Morgunblaðið - 23.05.2004, Blaðsíða 40

MINNINGAR
40 SUNNUDAGUR 23. MAÍ 2004 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Gróa MargrétKristín Finnsdótt-
ir fæddist á Kaldá í
Önundarfirði 24.
september 1924. Hún
lést á Landspítala,
Fossvogi, 11. maí síð-
astliðinn, Foreldrar
Gróu voru Finnur
Torfi Guðmundsson,
skipstjóri og útgerð-
armaður, frá Görðum
í Önundarfirði og
Steinunn Jóhannes-
dóttir, bóndakona og
klæðskeri, frá Hesti í
Önundarfirði.
Gróa giftist 24. mars 1952 Ólafi
Kolbeins Björnssyni
loftskeytamanni frá
Ísafirði. Foreldrar
hans voru Björn
Björnsson verkstjóri
og Ingveldur Her-
mannsdóttir húsmóð-
ir.
Börn Gróu og
Ólafs eru Ingveldur
Guðrún, Björn Jó-
hann og Sigurður.
Fyrir átti Gróa son-
inn Finn Torfa Stef-
ánsson.
Útför Gróu var
gerð mánudaginn 17.
maí, í kyrrþey að ósk hinnar látnu.
Bjartasta bros sem ég minnist úr
bernsku var brosið hennar Gróu föð-
ursystur minnar. Glaðari hlátur
heyrði ég ekki en hennar hlátur.
Engin rödd hafði jafn klingjandi
hljóm. Það var sama hvort hún talaði
eða söng. Kannski var tal hennar
söngur. Ég var algjörlega heilluð af
þessari fallegu konu með þykka,
brúna hárið.
Ég man fyrst eftir henni sem gesti
í litlu stofunni hjá pabba og mömmu
á Akranesi, en mynd hennar hafði ég
alla daga fyrir augunum. Efst á vegg
trónaði Finnur Torfi afi minn en fyr-
ir neðan hann brostu til mín systur
pabba, glæsikonurnar Jónína og
Gróa eða Ninna og Gógó, eins og þær
voru oftast kallaðar. Afi var dáinn,
það vissi ég, en dætur hans áttu sín
hvorn Finn Torfann. Þeir voru kall-
aðir Litli Finnur og Stóri Finnur til
aðgreiningar. Gógó átti Stóra Finn,
Ninna Litla Finn. Þau áttu öll heima
í Reykjavík, eins og amma Steinunn
en komu oft upp á Akranes að heim-
sækja pabba og Garðar bróður hans,
eftir að hann fluttist þangað frá Ísa-
firði. Því í raun voru þau að vestan.
Þessi fjögur samrýndu systkini
voru fædd á Kaldá í Önundarfirði,
pabbi 1917, Garðar 1920, Jónína 1921
og litla systirin Gróa 1924. Fjölskyld-
an flutti síðan út á Flateyri þaðan
sem afi stundaði sjó á vélbátnum
Hinrik. Afi var aflaskipstjóri eins og
Garðar sonur hans síðar, en á síldinni
1936 drukknaði hann við Siglufjörð,
44 ára að aldri. Þá var pabbi, sem var
kallaður Jói, nýorðinn 19 ára, Gæi 15,
Ninna 14, og Gógó tæpra 12.
Ég var löngu orðin fullorðin mann-
eskja þegar ég áttaði mig á því, að 19
ára gamall gekk pabbi minn yngri
systkinum sínum nánast í föðurstað.
Og kannski var það þess vegna sem
svo undurkært var alla tíð með hon-
um og Gróu litlu systur hans. Hann
var henni meira en Jói bróðir. Þess
átti ég eftir að njóta. Hann settist í
húsbóndasætið á heimilinu við hlið
móður sinnar, Steinunnar ömmu, og
saman hjálpuðust þau að við heim-
ilisreksturinn. Og þrátt fyrir að
þrengra yrði í búi eftir fráfall afa
urðu systkinin sér öll úti um nokkra
menntun. Pabbi fór í Samvinnuskól-
ann, Garðar í Stýrimannaskólann,
Ninna varð klæðskeri og Gógó komst
einn vetur í Verslunarskólann. Sum-
arið ’49 fóru svo báðar systurnar
saman á húsmæðraskóla í Sorø í
Danmörku. Það var kannski Dan-
merkurdvölin sem gerði þær svo
elegant.
