Morgunblaðið - 14.10.2003, Blaðsíða 11

FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 14. OKTÓBER 2003 11
Tryggðu stöðu þína
Nánari upplýsingar hjá Sjóvá-Almennum tryggingum hf., Kringlunni 5, í síma 569 2500 eða á www.sjova.is.
Viðskiptavinir í Stofni fá afslátt og endurgreiðslu þegar þeir eru tjónlausir
Hafðu yfirhöndina
Þeir sem sameina tryggingar sínar í Stofni
fá 10% endurgreiðslu á iðgjöldum sínum
þegar þeir eru tjónlausir.
Sjóvá-Almennar eru eina tryggingafélagið
á Íslandi sem býður viðskiptavinum sínum
möguleika á endurgreiðslu.
ÞAÐ ER vafasamt fyrir stjórnvöld
að treysta á skoðanakannir sem sýna
afstöðu fólks til evrunnar fyrir þjóð-
aratkvæðagreiðslu og áður en and-
stæðingar evrunnar hafa náð að sýna
sig og kynna málstað sinn. Sænska
ríkisstjórnin hefði þannig aldrei látið
fara fram þjóðaratkvæðagreiðslu um
evruna í Svíþjóð ef hana hefði grun-
að að niðurstaðan yrði jafnmikið
áfall fyrir hana og raun ber vitni.
Þetta kom fram í erindi Lars
Wohlin, hagfræðings og fyrrum
bankastjóra Seðlabankar Svíþjóðar,
á málþingi Heimsýnar, Evran fyrir
krónuna, sem haldið var í Norræna
húsinu í gær.
Mjög merkileg niðurstaða
Lars Wohlin, sem lagðist gegn því
að Svíar tækju upp evruna, sagði
niðurstöðu þjóðaratkvæðagreiðsl-
unnar í Svíþjóð merkilega þegar
horft væri til þess að um 80% stuðn-
ingur hefði verið við evruaðild í
sænska þinginu.
Wohlin telur mikilvægt að halda í
fljótandi gengi sænsku krónunnar
og verðbólgumarkmið seðlabanka
sem gæti þannig vegið upp á móti
miklum launahækkunum á mjög
miðstýrðum vinnumarkaði eins og í
Svíþjóð þar sem auk þess væru sterk
tengsl milli verkalýðshreyfingarinn-
ar og jafnaðarmanna sem væru mjög
sterkir í þinginu. Þessi stýritæki,
fljótandi gengi og stýrivextir, væru
mjög mikilvæg tæki til að hafa hemil
á efnahagslífinu í Svíþjóð. Wohlin
sagðist telja að niðurstaðan úr þjóð-
aratkvæðagreiðslunni þýddi að
hugsanleg evruaðild yrði ekki til um-
ræðu aftur í Svíþjóð fyrr en í fyrsta
lagi árið 2011.
Í pallborðsumræðum rakti
Tryggvi Þór Herbertsson, forstöðu-
maður Hagfræðistofnunar, í stuttu
máli helstu kosti og galla þess að Ís-
lendingar tækju upp evruna og
gengju í ESB. Hann tók þó fram að
hann væri þeirrar skoðunar málið
væri fyrst og fremst pólitískt en ekki
hagfræðilegt.
Nauðsynlegt að meta
kosti og galla
Geir H. Haarde, fjármálaráð-
herra, sagði að menn yrðu að vega og
meta kostina og gallana, hversu mik-
ils virði væri það sem menn myndu
hugsanlega spara sér í viðskipta-
kostnaði, vaxtakostnaði, o.s.frv. mið-
að við það svigrúm sem menn myndu
láta af hendi til þess að geta stjórnað
efnahagsmálum sjálfir. Geir sagði að
að sínu mati væri svarið alveg á
hreinu, Íslendingar myndu láta
meira af hendi en þeir fengju í stað-
inn.
Margrét Sverrisdóttir, Frjáls-
lynda flokknum, sagði að meðan
stefna ESB í fiskveiðimálum væri
óbreytt kæmi aðild og þar með evru-
aðild ekki til greina. Hún benti á að
fyrst Svíar hefðu áhyggjur af því að
sænska hagkerfið væri of lítið gagn-
vart evru væri staða Íslands marg-
falt verri. Hún sagði að eins og stað-
an væri í dag væri aðild mjög
óskynsamleg. Afkoma á Íslandi væri
sveiflukennd af mörgum ástæðum
og menn hefðu þurft og þyrftu að
geta nýtt sér sveigjanleika gengis-
ins.
Helgi Hjörvar, Samfylkingunni,
sagðist sjá marga kosti við evruna
þótt hann hefði meiri efasemdir um
aðild að ESB. Hann sagði málið þó
nokkuð einfalt fyrir sér; á næsta ára-
tug sæi hann ekki fyrir sér að heim-
urinn myndi skipast í fjögur mynt-
svæði, jenið, dollarann, evruna og
íslensku krónuna. Þegar horft væri
til framtíðar væri spurningin ekki
hvort við ætluðum að halda í íslensku
krónuna heldur hvenær og hvernig
menn ætluðu sér að leggja hana af
og hvað menn ætluðu að taka upp í
staðinn.
Steingrímur J. Sigfússon, Vinstri-
hreyfingunni grænu framboði, sagð-
ist deila mörgum rökum með skyn-
sömum hægri mönnum varðandi
evruna. Aðild að ESB og evran væru
að vísu óaðskiljanlegir hlutir en
áhugavert að ræða um þá sem að-
skilda hluti. Steingrímur sagðist
hafa komist að þeirri niðurstöðu að
hvorki innganga né upptaka evrunn-
ar væru skynsamlegir kostir fyrir Ís-
lendinga. Gallinn væri fyrst og
fremst skertur möguleiki á sjálf-
stæðri hagstjórn sem á óstöðuleika-
tímum væri líklegur til þess að leiða
annað hvort til verðbólgu eða at-
vinnuleysis.
Árni Magnússon, félagsmálaráð-
herra, sagðist geta tekið undir það
með fjármálaráðherra að þetta væri
spurning um að vega og meta kost-
ina. Í því efni vantaði samantekna
niðurstöðu af því hver ávinningur af
upptöku evru væri í formi lægri
vaxta, minni viðskiptakostnaðar og
hugsanlegra lægra vöruverðs en allt
væri þetta jafngildi kaupmáttar-
aukningar. Upptöku evru væri þó
alls ekki hægt að skoða nema í sam-
hengi við hugsanlega aðild að ESB
og taldi hann spennandi tíma fram-
undan í þeirri umræðu og vísaði þá
til þess að hugsanlega breyttist ESB
þannig að það yrði möguleiki á fullri
aðild og svo annars konar aðild sem
þýddi að menn tækju ekki pakkann
allan.
Sjálfstæði í
hagstjórn fórn-
að með evru
Á meðal gesta á málþinginu voru núverandi og fyrrverandi ráðherrar og nýkjörnir þingmenn.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Wohlin telur mikilvægt að halda í
fljótandi gengi sænsku krónunnar.