Morgunblaðið - 11.02.2003, Blaðsíða 21

LANDIÐ
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 11. FEBRÚAR 2003 21
RAGNAR Jakobsson, bátasmiður í
Bolungarvík, hefur á undanförnum
fjórum árum unnið að því að gera upp
gamla báta sem teknir hafa verið til
varðveislu sem menningarverðmæti.
Verkefnin hafa vafið upp á sig og
nú er hann ásamt Guðmundi Óla
Kristinssyni smið og Guðmundi Jak-
obssyni að vinna að endursmíði á
tveimur bátum, þannig að þessi verk-
efni skapa a.m.k. þrjú störf.
Bátarnir sem Ragnar og félagar
eru að endurbyggja núna eru Frið-
þjófur, gamall bringingarbátur sem
fer á byggðasafnið á Reykhólum, og
Gestur, sem er í eigu Byggðasafns
Vestfjarða og mun vera fyrsti bátur-
inn sem smíðaður var sem vélbátur.
Friðþjófur, sem upphaflega var
áttæringur, var smíðaður árið 1906 á
Hvallátrum í Breiðafirði af Ólafi
Bergsveinssyni bátasmið. Árið 1929
eignast sláturfélag á Reykhólum bát-
inn og eru þá teknar úr honum tvær
þóftur og honum breytt í bringing-
arbát til að ferja vörur að og frá
skipshlið. Auk þess er líklegt að hann
hafi verið notaður til ýmissa flutninga
á Breiðafirði.
Báturinn var tekinn úr notkun árið
1952 og var þá tekinn á land á Skipa-
tanga á Miðhúsum í Breiðafirði og
þar hefur hann legið síðan. Er Sjó-
minjasafn Íslands hafði eignast bát-
inn voru Ragnar og Guðmundur
fengnir til að taka bátinn til viðgerð-
ar, en hann var þá nokkuð illa farinn
og að margra mati helst nothæfur í
áramótabrennu. Guðmundur Óli
vann svo við það haustið 2001 að búa
bátinn undir flutning til Bolungarvík-
ur.
Nú hillir undir lok þessa verkefnis
og sagði Ragnar að Friðjófur yrði
fluttur á Byggðasafnið á Reykhólum í
vor þar sem hann mun standa sem
minnisvarði um bringingarbáta á
Breiðafirði.
Verið að viðhalda
verkþekkingu
Fyrsta trillan sem smíðuð var til að
setja í vél og ber nafnið Gestur var
smíðuð 1906 af Guðmundi Sigurðs-
syni, bátasmið í Súðavík, líklega fyrir
séra Sigurð Sigurðarson frá Vigur í
Ísafjarðardjúpi. Gestur var notaður
af Vigurbændum til að róa til fiskjar
og sem samgöngutæki.
Guðmundur og Ragnar töldu víst
að báturinn hefði m.a. verið notaður
til að skreppa á böll í Ögri og ef við-
irnir í bátnum gætu talað hefðu þeir
örugglega frá mörgu að segja.
Mótorbáturinn Gestur var í notkun
til ársins 1980 en árið 1988 var hann
gefinn Byggðasafni Vestfjarða sem
kom honum í geymslu þar til sl. vor að
þeir Ragnar og Guðmundur hófu
endurbyggingu hans. Ragnar sagði
að tekin hefði verið sú ákvörðun að
gera bátinn sjófæran en til þess þyrfti
að skipta um allan byrðinginn, ásamt
því að endurnýja kjöl bátsins og
stefni.
Svona verkefni eru mjög seinunnin
þar sem taka þarf hvert borð fyrir sig
og gæta þess að báturinn haldi sínu
upphaflega lagi. Þá er vélum ekki
mikið beitt við verkið, heldur eru
verkfærin aðalega skarexi, hefill og
sporjárn að ógleymdum vasahnífn-
um.
Allur viður sem Ragnar og hans
menn nota í endurgerð þessara báta
er úr rekavið sem sóttur er á Horn-
strandir, en allir þrír eru þeir fæddir
og uppaldir Strandamenn, Ragnar og
Guðmundur frá Reykjarfirði og Guð-
mundur Óli frá Dröngum, og var
bátasmíði mikið stunduð í þeirra
heimasveit og því allir komnir af
miklum hagleiksmönnum. Ragnar
sagði að á sínum uppvaxtarárum
hefði að jafnaði verið smíðaður einn
bátur á vetri fram undir 1960 og
fyrsta bátinn smíðaði hann aðeins tólf
ára.