Meðan systur pabba voru í Dan-
mörku bjó amma með stóra Finn
Stefánsson hjá okkur á Akranesi en
upp frá því bjó hún með dætrum sín-
um í Reykjavík, fyrst með Ninnu,
síðar á heimili Gróu og eiginmanns
hennar Ólafs Kolbeins Björnssonar
loftskeytamanns. Gógó og Óli hófu
reyndar hjúsakap sinn á Ísafirði
1951, en fluttust svo til Reykjavíkur
ásamt foreldrum hans, Birni Björns-
syni og Ingveldi Hermannsdóttur. Á
báðum heimilum ömmu var ég fastur
gestur á hverju vori alla mína
bernsku og unglingsár. Nú finnst
mér erfitt að sjá fyrir mér hvernig
þau gátu öll búið saman í gula báru-
járnshúsinu á Laugarnesveginum og
haft mig sem gest að auki. En í fáein
ár urðu foreldrar Óla eins og aukaafi
og aukaamma fyrir mig. Ég minnist
þeirra sitjandi í glæsilegum bak-
háum sófa, Björn gamli þunnhærður
og glaðlegur með stórt andlit, Ingv-
eldur nett og fínleg með þykkar,
hvítar fléttur. Mér finnst eins og hún
hafi verið umkringd fallegum út-
saumi og danskættuðum húsgögn-
um. Og ég man hve Gógó talaði blíð-
um rómi við tengdaforeldra sína eins
og við Óla manninn sinn sem þó var
oftast á sjónum. Og þarna var amma
Steinunn með prjónavélina, rokkinn
og blómstrandi neríuna sem fylgdi
henni hvar sem hún bjó. Það fannst
líka pláss fyrir píanó. Við vorum
bæði farin að læra á píanó, ég og
Finnur frændi. Ég spilaði samvisku-
samlega en hikstandi eftir nótum,
hann lét nóturnar lönd og leið en vildi
strax lokka fram eigin tónlist. Hann
spilaði eftir eyranu eins og pabbi.
Einhvers staðar var Gógó að syngja.
Þó man ég betur eftir söng frænku
minnar þegar Ingveldur var fædd á
Laugateignum en best eftir að fjöl-
skyldan flutti í stóra íbúð á Strand-
götunni í Hafnarfirði. Þar bjó amma
Steinunn í forstofuherbergi með
hornglugga sem vissi að höfninni og
endursagði norskar sveitalífssögur
eins og þær fjölluðu um nágranna
hennar fyrir vestan. Sögupersónurn-
ar virtust allar vera úr Önundarfirð-
inum. Gógó sveif um stórar stofur og
stillti útvarpstækið hátt í eldhúsinu,
þegar hún hlustaði á Óskalagaþátt
sjómanna. Hún söng með og mér
fannst hún kunna öll lögin og alla
textana. Og í eldhúsinu sagði hún
mér söguna um Hreðavatnsvalsinn.
Lagið var eftir Knút R. Magnússon
en textinn eftir hana og bekkjarbróð-
ur hennar úr Verslunarskólanum,
Atla Þormar. Það var vor og þau fóru
í útilegu við Hreðavatn og þar varð
textinn til sem hljómaði í hverjum
óskalagaþætti árum saman og á öðr-
um hverjum dansleik og allir tóku
undir viðlagið:
Manstu hve gaman
er sátum við saman
í sumarkvöldsins blæ?
Sól var sest við sæ,
svefnhöfgi yfir bæ.
Við hörpunnar óma
í hamingjuljóma,
hjörtu okkar börðust ótt.
Allt var orðið hljótt,
yfir færðist nótt.
Dreymandi í örmum þér
alsæl/l ég gleymdi mér
unaði fylltist mín sál.
Brostirðu blítt til mín
blikuðu augu þín
birtu mér huga þíns mál.
Manstu hve gaman, o.s.frv.
Tjald. Gítar. Íslenskt sumarkvöld.
Nokkur ungmenni. Og undursam-
legt dægurlag og texti urðu til.
Manstu hve gaman. Og ég man hve
gaman það var að vera í návist minn-
ar glaðlyndu og brosfögru föðursyst-
ur. Gaman þegar þau hittust systk-
inin og frændfólkið að vestan sem
sagði sögur og hló svo tárin
streymdu úr augum þess. Og auðvit-
að náði sorgin líka til þessara augna.
Því „sorgin gleymir engum“ og alls
ekki henni Gróu föðursystur minni.
