Morgunblaðið - 14.10.2003, Blaðsíða 40

40 ÞRIÐJUDAGUR 14. OKTÓBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ






  


     
  
   
 

 ! " # $
   BRÉF
TIL BLAÐSINS
Kringlunni 1 103 Reykjavík  Sími 569 1100
 Símbréf 569 1329  Netfang bref@mbl.is
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt t i l að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
ti l birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.
LUKKU-LÁKI var sviptur veiði-
leyfi þremur vikum eftir að hann
sökk. Tveir lögreglumenn voru
fyrir rétti fyrir þá viðleitni að
halda uppi reglu á þeim slóðum
þar sem menn eru barðir til bana
og stungnir niður. Svona vanir
friðargæslumenn þurfa ekki að
óttast atvinnuleysi. Með lögum
skal land byggja. Ríkislögreglu-
stjóri Þýskalands, Heinrich Himm-
ler, beitti sér fyrir því, að Íslend-
ingar kæmust á Ólympíuleikana í
Berlín 1936.
Vegna þessa voru saumaðir
þarna í Þýskalandi íslenskir fánar
sem voru gallaðir, rauði krossinn
var of breiður og hvíta röndin of
mjó. Þessi uppskrift virðist enn
vera í umferð þar ytra, því að á
myndum frá landsleiknum í Ham-
borg sjást borðar í þessum röngu
hlutföllum. Á Ólympíuleikum í
Barcelona fyrir nokkrum árum
voru fánar með þessum galla. Ís-
lenskir áhrifamenn eru oft í Kína,
Kínverjar virðast vera í vandræð-
um með að ná fánanum réttum.
Þetta leiðindamál er þó að lagast,
því nú er hægt á Netinu að nálgast
upplýsingar um liti og hlutföll
þessa fallega fána. Að undanförnu
hefir það aukist að opinberar
stofnanir hafa sett upp skilti sem
upplýsa hvar þær eru. Oft eru
þessi skilti með skjaldarmerki, en
nokkur merkjanna eru ekki í sam-
ræmi við frummyndina, sem
Tryggvi Magnússon gerði í lok maí
1944. Merki, málverk, ritverk,
byggingar o.fl. njóta verndar sam-
kvæmt höfundarréttarlögum.
Þessu er óheimilt að breyta án
leyfis höfundar.
GESTUR GUNNARSSON
tæknifræðingur,
Flókagötu 8,
Reykjavík.
Lög
Frá Gesti Gunnarssyni
VEÐRIÐ hefur löngum verið
áhugamál Íslendinga og til eru
klúbbar sem spá um vindáttir eftir
því hvar og hvernig gigt birtist í
beinum og vefjum. Eftir óvenju
gott sumar fer árstíð rökkurs og
kulda í hönd. Rjúpur og refir skipta
um ham í viðleitni til að forðast
fengþyrsta veiðimenn, en ham-
skipti og felulitir eru undur náttúr-
unnar til að viðhalda stofni tegunda
og verja þær óvinveittu umhverfi.
Því miður búa mennirnir ekki yfir
þeim töfrum að geta skipt litum eft-
ir árstíðabundnum hentugleika og
forðast þannig vá og voða, en við
höfum önnur úrræði í skammdeg-
inu – endurskinsmerki.
Hvað er endurskin?
Endurskin á sér stað þegar birta
frá náttúrulegum eða tilbúnum
ljósgjafa endurvarpast frá þeim
hlut sem ljósið beinist að. Efni og
litir í umhverfi okkar endurkasta
ljósi misvel. Sum efni hleypa ljósinu
í gegnum sig, önnur gleypa það og
enn önnur endurvarpa því. Dökkt
efni hefur tilhneigingu til að gleypa
allt ljós sem á það fellur, ljóst efni
varpar ljósinu að einhverju leyti til
baka en ýmis önnur efni, s.s. spegill
og endurskinsefni, eru sérhönnuð
til að endurvarpa birtu frá ljósgjaf-
anum. Þetta gerir það að verkum að
dökkklætt fólk sést illa í umferðinni
þegar rignir eða á veturna þegar
myrkur er skollið á. Sem dæmi sér
bílstjóri, sem ekur bíl á 50 km
hraða, barn með endurskinsmerki
úr 136 m fjarlægð, barn í ljósum
fötum úr 38 m fjarlægð en dökk-
klætt barn án endurskinsmerkja
aðeins úr 26 m fjarlægð. Það gefur
augaleið að bílstjórinn hefur mun
meiri tíma og 5 sinnum meiri vega-
lengd til að gera ráðstafanir og
koma í veg fyrir slys þar sem end-
urskinsmerki eru notuð en þar sem
engin eru til staðar.
Til að endurskinsmerki skili til-
ætluðum árangri verða þau að vera
heil, órispuð og hrein en staðsetn-
ingin er einnig mikilvæg. Merkin
þurfa að vera neðarlega og fest
þannig að bílljós lýsi á þau í sem
mestri fjarlægð frá öllum hliðum.
Eitt hangandi merki á baki er ekki
nóg en merki sem næld eru í úlpu-
vasa og hanga niður með hliðum
gera mikið gagn. Þau virka líkt og
blikkljós en eru þeim annmörkum
búin að rifna auðveldlega af flík-
inni. Best er að velja fatnað og tösk-
ur sem hafa endurskin. Ef svo er
ekki er hægt að kaupa endurskins-
merkjaborða og sauma á flíkur s.s.
neðst á úlpur, ermar og skálmar.
Mikilvægt er að sauma endurskins-
merkjaborðann allan hringinn.
Einnig eru til límd merki á mark-
aðnum sem þola þvott og þau er
jafnframt hægt að líma á barna-
vagna, sleða, snjóþotur, bakpoka og
skíðastafi. Klemmuendurskins-
merki eru algeng en líkt og nafnið
gefur til kynna er hægt að klemma
þau neðan á úlpur og ermar. Skokk-
belti og endurskinsvesti eru einnig
góð og henta öllum sem ganga,
hlaupa, hjóla og stunda skíði eða
skauta. Dýr hafa valdið alvarlegum
umferðarslysum og þurfa ekki síð-
ur að vera sýnileg en menn. Til eru
endurskinsmerkjaborðar sem
smellt er utan um þófa hesta og
endurskinshálsólar fyrir hunda og
ketti.
Lokaorð
Endurskinsmerki eru án efa
bestu og ódýrustu öryggistæki sem
völ er á fyrir gangandi vegfarend-
ur. Fjölbreytnin er mikil, auðvelt er
að nálgast merkin og allir geta
fundið eitthvað við sitt hæfi. Því
skyldum við vera í felulitunum þeg-
ar markmið okkar, ólíkt rjúpunnar,
felst í því að vera sýnileg til að lifa
af? Verum flott, verum upplýst –
notum endurskinsmerki!
UNNUR MARÍA
SÓLMUNDARDÓTTIR,
slysavarnasviði,
Slysavarnafélaginu Landsbjörg.
Viltu sjást?
Frá Unni Maríu Sólmundardóttur