Morgunblaðið - 06.08.2003, Blaðsíða 16

ERLENT
16 MIÐVIKUDAGUR 6. ÁGÚST 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Bandaríkjanna, sagðist í viðtali við
Sawa, útvarpsstöð sem útvarpar á ar-
abísku í Mið-Austurlöndum og er
styrkt af bandarískum yfirvöldum,
hafa áhyggjur af því að múrinn nái
sums staðar yfir á yfirráðasvæði Pal-
estínumanna. „… við höfum áhyggj-
ur þegar girðingin nær yfir á land
annarra og þegar hún er byggð þann-
ig að hún torveldar framvindu frið-
arferlisins, það veldur okkur vanda,“
sagði Powell.
Abbas aflýsir fundi með Sharon
Mahmud Abbas, forsætisráðherra
Palestínumanna, aflýsti fyrirhuguð-
um fundi með Ariel Sharon, forsætis-
ráðherra Ísraels, í gær. Að því er
AFP hafði eftir nánum samstarfs-
manni Abbas er ástæðan tregða Ísr-
aela við að uppfylla ákvæði hins svo-
BANDARÍSK yfirvöld hugleiða að
beita Ísraela refsiaðgerðum vegna
hinnar umdeildu öryggisgirðingar
eða múrs sem Ísraelssstjórn er að
reisa milli svæða Ísraela og Palest-
ínumanna.
Að sögn háttsetts bandarísks emb-
ættismanns, sem ekki vildi láta nafns
síns getið, myndi refsing Bandaríkja-
manna að öllum líkindum felast í því
að skerða lán, sem Bandaríkjastjórn
hefur lofað Ísraelum, um fjárhæð
sem nemur þeirri upphæð sem bygg-
ing múrsins kostar. Múrinn á að
fylgja nokkurn veginn landamærun-
um eins og þau voru fyrir sex daga
stríðið 1967 en sums staðar á hann
samt að verða á svæðum Palestínu-
manna og skerða því enn land þeirra.
„Spurningar um byggingu girðing-
arinnar hafa vaknað og við erum að
ræða hvernig við getum lýst áhyggj-
um okkar á áþreifanlegan hátt,“
sagði embættismaðurinn.
Colin Powell, utanríkisráðherra
kallaða Vegvísis til friðar. „Abu
Mazen (Abbas) afboðaði fundinn
vegna þess að Ísraelar sýna engin
merki þess að vilja í raun og veru
hrinda Vegvísinum í framkvæmd,“
sagði heimildarmaðurinn. Hann
sagði helsta deiluefnið vera það að
Ísraelar neita að sleppa palestínsk-
um föngum úr ísraelskum fangelsum
svo einhverju nemi en talið er að
6.000 Palestínumenn séu í haldi í Ísr-
ael.
Handtóku mótmælendur
Ísraelskar öryggissveitir hand-
tóku í gær 47 manns sem reyndu að
stöðva byggingu múrsins umdeilda.
Fólkið, sem flest er af erlendum upp-
runa, reisti tjald í garði palestínskrar
fjölskyldu á Vesturbakkanum þar
sem Ísraelar ætluðu að reisa hluta
girðingarinnar. Meirihluti þeirra sem
ísraelska lögreglan handtók tilheyrir
alþjóðlegum samtökum sem styðja
sjálfstætt palestínskt ríki. „Þegar
þeir höfðu fjarlægt okkur óku þeir
jarðýtum þvert yfir eignina,“ sagði
einn mótmælendanna.
Þrátt fyrir að utanaðkomandi
gagnrýni á byggingu fyrrnefnds
múrs fari vaxandi sýna niðurstöður
nýrrar skoðanakönnunar að mikill
meirihluti Ísraela styður hana.
Framkvæmdastjórn Evrópusam-
bandsins (ESB) sagði í gær nýja lög-
gjöf, sem samþykkt var í ísraelska
þinginu í síðustu viku og meinar Pal-
estínumönnum sem giftast ísr-
aelskum borgurum um ísraelskan
ríkisborgararétt, „mismuna“ fólki.
„Framkvæmdastjórnin mun rann-
saka hvernig þessi löggjöf samræm-
ist alþjóðalögum og grundvallarvið-
miðum um mannréttindi,“ sagði
Giancarlo Chellavard, sérstakur er-
indreki ESB í Ísrael.
Mun Bandaríkjastjórn beita
Ísraela refsiaðgerðum?
Ísraelar handtaka 47 manns fyrir
að mótmæla öryggismúrnum
Jerúsalem. Washington. AFP. LATWP
BENAZIR
Bhutto, fyrr-
verandi for-
sætisráð-
herra
Pakistans, og
eiginmaður
hennar, Asif
Zardari, voru
í gær dæmd í
sex mánaða fangelsi og hvoru
um sig gert að greiða 50.000
dala sekt, tæpar fjórar milljónir
íslenskra króna, fyrir fjármála-
misferli. Dómurinn féll í Sviss
en hjónin sömdu árið 1993 við
svissneska fyrirtækið SGS um
að hafa eftirlit með inn- og út-
flutningi í Pakistan. Hjónin
fengu milljónir dollara í sinn
hlut fyrir að semja um viðskiptin
við SGS.
Svissneska ríkið hefur rann-
sakað málið í fimm ár.
SÞ taki tillit til
réttinda sam-
kynhneigðra
BARÁTTUFÓLK fyrir réttind-
um samkynhneigðra krafðist
þess í gær að samkynhneigðra
væri sérstaklega getið í alþjóð-
legum samningum um mann-
réttindi. Þá fór hópurinn þess á
leit við Sameinuðu þjóðirnar
(SÞ) að pör af sama kyni nytu
sömu réttinda og pör af gagn-
stæðu kyni.
Bandalag homma, lesbía og
tvíkynhneigðra sem starfa hjá
SÞ skipulagði pallborðsumræð-
ur sem fóru fram í New York í
gær. Þar kom fram að bandalag-
ið telur mikið hafa áunnist í rétt-
indabaráttu samkynhneigðra en
sagði um leið að enn væri mikið
starf framundan.
Insúlín misnotað
í vaxtarrækt
LÆKNAR telja æ fleira vaxt-
arræktarfólk tefla lífi sínu í
hættu með því að nota insúlín til
að byggja hraðar upp vöðva-
massann. Insúlín, sem undir
venjulegum kringumstæðum er
aðeins ætlað sykursjúku fólki,
getur verið mjög árangursríkt
fyrir líkamsræktarfólk sem vill
byggja upp mikinn vöðvamassa.
Notkun lyfsins í þeim tilgangi
getur hins vegar verið afar
hættuleg. Þannig getur blóðsyk-
ur fólks hrapað mjög skyndilega
með þeim afleiðingum að það
fellur í dá eða deyr. Langtíma-
notkun insúlíns getur að sögn
lækna enn fremur valdið óbæt-
anlegum skaða á líkamanum og
þeir sem nota lyfið geta jafnvel
orðið sykursjúkir vegna lang-
varandi notkunar.
Hætt við að
hætta við geim-
brúðkaup
RÚSSNESKI geimfarinn Júrí
Malentsjenkó, sem nú dvelur í
alþjóðlegu geimstöðinni, ætlar
að halda fast við áform um að
gifta sig úti í geimnum og hunsa
þannig tilmæli rússneskra emb-
ættismanna um að bíða með það
þangað til hann kemur aftur til
jarðar. Malentsjenkó hafði áður
lofað forsvarsmönnum rúss-
nesku geimferðastofnunarinnar
að fresta brúðkaupinu. Hann
hefur nú skipt aftur um skoðun,
að sögn Sergeis Gorbúnovs,
talsmanns geimferðastofnunar-
innar, og hyggst kvænast unn-
ustu sinni, Ekaterínu Dmítríev,
áður en langt um líður en hún er
búsett í Texas í Bandaríkjunum.
STUTT
Bhutto dæmd
fyrir misferli
Benazir Bhutto
HITABYLGJAN í Evrópu hefur
valdið því að víða hafa kviknað skóg-
areldar, mest hefur þó gengið á í
Portúgal en þar eru eldarnir skæðari
en verið hefur um margra áratuga
skeið. Hafa ellefu manns, þar af einn
slökkviliðsmaður, látið þar lífið í eld-
unum og ríkisstjórnin lýst yfir neyð-
arástandi. Einnig hefur hún beðið
Evrópusambandið um aðstoð vegna
hamfaranna en um 3.000 slökkviliðs-
menn og 400 hermenn reyna að
vinna bug á eldunum sem loga á um
70 stöðum. Eldar hafa auk þess geis-
að á Spáni, Ítalíu, í Frakklandi og
Króatíu.
Auk hitabylgjunnar, sem veldur
því að tré og graslendi er skrauf-
þurrt, hefur síbreytileg vindátt gert
slökkviliðinu mjög erfitt um vik.
Tankflugvélar sem varpa vatni yfir
hamfarasvæðin hafa verið sendar til
Portúgal frá Ítalíu, Spáni og Mar-
okkó. Bretar, Norðmenn og Banda-
ríkjamenn hétu einnig Portúgölum
aðstoð á mánudag.
Líkamsleifar tveggja kvenna, sem
fórust í eldinum, fundust nálægt
heimilum þeirra í bænum Chamusca
í Portúgal á sunnudag. Munu þær
hafa flúið eldana en snúið aftur heim
til að reyna að bjarga verðmætum
munum úr húsunum.
Logaði á eynni Capri
Fimm manns fórust í eldununum í
Frakklandi í liðinni viku en talið er
að menn hafi nú að mestu náð tökum
á eldunum þar í landi. Eldarnir á
Spáni hafa herjað aðallega í suður-
og miðhluta landsins og hafa mörg
hundruð manns flúið heimili sín. Í
Estremadure-héraði, við landamær-
in að Portúgal, loga enn þrír eldar
sem talið er að hafi kviknað af völd-
um eldingar en víða í umræddum
löndum er talið að fólk hafi í ógáti átt
sök á hamförunum með því að
fleygja frá sér logandi sígarettu.