Annað barn hennar og Óla var
drengur, Björn Jóhann, sem fæddist
svo alvarlega þroskaheftur að for-
eldrarnir urðu eftir margra ára bar-
áttu að gefast upp og láta hann frá
sér inn á stofnun. Það var móðurinni
afar þungbært. Svo fæddist Siggi og
hún tók gleði sína á ný, þótt Bjössi
ætti áfram hjarta hennar. Hann sem
aðeins gat tjáð sig í söng.
Gróa var alin upp við mikinn söng
á æskuheimili sínu fyrir vestan. Tvö
barna hennar og þrjú barnabörn
hafa helgað sig tónlist. Finnur Torfi
fyrst sem poppari en nú sem hálært
tónskáld. Sonur hans og Eddu Þór-
arinsdóttur leikkonu var Fróði
Finnsson, einstaklega efnilegur tón-
listarmaður sem lést úr krabbameini
aðeins nítján ára að aldri. Ingveldur
Guðrún var söngkona áður en hún
sneri sér að útvarpsþáttagerð og þau
tvö börn hennar sem uppkomin eru,
Ólafur Kolbeinn og Hildur, eru bæði
tónlistarmenntuð, Ólafur píanóleik-
ari, Hildur cellóleikari sem auk þess
syngur engilblítt eins og amma
hennar. Þótt önnur börn Gróu,
barnabörn og barnabarnabörn hafi
ekki kvatt sér hljóðs á opinberum
vettvangi enn veit ég að í þeim býr
söngur. Söngur, bros, ljúflyndi og
glaður hlátur er arfleifðin hennar
Gróu frænku minnar. Og heit ást til
alls sem lifir. Fyrir allt þetta var hún
elskuð. Megi góður guð sefa sorg
þeirra sem syrgja hana. Blessuð sé
minning Gróu Finnsdóttur.
Steinunn Jóhannesdóttir.
Nú er langri vegferð móðursystur
minnar Gróu Margrétar lokið og eft-
ir standa minningarnar. Og brunnur
minninganna er djúpur. Ef mæla á
kosti hennar þá er af mörgu að taka.
Hún var glæsileg og fríð. Hafði já-
kvætt hugarfar, sama á hverju gekk,
og getu til að takast á við tilveruna.
Sérlega listræna vitund, næmi fyrir
umhverfinu og hinu fagra í veröld-
inni. Góða vitsmuni, hlýju og sann-
girni. Og stórt hjarta. Þessa kosti og
aðra hafði frænka mín í ríkari mæli
en aðrir.
En það er ekki það sem upp úr
stendur í minningunni, heldur hlát-
urinn og hvað allt var skemmtilegt.
Þegar Gógó kom í heimsókn, eða
þegar farið var í heimsókn til hennar,
var hlegið, og enn frekar ef frænd-
fólk úr Önundarfirði mætti. Ósjaldan
fór ég í heimsókn í Laugarnesið, á
fyrstu árunum mínum í pössun eða í
sunnudagsbíltúr með ömmu og
Franka frænda. Síðar einn bara af
því að það var svo gaman. Sögurnar
þegar systurnar voru í essinu sínu,
þessar sögur um systkinin, ættingja,
vini og annað samferðafólk. Hvað
þær voru skemtilegar. Jafnvel þótt
þær væru sagðar aftur og aftur.
Skemmtilegri sögumenn fundust
ekki. Þá var ekki síður hlegið þegar
bræður þeirra, Jóhannes og Garðar,
mættu. Eða Haddi frændi og Franki
frændi. Á stundum sem þessum
flaug tíminn hratt við hlátrasköll og
gaman. Eflaust á ég eftir, sem og
þeir sem þekktu frænku mína, að
minnast slíkra stunda lengi, og
sakna.
Minningarnar eru margar en mér
er minnisstæðari vikudvöl í sum-
arbústað við Ölver með Gógó,
mömmu og nafna mínum. Kannski
vegna þess hve margar myndir voru
teknar í ferðinni. Ég hef verið um 5
til 6 ára og mér finnst sem hlegið hafi
verið allan tímann. Þegar nafni sagði
mér löngu síðar að honum hefði þótt
leiðinlegt að ná í mjólk á næsta bæ
fannst mér hálf skrítið að hann hefði
ekki skemmt sér jafn vel og við hin.
Svona mætti áfram halda.
