Morgunblaðið - 28.11.2003, Qupperneq 56

56 FÖSTUDAGUR 28. NÓVEMBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
BRÉF
TIL BLAÐSINS
Kringlunni 1 103 Reykjavík  Sími 569 1100
 Símbréf 569 1329  Netfang bref@mbl.is
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt t i l að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
ti l birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.
NÚ er fyrirséð að ýtrustu draumar
Bandaríkjastjórnar um Írak munu
ekki rætast: Írak mun ekki breytast í
vestrænt lýðræðisríki á næstu miss-
erum. En kannski skiptir meiru fyrir
Bandaríkin að þeim virðist hafa tek-
ist að færa vígvöllinn yfir á landsvæði
óvinarins: hermdarverkamennirnir
og skoðanabræður þeirra virðast
vera svo uppteknir við að berja á hin-
um nánast berskjölduðu hermönnum
Bandaríkjanna (og bandalagsþjóða
þeirra) í Írak, að þeir eru alltént ekki
að sprengja á bandarískri grund á
meðan. Og það er hernaðaðarlega
mikilvægt, því mestur hluti stríðs-
skaða felst ekki í lífi hermanna, held-
ur í almennum mannvirkjum og í lífi
almennra borgara.
Mér segir svo hugur að þegar full-
hugarnir frá arabalöndum réðust á
Bandaríkin 11. september 2001, þá
hafi einhverjir kúrekalegir náungar í
ráðgjafaliði Bush forseta hugsað sem
svo: „Þetta eru menn sem þyrstir í að
fara í kúreka- og indíánaleik við okk-
ur. Við skulum leyfa þeim það, en
ekki hérna heima, heldur í Írak og
Afganistan, þar sem slíkt er hægt.
Enda mun þeim þykja ólíkt manna-
legra að stunda hefðbundinn skæru-
hernað með byssur í höndum en að
sprengja sjálfa sig í loft upp í leið-
inni.“ Í þessu ljósi má kannski skilja
hin umdeildu frýjunarorð Bush for-
seta um skæruliðanna í Írak um að
„þeir skyldu bara koma, Bandaríkja-
hermennirnir þar væru albúnir í
tuskið við þá“.
Fyrirmynd Bandaríkjastjórnar
um næstu skref í þróun Íraks virðist
nú fremur að finna í Afganistan en í
Þýskalandi (eða Japan) eftirstríðsár-
anna: Bandaríkjamenn vilja nú eft-
irláta einhverjum öðrum en sjálfum
sér að bera hitann og þungann af
enduruppbyggingunni. Líkt og í Afg-
anistan (og í fyrrum Júgóslavíu) vilja
þeir vera aðilinn sem tekur að sér að
fella ógnarstjórnirnar með yfirburð-
um sínum í stríðsvélbúnaði, en láta
svo öðrum eftir að laga eyðilegg-
inguna. Í reynd hefur þetta svo þýtt
að Evrópuþjóðir (og að auki stundum
traustir bandamenn í Asíu) hlaupa í
skarðið. Má hér jafnvel nefna aðstoð
Íslendinga í Bosníu.
Það er raunar með ólíkindum hvað
Bandaríkin hafa megnað í krafti
tæknilegra yfirburða sinna að velta
mörgum skúrkastjórnum á rúmlega
síðustu tveimur áratugum: Sovét-
ríkjunum sjálfum, Júgóslavíu, Afg-
anistan og Írak. Og öll eru þessi lönd
verr sett efnahagslega fyrir vikið. En
þeir sem einkum þurfa að hjálpa við
endurbygginguna auk heimamann-
anna eru Nató-þjóðirnar í Evrópu.
Eflaust eru margir herforingjar í
Pentagon sem telja fýsilegt að leika
brátt sama leikinn í Íran, Sýrlandi,
Sádi-Arabíu; og jafnvel í Norður-
Kóreu. Á meðan frestast áform Evr-
ópusambandsins um að stofna eigin
Evrópuher, af því það hefur nú nóg
að gera sem Evrópudeild í Nató. Og
Íslendingar láta glaðir sogast með,
og verða æ virkari þátttakendur;
jafnvel þótt matarkista okkar á Mið-
nesheiði virðist nú vera að molna í
sjóinn.