Skógareldar geisuðu einnig við Gen-
úa á Ítalíu í gær og á eynni Caprien á
síðarnefnda staðnum tókst að yfir-
buga eldinn. Einnig kviknuðu eldar á
mörgum stöðum í Toskana-héraði,
Kampaníu og Lazio, umhverfis Róm
en talið er að regn sem þar hefur fall-
ið muni draga úr líkum á hættuleg-
um eldum.
Um helgina var beitt vatnsflutn-
ingaflugvélum gegn eldum sem geisa
við króatísku borgina Zadar á strönd
Adríahafsins og á eyjunum Hvar og
Brac. Mikið tjón mun hafa orðið á
furuskógum og ökrum á eyjunum
tveim. Þurrkarnir í Króatíu eru tald-
ir vera þeir skæðustu í hálfa öld.
Evrópumenn eru ekki einir um að
berjast gegn eldum í kjölfar þurrka.
Kanadamenn berjast nú við öflug-
ustu skógarelda sem geisað hafa í
um 50 ár á stórum svæðum í sam-
bandsríkjunum Alberta og Bresku
Kólumbíu sem er á Kyrrahafs-
ströndinni. Í síðastnefnda ríkinu
hafa um 10.000 manns orðið að yf-
irgefa heimili sín. Mörg íbúðarhús
hafa orðið eldinum að bráð.
Afleiðingar þurrkanna í nokkrum Evrópuríkjum og í vestanverðu Kanada
Mestu skógareldar í áratugi
AP
Þyrla slökkviliðsmanna hverfur næstum í reykjarbólstrunum frá skógareldunum við borgina Burgos á Norður-
Spáni í gær. Varpað var vatni úr þyrlunni á eldana en vegna þess hve trén eru skraufþurr dugar það skammt.
París, Madrid, Lisabon, Zagreb, Róm. AFP.
Á annan tug
manna hefur
farist í Evrópu
höfðu skráð sig í flug til Kaupmannahafnar á
mánudagsmorgun, en þegar Arskog sýndi landa-
mæravörðum vegabréf sitt komu vöflur á þá og
svo fór, að hann var hnepptur í varðhald í á aðra
klukkustund án nokkurra útskýringa, að því er
fram kemur í frásögn sem Arskog skrifaði fyrir
kínverska dagblaðið Beijing Today.
„Lögreglan afhenti mér síðan vegabréfið mitt
aftur, sagði mér að ég mætti ekki fara frá Kína
og skyldi því fara aftur til heimilis míns í Peking.
Án nokkurra útskýringa. Í fyrsta lagi töluðu þeir
enga ensku, og í öðru lagi vildu þeir ekki veita
mér neinar upplýsingar … Ég veit ekki hvort
þeim hafði verið bannað það, eða vildu ekki gera
það. Þeir sögðust einfaldlega ekki vita ástæð-
una!“
Arskog segist hafa haft samband við kínverska
DANSK-íslenska fréttamann-
inum Niels Peter Arskog hef-
ur verið meinað að fara frá
Kína, þar sem hann hefur ver-
ið búsettur í sjö ár. Segir hann
kínversk yfirvöld ekki hafa
gefið neina skýringu á því
hvers vegna kínverskir landa-
mæraverðir stöðvuðu för hans
er hann var að stíga um borð í
flugvél í Peking á mánudag-
inn, er hann hugðist fara til
Danmerkur til að vera við brúðkaup sonar síns á
laugardaginn.
Arskog, sem m.a. er fréttaritari Morgunblaðs-
ins í Kína, var í för með kínverskum vini sínum,
sem fékk að fara óáreittur til Danmerkur. Þeir
utanríkisráðuneytið og kínversk innflytjenda-
yfirvöld, en þar hafi enginn kannast við það að
honum væri bannað að yfirgefa landið. Þá hefur
hann einnig leitað á náðir sendiráða Danmerkur
og Íslands.
„Ég hélt frá flugvellinum heim í íbúðina mína í
Peking og hafði enn enga hugmynd um af hverju
mér var bannað að fara úr landi,“ skrifar hann í
Beijing Today, og kveðst hafa orðið fyrir miklum
vonbrigðum með þá meðferð er hann hafi sætt af
hendi landamæralögreglunnar.
„Ég var meðhöndlaður eins og glæpamaður!
Og ég hef aldrei brotið nein lög í Kína … ekki
einu sinni umferðarlög. En ég er nú farinn að
skilja hvers vegna Vesturlandabúar líta á Kína
sem lögregluríki, þar sem mannréttindi eru bara
þorp í Síberíu.“
Fréttaritara bannað að yfirgefa Kína
Niels Peter
Arskog