Ragnar sagði að þegar þeir hefðu
lokið við þessi verkefni væri búið að
endursmíða fjóra báta hjá sér í Bol-
ungarvík og hann væri með tvö til
þrjú önnur verkefni sem biðu. Hann
sagði það afar mikilvægt að geta
fengið verkefni sem þessi, sem sann-
arlega gætu skapað atvinnu og að
auki viðhaldið ákveðinni verkþekk-
ingu og handbragði sem hefði sögu-
legt og menningarlegt gildi.
Menningarsögulegir
bátar endurgerðir
Morgunblaðið/Gunnar Hallsson
Bátaviðgerðir í Bolungarvík: Guðmundur Óli Kristinsson og Ragnar Jakobsson máta lensipumpuna í breiðfirska
bringingarbátinn Friðþjóf, sem smíðaður var árið 1906 á Hvallátrum af Ólafi Bergsveinssyni bátasmið.
Bolungarvík
ÍÞRÓTTAMAÐUR ársins
2002 hjá Hamri í Hveragerði
var valinn við hátíðlega at-
höfn á Hótel Örk. Sandra
Óskarsdóttir fimleikakona
varð fyrir valinu að þessu
sinni, en áður höfðu deildir
innan Hamars útnefnt einn
íþróttamann úr sínum röðum.
Í knattspyrnu var valinn
Jón Steinar Jónsson, bad-
mintondeildin valdi Walter
Fannar Kristjánsson, Lárus
Jónsson var valinn af körfu-
boltadeildinni, blakdeildin út-
nefndi Kent Lauridsen og í
fimleikadeild var Sandra val-
in. Hún fékk að launum eign-
arbikar og farandbikar sem
hún varðveitir í eitt ár.
Í umsögn um Söndru segir
að hún hafi staðið sig með
prýði á þeim mótum sem hún
tók þátt í á liðnu ári, hún hafi
unnið til verðlauna bæði í ein-
staklings- og hópakeppni.
Sandra, sem er þrettán ára,
segir fréttaritara að hún hafi
byrjað að æfa fimleika þegar
hún var þriggja ára en þá fór
hún í íþróttaskólann. Síðan
hefur hún æft óslitið og upp-
skar núna bikarinn eftirsótta.
Aðspurð segir Sandra að
henni líði mjög vel að hafa
fengið þessa viðurkenningu
og segir að maður reyni
miklu meira á sig eftir að
hafa fengið svona viðurkenn-
ingu.
Morgunblaðið/Margrét Ísaksdóttir
Sandra Óskarsdóttir, íþrótta-
maður Hamars 2002, ánægð
með bikarana.
Reynir
meira á
sig núna
Hveragerði
KNATTSPYRNUMAÐURINN
Pálmi Rafn Pálmason úr Völsungi
var kjörinn Íþróttamaður Húsa-
víkur fyrir árið 2002. Kiwanis-
klúbburinn Skjálfandi stóð fyrir
kjörinu að venju en íþróttafélögin
sjá um að tilnefna íþróttamennina,
annars vegar yngri en 16 ára og
hins vegar 17 ára og eldri.
Í öðru sæti í kjörinu varð Pálm-
ar Pétursson unglingalandsliðs-
maður í handknattleik og leik-
maður með Val í Reykjavík, í
þriðja sætinu varð síðan Gísli Har-
aldsson hestamaður og hrossa-
ræktandi úr Hestamannafélaginu
Grana á Húsavík.
Pálmi Rafn Pálmason þykir
mjög efnilegur knattspyrnumaður
og hefur þrátt fyrir að vera aðeins
18 ára að aldri spilað með meist-
araflokki Völsungs síðustu þrjú
keppnistímabil. Hann er þegar
orðinn einn af lykilmönnum liðs-
ins og einn af burðarásum þess og
kusu félagar hans í liðinu hann
leikmann sumarsins á lokahófi fé-
lagsins í haust. Pálmi Rafn hefur
spilað með U-19 ára landsliði Ís-
lands og lék alla leiki liðsins á síð-
asta ári og þótti standa sig vel. Er-
lend stórlið hafa fylgst með Pálma
Rafni og síðasta haust fór hann til
æfinga hjá Arsenal og Groningen.
Pálmi Rafn er knattspyrnumaður
framtíðarinnar sem Húsvíkingar
vænta mikils af og gaman verður
að fylgjast með honum hvar sem
hann kemur til með að spila.
Morgunblaðið/Hafþór Hreiðarsson
Það var áberandi við verðlaunaveitinguna hversu margir verðlaunahafa
voru fjarverandi vegna æfinga með félags- og/eða landsliðum. Björg Jóns-
dóttir, t.v., tók við verðlaunum fyrir son sinn, Pálma Rafn Pálmason, og
Sólveig Jónsdóttir fyrir son sinn, Pálmar Pétursson. Með þeim á myndinni
er Gísli Haraldsson sem varð í þriðja sæti í kjörinu.
Erlend
stórlið
sýna
áhuga
Húsavík