa markað-
arins er hærri en
vextir sem skuldabréfin bera. Því
lendir það á seljanda bréfanna, í
þessu tilviki lántakandanum, að
greiða í einu lagi það sem ber á milli.“
Í greinargerðinni segir ennfremur
að afföll húsbréfanna bitni í langflest-
um tilfellum hart á íbúðakaupendum
og húsbyggjendum og leiði oftast til
skuldaaukningar heimilanna. Síðan
segir: „Með þessari tillögu er lagt til
að skoðað verði hvort ekki sé hægt að
veita lántakendum heimild til að færa
hærra hlutfall af afföllunum sem
vaxtakostnað við skattlagningu þess
árs sem húsbréf er selt. Þannig komi
ríkissjóður til móts við lántakand-
ann.“
Í lok greinargerðarinnar segir að
líklegt sé að með slíkri aðgerð þurfi
að hækka hámarksfjárhæð vaxta-
bóta, sem nú nemur um 258 þúsund-
um kr., fyrir hjón eða sambýlisfólk,
skv. reglugerð um greiðslu vaxta-
bóta.
Ríkið taki á sig
afföll húsbréfa
ÞINGFUNDUR Alþingis hefst kl.
13.30 í dag. Fyrst fara fram at-
kvæðagreiðslur en síðan verða um-
ræður um einstök þingmál. 43 þing-
mál eru á dagskrá fundarins,
aðallega þingmannamál.
FLEIRI lögðu leið sína í miðborg
Reykjavíkur í desember síðast-
liðnum en í desembermánuði árið á
undan að því er fram kemur í könn-
un Gallup fyrir Reykjavíkurborg.
Að meðaltali heimsóttu 4,9% að-
spurðra miðborgina einu sinni eða
oftar í desember en 4,4% árið 2001.
Úrtakið var 1.200 manns af landinu
öllu, á aldrinum 16–75 ára, sem val-
ið var af handahófi úr þjóðskrá.
Svarhlutfall var 69,1%.
Spurt var: hversu oft komst þú í
miðbæ Reykjavíkur í desember?
Af þeim sem tóku afstöðu sögð-
ust rúm 13% hafa komið þangað
einu sinni og tæp 11% komu tvisv-
ar. Litlu fleiri eða 12,6–15,2% komu
þangað oftar, 3–4 sinnum, 5–10
sinnum eða 11 sinnum eða oftar. Þá
var spurt: hver var tilgangur síð-
ustu heimsóknar í miðbæinn?
Tæp 32% nefndu að þau hefðu
skoðað sig um og 28% fóru þangað
til að versla. 48 % aðspurðra
nefndu aðrar ástæður fyrir heim-
sóknum í miðborgina, þar af fóru
tæp 12% vegna vinnu og tæp 11%
sóttu vínveitinga- og skemmtistaði
í miðborginni. Lestina ráku þeir
sem sóttu þjónustu til miðborg-
arinnar eða fóru á veitingahús, eða
4,1% aðspurðra í hvorum flokki
fyrir sig. Bent skal á að fólk mátti
gefa fleiri en einn svarmöguleika
og voru hlutfallstölur því reiknaðar
eftir fjölda þeirra sem tóku afstöðu
en ekki fjölda svara.
Fleiri karlar fara í miðborgina
Kristín Einarsdóttir, fram-
kvæmdastjóri miðborgar, segir það
ánægjuleg tíðindi að könnunin sýni
fram á að fólki hafi ekki fækkað
sem sæki miðborgina eins og oft sé
haldið fram. „Við sjáum að aukn-
ingin er mest hjá þeim sem eru að
skoða sig um og þar eru tækifær-
in,“ segir Kristín.
Í könnuninni kemur fram að
5,3% karla að meðaltali sögðust
hafa farið í miðbæinn einu sinni eða
oftar í desember en 4,5% kvenna.
„Ég held að þetta endurspegli á
vissan hátt að karlarnir eru dug-
legri við að fara út að borða í
vinnunni,“ segir Kristín. Sam-
kvæmt könnuninni fóru tæp 16%
karla í miðborgina vegna vinnu og
14% þeirra sóttu veitinga- eða
kaffihús. Rétt rúm 7% kvenna fóru
á hinn bóginn í miðborgina í des-
ember vegna vinnu og 8% þeirra
sóttu veitinga- eða kaffihús. Konur
og karlar eru hins vegar álíka dug-
leg við að sækja vínveitingahús og
skemmtistaði miðborgarinnar, á
bilinu 10–11% aðspurðra.
Gallup hefur unnið sams konar
kannanir fyrir Reykjavíkurborg í
rúmt ár og segir Kristín að borg-
aryfirvöld hafi fullan hug á að nýta
sér þá þjónustu áfram, enda gefi
þær mikilvægar upplýsingar um
fjölda og samsetningu þeirra sem
heimsækja miðborgina.
Könnunin var unnin dagana 14.–
28. janúar síðastliðinn.
4 

 


%
! 

% 
9*! ! !

"
!
"
1
1
!

(

"


!
%

!


!
!
*/ /
#
#! !!
*//!
 /!012
 3)
*4+2+!
#  !3)
'+
C '+
C
8 

:

>+

4

Fleiri sóttu
miðborgina
fyrir jólin
í fyrra