Morgunblaðið - 18.02.2003, Blaðsíða 56

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI 1 ÞRIÐJUDAGUR 18. FEBRÚAR 2003 VERÐ Í LAUSASÖLU 190 KR. MEÐ VSK.
GERA má ráð fyrir að viðbótarlífeyrissparnaður
landsmanna hafi numið í kringum 12 milljörðum
króna á síðasta ári. Leiða má líkum að því að þessi
sparnaður og hversu hratt hann hefur vaxið á síð-
ustu misserum hafi átt verulegan þátt í því hversu
hratt dró úr verðbólgu og viðskiptahalla á síðasta
ári, en framlög vegna viðbótarlífeyrissparnaðar
meira en tvöfölduðust á síðasta ári miðað við árið
á undan.
Ekki liggja enn fyrir tölur um upphæð viðbót-
arlífeyrissparnaðar á árinu 2002, en hann getur
numið allt að 6,4% af launum launafólks. Þónokkr-
ir aðilar í landinu hafa samkvæmt lögum heimild
til að taka á móti framlögum vegna viðbótarlífeyr-
issparnaðar, þ.e.a.s. bankar, líftryggingafélög, líf-
eyrissjóðir og verðbréfafyrirtæki og því munu
endanlegar tölur í þessum efnum ekki liggja fyrir
fyrr en síðar á árinu. Út frá skattframtölum vegna
ársins 2001, launaveltunni í landinu og almennri
þátttöku fólks í viðbótarlífeyrissparnaði, en sam-
kvæmt athugun Samtaka atvinnulífsins eru nær
þrír fjórðu hlutar launafólks þátttakendur í við-
bótarlífeyrissparnaði, er ekki óvarlegt að áætla að
viðbótarlífeyrissparnaður á síðasta ári hafi numið
í kringum 12 milljörðum króna. Framlög vegna
viðbótarlífeyrissparnaðar voru fimm milljarðar
króna á árinu 2001 og heildarinnistæður vegna
viðbótarlífeyrissparnaðar í árslok 2001 voru tæpir
níu milljarðar króna samkvæmt upplýsingum
Fjármálaeftirlitsins. Um 3,4 milljarðar voru í
vörslu lífeyrissjóða og 5,5 milljarðar í vörslu ann-
arra aðila, þ.e. banka, líftryggingafélaga og verð-
bréfafyrirtækja.
Búa í haginn fyrir framtíðina
„Það er enginn vafi á því að þessi sparnaður
hefur átt stóran þátt í því að draga úr þeirri of-
þenslu sem hafði myndast hér í efnahagslífinu og
snúa þjóðarbúskapnum af braut viðskiptahalla og
erlendrar skuldasöfnunar, sem hélt hér uppi
óraunhæfu neyslustigi. Í staðinn eru menn að búa
í haginn fyrir framtíðina,“ sagði Hannes Sigurðs-
son, aðstoðarframkvæmdastjóri Samtaka at-
vinnulífsins í samtali við Morgunblaðið.
Hann sagði að þessi sparnaður hefði valdið
auknu framboði á lánsfjármarkaði og þannig
stuðlað að betra jafnvægi þar og lægri vöxtum en
ella, sem hefði bæði komið atvinnulífinu og heim-
ilunum í landinu til góða. Hann bætti því við að-
spurður að það væri ljóst að í framtíðinni yrði
þessi sparnaður mikilvægur þáttur í því að
tryggja að nægilegt innlent lánsfjármagn yrði fyr-
ir hendi.
Hannes benti á að neysluhneigðin hér á landi
hefði verið mjög mikil og meiri en í öðrum löndum
og þjóðhagslegur sparnaður lítill. Það hefði gert
það að verkum að það hefði verið nánast und-
antekning að það væri afgangur af viðskiptum við
útlönd. „Þessi sparnaður virðist vera afgerandi
þáttur í að snúa okkur af þeirri braut. Það er að
draga hér úr neyslu án þess að kaupmáttur sé að
dragast saman og það er nokkuð fágætt að það
gerist,“ sagði Hannes.
Hann sagði að orðið hefðu mun hraðari við-
brögð við viðbótarlífeyrissparnaðinum en reiknað
hafi verið með. Sparnaðurinn væri líka miklu jafn-
ari eftir tekjuhópum, en fyrirfram hefði verið
reiknað með því að sparnaðarhneigðin væri meiri
á meðal þeirra sem hefðu hærri tekjurnar.
Viðbótarlífeyrissparnaður
um 12 milljarðar kr. í fyrra
Hefur átt stóran þátt
í að draga úr ofþenslu
í efnahagslífinu
LETTINN Alexei Shirov athugar
hér hverjum hann mætir í fyrstu
umferð Stórmóts Hróksins, al-
þjóðlega skákmótsins, sem hefst á
Kjarvalsstöðum í Reykjavík í dag
kl. 17. Shirov, sem hefur teflt um
heimsmeistaratitilinn, teflir gegn
Hannesi Hlífari Stefánssyni í fyrstu
umferð. Shirov er næst stigahæsti
keppandi mótsins en Hannes Hlífar
sá sjöundi en alls munar 154 stigum
á þeim.
Morgunblaðið/Jim Smart
Hannes
Hlífar mæt-
ir Shirov

Mótið/6
SPARISJÓÐUR Mýrasýslu hefur gert
stofnfjáreigendum Sparisjóðs Siglufjarðar
tilboð í stofnfé þeirra. Hljóðar tilboðið upp á
að borgað verði nafnverð fyrir stofnféð.
Sparisjóður Mýrasýslu er stærsti stofnfjár-
eigandi Sparisjóðs Siglufjarðar með 40%
hlut.
Gísli Kjartansson, sparisjóðsstjóri Spari-
sjóðs Mýrasýslu, segir að tekið hafi verið vel
í tilboðið. Hann segist telja að samlegðar-
áhrif muni nást með kaupunum. Auk þess sé
kominn tími til að sparisjóðirnir þjappi sér
saman með framtíðarsameiningar í huga.
Verði af kaupunum muni Sparisjóður Siglu-
fjarðar starfa áfram í óbreyttri mynd fyrst
um sinn.
Sparisjóður
Mýrasýslu vill
kaupa Sparisjóð
Siglufjarðar

Sparisjóður/12
ÁHÖFN björgunarbátsins Odds V. Gíslasonar
í Grindavík kom mjölflutningaskipinu Trinket
til aðstoðar þar sem það rak stjórnlaust í inn-
siglingunni til Grindavíkurhafnar. Tókst að
koma dráttartógi á milli og draga skipið til
hafnar.
Ms. Trinket missti stýri þegar það var að
sigla með mjölfarm frá Grindavík. Ekki er vit-
að um ástæðu þess, að sögn Sverris Vilbergs-
sonar hafnarstjóra í Grindavík. Skipið snerist
í innsiglingunni og rak það stjórnlaust út úr
rennunni og hefði hafnað uppi í fjöru ef hjálp
hefði ekki borist tímanlega.
Áhöfn björgunarbátsins Odds V. Gíslasonar
brá skjótt við þegar neyðarútkall barst og
báturinn var kominn að Trinket sjö mínútum
síðar. Vel gekk að koma taug á milli og draga
skipið til hafnar. Þar komu í ljós verulegar
skemmdir á mjölskipinu, stýri og skrúfa höfðu
laskast og göt komið á botn skipsins þegar
það tók niðri. Skipið verður væntanlega dreg-
ið í aðra höfn til viðgerðar.
Rak stjórnlaust út úr innsiglingarrennunni í Grindavíkurhöfn
Ljósmynd/Eyþór Reynisson
Björgunarbátur björgunarsveitarinnar Þorbjarnar, Oddur V. Gíslason, dregur flutningaskipið Trinket inn í Grindavíkurhöfn í sjóganginum í gær.
Björgunarbátur aðeins sjö mínútur á staðinn

Leit illa út/19
AFNÁM tolla á allflestum teg-
undum grænmetis fyrir einu ári
hefur haft tilætluð áhrif og lækk-
að vöruverð, segir Samkeppnis-
stofnun í ársuppgjöri á meðal-
verði ávaxta og grænmetis í
verðkönnunum stofnunarinnar.
Meðalverð á flestum algengum
grænmetistegundum hefur lækk-
að frá 8. febrúar í fyrra þegar
fyrsta könnunin var gerð. Ag-
úrka hefur til að mynda lækkað
að meðaltali um 51–61% og með-
alverð á papriku hefur lækkað
um 38–44%.
Meðalverð á ávöxtum hefur
lækkað í nær öllum tilvikum síð-
an í febrúar í fyrra. Hefur með-
alverð á greipi, mangói, kíví og
sítrónum lækkað um 19–32%, svo
dæmi séu tekin.
Samkeppnisstofnun telur
ástæðu til að rifja upp, að fyrir
tæpum tveimur árum var birt
niðurstaða úr rannsókn sam-
keppnisyfirvalda á ólöglegu sam-
ráði fyrirtækja á grænmetis-
markaði.
„Í samræmi við tilmæli sam-
keppnisráðs voru tollar á all-
mörgum grænmetistegundum
felldir úr gildi á síðasta ári. Nið-
urstaða þeirrar könnunar á
verðþróun á grænmeti og ávöxt-
um sem nú er birt sýnir á aug-
ljósan hátt að afnám tolla á
grænmeti sem gildi tók fyrir um
það bil ári hefur haft tilætluð
áhrif og jafnframt örvað sam-
keppni á ávaxtamarkaði þó að
ávextir hafi ekki lækkað í verði
af völdum tollalækkana,“ segir
Samkeppnisstofnun.
Afnám grænmetistolla
lækkaði vöruverðið

Meðalverð/21
Morgunblaðið/Þorkell
LÖGREGLAN á Selfossi stöðvaði
ökumann innanbæjar á óskoðuðum
bíl um áttaleytið í gærkvöldi. Í ljós
kom að ökumaðurinn var próflaus og
við leit í bílnum fannst hnífur og lít-
ilræði af fíkniefnum.
Einn farþegi var með í för og við
yfirheyrslur viðurkenndi hann að
eiga fíkniefnin og hnífinn. Var félög-
unum tveimur sleppt að loknum yf-
irheyrslum. Hafa þeir áður komið við
sögu hjá lögreglunni á Selfossi í svip-
uðum málum.
Próflaus
með fíkniefni
og hníf
♦ ♦ ♦
TVEIR menn stungu af á hlaupum
frá slysstað eftir að bíll sem þeir
voru á rakst á annan bíl á mótum Bú-
staðavegar og Reykjanesbrautar í
Reykjavík á tólfta tímanum í gær-
kvöldi. Lögreglan hafði uppi á þeim
og voru þeir í yfirheyrslu er blaðið
fór í prentun, en sjónarvottar sáu til
mannanna grípa eitthvað úr skotti
bílsins áður en þeir hlupu í burtu.
Stungu af
frá slysstað
en náðust