Ein illræmd stjórn, sem virðist þó
ekki líkleg til að verða steypt af stóli
af Bandaríkjunum, er Ísraelsstjórn;
því líkt og með krossfararíkið þar á
miðöldum virðist það vera nokkurs
konar prófsteinn vestrænnar menn-
ingar gagnvart helstu keppinautun-
um á jaðrinum um gæði heimsins;
nefnilega arabaþjóðunum.
TRYGGVI V. LÍNDAL,
Skeggjagötu 3,
Reykjavík.
BNA, Nató og Írak
Frá Tryggva V. Líndal:
ÞEGAR sænska þjóðin sýndi þann
manndóm að hafna evrunni, þrátt
fyrir hinn gífurlega áróður sem hafð-
ur var í frammi fyrir upptöku henn-
ar, vann eðlilegt þjóðlegt lýðræði
merkilegan sigur. Margt var einkar
athyglisvert sem fram kom í þeirri
umfjöllun sem þessar kosningar
fengu í fjölmiðlum hérlendis.
Minnistætt er mér það til dæmis,
að í ríkisútvarpið kom með fréttapist-
il um kosningaúrslitin, Íslendingur
einn, búsettur í Svíþjóð. Gat ég ekki
betur heyrt en hann væri sagður
stjórnmálafræðingur að menntun.
Maðurinn fjallaði þannig um málið,
að auðheyrt var að hann var ekki
ánægður með niðurstöðuna. Í lok
pistilsins sagði hann eitthvað á þá
leið, að vegna þessara úrslita yrðu
Svíar enn um sinn að bíða eftir því að
taka upp evruna!
Bíða menn eftir því sem þeir hafa
hafnað? Er ásættanlegt að menn tjái
sig með þessum hætti í almennum
fréttapistli í Ríkisútvarpinu? Sænska
þjóðin kaus um það hvort hún vildi
taka upp evruna sem nýjan gjaldmið-
il eða halda í sína góðu, gömlu krónu
– hún valdi að halda sinni krónu með
fullkomlega lýðræðislegum hætti.
Svo segir þessi „stjórnmálaskýrandi“
að enn um sinn verði Svíar að bíða
eftir evrunni!
Af orðum hans mátti skilja, að
aumingja Svíarnir hefðu álpast til
þess að kjósa vitlaust og sætu því eft-
ir í slæmri stöðu. Þeir hefðu ekki haft
vit á því að kjósa það sem hefði komið
sér best fyrir þá. En að mati hvers og
hverra Er það ekki réttur sænsku
þjóðarinnar sjálfrar að ákveða sín ör-
lög og er ekki rétta leiðin til þess að
viðhafa opnar, lýðræðislegar kosn-
ingar eins og gert var? Hver getur
haldið því fram að lýðræðisást stjórni
hugsun þeirra aðila sem krefjast
þess að kosningar fari fram aftur og
aftur uns þeir ná því fram sem þeir
vilja? Þar er önnur hugsun að verki
sem heimtar að málin séu keyrð í
gegn hvað sem tautar og raular. Það
er sannarlega ekki lýðræðisást sem
býr að baki slíku framferði þjónustu-
manna Brusselvaldsins vítt og breitt
um álfuna; miklu fremur afstaða
svipuð þeirri sem Henry Kissinger
setti fram varðandi Chile forðum. Af-
staða sem segir í raun: Engu landi
skal leyfast að neita að taka upp evru
bara af því að þjóðin er ábyrgðarlaus.
Kjósið aftur !
RÚNAR KRISTJÁNSSON,
Bogabraut 21,
545 Skagaströnd.
Kosið skal þar til…
Frá Rúnari Kristjánssyni: