Morgunblaðið - 18.02.2003, Blaðsíða 15

ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 18. FEBRÚAR 2003 15
UMFANGSMESTA tilraun, sem um
getur til að draga úr umferðaröng-
þveiti í stórborg, var ýtt af stokkun-
um í London í gær og var ekki annað
að sjá en hún færi vandræðalaust af
stað. Er mikill áhugi á tilrauninni í
öðrum stórum borgum í Bretlandi og
raunar víðar og takist hún vel, má bú-
ast við, að fyrirkomulagið verði tekið
upp víðar.
Frá því klukkan sjö á morgnana og
til hálfsjö á kvöldin kostar það rúmar
620 íslenskar krónur að aka um 21
ferkm stórt svæði í miðborginni en
það nær frá fjármálahverfinu, City, til
Hyde Park. Hefur áætlunin verið í
undirbúningi og æfingu í marga mán-
uði en ákveðið var að hrinda henni í
framkvæmd nú í þessari viku þegar
vetrarfrí er í breskum skólum. Þá er
umferðin minni en ella.
„Umferðin er ekki mikil og minni
en við bjuggumst við,“ sagði Michele
Dix, framkvæmdastjóri áætlunarinn-
ar, en um klukkan tíu í gærmorgun
höfðu 45.000 manns
greitt gjaldið um síma,
á gjaldstöð og á Netinu
og 50.000 höfðu skráð
sig fyrir greiðslu með
SMS-skilaboðum.
„Við eigum eftir að
sjá einhverja erfið-
leika,“ sagði Ken Li-
vingstone, borgarstjóri
í London, en hann ætlar að nota tekj-
urnar til að endurbæta almennings-
samgöngur í borginni. Hann kvaðst
þó bjartsýnn á, að búið yrði að leysa
hugsanleg vandamál um páska eða
um miðjan apríl.
Hugsanlega tekið
upp annars staðar
Yfirvöld í öðrum breskum stór-
borgum, að minnsta kosti 30 talsins,
fylgjast náið með tilrauninni í London
en dæmi um gjaldtöku má finna í
borgum annars staðar, til dæmis í
Ósló. Þar er þó tilgangurinn með
gjaldtökunni og framkvæmd hennar
ólík því, sem er í London. Segist Liv-
ingstone viss um, að gangi tilraunin
upp, verði búið að taka upp sama kerfi
í mörgum borgum um allan heim áður
en áratugurinn er á enda.
Andstæðingar áætlunarinnar, til
dæmis ýmsir hópar tengdir Íhalds-
flokknum, efndu til mótmæla hér og
þar en mest var þó óánægjan meðal
starfsmanna á Smithfield-kjötmark-
aðinum.
„Það er verið að gera okkur ókleift
að stunda vinnuna. Við verðum ein-
faldlega að borga fyrir að fá að fara
heim að loknum vinnudegi,“ sagði
George Wittey, einn starfsmanna þar.
Aukið álag á almennings-
samgangnakerfið
Búist hafði verið við því, að allt að
30.000 ökumenn myndu skilja bíla
sína eftir heima þennan fyrsta dag og
Paul Watters, talsmaður Félags
breskra bifreiðaeigenda, sagði, að það
myndi ekki koma í ljós fyrr en eftir
nokkurn tíma hvort kerfið gengi upp.
Ljóst er, að þetta nýja fyrirkomu-
lag mun auka verulega álagið á al-
menningssamgangnakerfið og hefur
því þegar verið mætt að hluta með því
að auka framboð á sætum í strætis-
vögnum um 11.000. Hins
vegar var vitað, að flestir
þeirra, sem ætluðu að
skilja bílana eftir heima,
hugðust nota neðanjarð-
arlestirnar.
Borgarstjórn Lundúna
ætlar að nota áætlaðar
tekjur, rúma 16 milljarða
ísl. kr., til að endurbæta
almenningssamgangnakerfið en
vegna öngþveitisins er meðalhraði
bílaumferðarinnar á umræddu svæði
kominn niður í um 15 km á klukku-
stund.
Sektir 5.000 til 15.000 kr.
Fylgst er með umferð á svæðinu
með meira en 800 myndavélum, sem
geta greint skrásetningarnúmer bif-
reiða, en svæðið er aðgreint með hvítu
„C“ á rauðum grunni. Leigubílar,
strætisvagnar og umhverfisvæn far-
artæki eins og rafmagnsbílar eru
undanþegin gjaldinu og svo er líka
með reiðhjól og vélhjól, sem hafa selst
vel að undanförnu.
Þeir, sem greiða ekki gjaldið, ann-
aðhvort fyrirfram eða fyrir miðnætti
sama dag, verða sektaðir um 5.000 til
15.000 krónur, allt eftir því hvenær
þeir gera upp skuldina.
Reuters
Á götunni er gjaldtökusvæðið í miðborg Lundúna markað með stóru, hvítu C á rauðum grunni en á skiltinu segir,
að skylt sé að greiða skattinn alla virka daga frá því klukkan sjö á morgnana til klukkan hálfsjö á kvöldin.
Fyrsti dagurinn
vandræðalaus
Kostar 620 kr. að aka um afmark-
að svæði í miðborg Lundúna
London. AFP.
’ Meðalhraðibílaumferð-
arinnar var
kominn niður í
15 km á klst. ‘
SÉRSTÖK gjaldtaka af öku-
mönnum hefur verið tekin
upp í nokkrum norskum
borgum en riðið var á vaðið
með hana í Björgvin 1986
og hún síðan innleidd í Ósló
1990. Er mikil óánægja með
kerfið enda líta bifreiðaeig-
endur aðeins á það sem einn
skattinn enn. Tilgangur
gjaldsins er heldur ekki að
draga úr umferð í borg-
unum, heldur að standa
undir vegaframkvæmdum.
Þegar komið er til Óslóar
á bíl verða menn að greiða
rúmlega 160 ísl. kr. í skatt
og breytir þá engu þótt för-
inni sé í raun heitið annað
því að hringvegurinn um
borgina er innan tollsvæð-
isins. Eins og fyrr segir er
gjaldið notað til að kosta
vegaframkvæmdir og með
árunum hefur það orðið æ
stærra hlutfall af kostn-
aðinum við þær. Það er því
alls ekki hagur sveitarfélag-
anna á þessu svæði, að um-
ferðin minnki, heldur þvert
á móti.
Ástandið má þó kallast
skaplegt í Ósló miðað við
það, sem er í Þrándheimi.
Sem dæmi um það má nefna
Hege Talsnes, sem býr í
miðborginni en starfar á
sjúkrahúsi í 40 km fjarlægð.
Á leið sinni í vinnuna þarf
hún að greiða vegarskatt
fimm sinnum, um 16.000 ísl.
kr. á mánuði.
„Fyrsti tollurinn á að fara
til viðhalds á hringveginum,
tveir fjármagna vegi til og
frá borginni og tveir eiga
að standa undir nýjum vegi,
sem verður ekki opnaður
fyrir umferð fyrr en eftir
þrjú ár,“ sagði Talsnes. „Ég
veit varla lengur fyrir hvað
ég er að borga.“
Óánægja
í Noregi
Ósló. AFP.