Mótlæti fékk þessi lífsglaða
frænka mín einnig. Hún var ekki tólf
ára þegar hún missti föður sinn svip-
lega 1936. Þá féll sonarsonur hennar
frá ungur. Þetta hefur eflaust sett
mark sitt á hana, og fannst mér að
hún hefði dýpri skilning á lífinu en
margir hennar samferðamenn. Það
var mikil djúphyggni og viska til-
svörum hennar, sem eflaust má rekja
til þessarar lífsreynslu.
Að leiðarlokum er mér efst í huga
þakklæti fyrir skemmtunina og þá
hlýju og leiðsögn sem hún veitti mér.
Það voru mikil forréttindi að fá að
vera samferða henni. Missir manns
hennar, Óla Koll, barna og barna-
barna er mikill. Þeim sendum við
Þórunn og Stefanía okkar innileg-
ustu samúðarkveðjur og óskum Guðs
blessunar.
Finnur Torfi.
GRÓA
FINNSDÓTTIR Okkar hjartkæra,
SVEINBORG J. KRISTJÁNSDÓTTIR
(Bogga),
Hringbraut 50,
Reykjavík,
verður jarðsungin frá Fossvogskirkju mánu-
daginn 24. maí kl. 13.30.
Rafn Kristjánsson, Guðríður Gísladóttir,
Ingibjörg Rafnsdóttir,
Magnús Rafnsson, Arnlín Óladóttir,
Sigríður Rafnsdóttir, Rafn Jónsson,
Auður Rafnsdóttir, James Bett,
Hjördís Rafnsdóttir
og fjölskyldur.
Eiginmaður minn, faðir okkar og tengdafaðir,
BJARNI MAGNÚSSON,
Borgartúni 30a,
áður Heiðvangi 8,
Hafnarfirði,
lést á St. Jósepsspítala, Hafnarfirði, föstu-
daginn 14. maí sl.
Útförin fer fram frá Þjóðkirkjunni í Hafnarfirði
mánudaginn 24. maí kl. 13.30.
Sigrún Steingrímsdóttir,
Dóra Margrét Bjarnadóttir, Sigurjón Pálsson,
Ingunn Bjarnadóttir, Gunnar Rúnar Óskarsson,
Magnús Bjarnason, Anna Sveinsdóttir,
Steingrímur Bjarnason.
Hjartans þakkir til allra, sem sýndu okkur samúð
og hlýhug við andlát og útför ástkærs eiginmanns
míns, föður okkar, tengdaföður, afa og langafa,
SIGFINNS KARLSSONAR,
Hlíðargötu 23,
Neskaupstað.
Sérstakar þakkir til starfsfólks Fjórðungssjúkra-
húss Neskaupstaðar fyrir þá góðu ummönnun
og hlýju er honum var sýnd.
Valgerður Ólafsdóttir,
Viggó Sigfinnsson, Edda Kristín Clausen,
Óla Helga Sigfinnsdóttir, Guðmundur Lýðsson,
Salgerður Jónsdóttir, Ólafur Ásmundsson,
Sigfinnur Valur Viggósson, Þorbjörg Kristjánsdóttir,
Ólafur Þröstur Viggósson, Sesselja Jónsdóttir,
Jóna Harpa Viggósdóttir, Þráinn Haraldsson,
Guðný Björg Sigurðardóttir, Þorsteinn Birkir Sigurðarson,
Sigfinnur Fannar Sigurðarson
og langafabörn.
Móðir mín, tengdamóðir, amma og langamma,
BÁRA KJARTANSDÓTTIR
frá Miðhvammi,
til heimilis að Byrgisholti,
Aðaldal,
andaðist á Heilbrigðisstofnun Þingeyinga mánudaginn 17. maí.
Jarðarförin fer fram frá Húsavíkurkirkju þriðjudaginn 25. maí kl. 13.30.
Elínborg Hólmgeirsdóttir, Halldór Jónasson,
dóttursynir, tengdadætur
og langömmubarn.
Ástkær sonur okkar, bróðir, barnabarn og
frændi,
INGVAR DANÍELSSON,
Hólabergi 76,
Reykjavík,
sem lést sunnudaginn 16. maí, verður
jarðsunginn frá Bústaðakirkju þriðjudaginn
25. maí kl. 15.00.
Þeim, sem vildu minnast hins látna, er bent á
Styrktarfélag vangefinna og Umsjónarfélag einhverfra.
Fyrir hönd annarra ættingja,
Daníel Viðarsson, Margrét Magnúsdóttir,
Hjalti Daníelsson,
Guðrún L. Friðjónsdóttir,
Inga Skarphéðinsdóttir,
Helga Viðarsdóttir.