Morgunblaðið - 23.05.2004, Blaðsíða 68

68 SUNNUDAGUR 23. MAÍ 2004 MORGUNBLAÐIÐ
Frábær ævintýramynd hlaðin tæknibrellum
eins og þær gerast bestar í anda
IndianaJones.Fyrsta stórmynd sumarsins þar
sem hetjan Van Helsing á í höggi við Drakúla
greifa, Frankenstein og Varúlfinn.
FRÁ LEIKSTJÓRA „THE MUMMY“
OG „THE MUMMY RETURNS“
FRÁ LEIKSTJÓRA „THE MUMMY“
OG „THE MUMMY RETURNS“
ÁLFABAKKI
Sýnd kl. 2, 4, 6, 8 og 10. B.i. 14 ára
ÓENDANLEG ÁSTRÍÐA
ÓDAUÐLEGAR HETJUR
GOÐSÖGNIN SEM MUN LIFA
AÐ EILÍFU!
L Í
L J
I LIF
ILÍF !
Stórviðburður ársins er kominn! Brad Pitt, Orlando Bloom og Eric Bana í magnaðri stórmynd
undir leikstjórn Wolfgang Petersen.
B rad P i t t , O r lando B loom , E r ic Banai l l i
EINNIG SÝND Í LÚXUS VIP Í ÁLFABAKKA KL. 2, 6 OG 10.
ÓENDANLEG ÁSTRÍÐA
ÓDAUÐLEGAR HETJUR
GOÐSÖGNIN SEM MUN LIFA
AÐ EILÍFU!
L Í
L J
I LIF
ILÍF !
B rad P i t t , O r lando B loom , E r ic Bana
Stórviðburður ársins er kominn! Brad Pitt, Orlando Bloom og Eric
Bana í magnaðri stórmynd undir leikstjórn Wolfgang Petersen.
i l l i
ÓENDANLEG ÁSTRÍÐA
ÓDAUÐLEGAR HETJUR
GOÐSÖGNIN SEM MUN LIFA
AÐ EILÍFU!
L Í
L J
I LIF
ILÍF !
Stórviðburður ársins er kominn!
Brad Pitt, Orlando Bloom og Eric Bana í magnaðri
stórmynd undir leikstjórn Wolfgang Petersen.
B rad P i t t , O r lando B loom , E r ic Bana

SV MBL
HÁDEGISBÍÓ Í SAMBÍÓUM, KRINGLUNNI
MIÐAVERÐ KR. 400 Á ALLAR MYNDIR KL. 12
Sýnd kl. 2, 4 og 10.Sýnd kl. 1.45, 2.45, 4.45, 6, 8, 9.15 og 11. B.i.14 ára. Sýnd kl. 6 og 8.
Útlit myndarinnar er frábært. Tæknibrellurnar eru fyrsta flokks.
Van Helsing er alvöru sumarpoppkornssmellur sem stendur fyllilega
undir væntingum.
Þ.Þ. Fréttablaðið.

Tvíhöfði

DV

Roger Ebert
Chicago Sun Tribune
Sýnd kl. 2, 4, 6, 8, 9.30 og 11. B.i.12 ára
FRÁ LEIKSTJÓRA „THE MUMMY“ OG
„THE MUMMY RETURNS“
Stórviðburður ársins er kominn!
Brad Pitt, Orlando Bloom og Eric Bana í magnaðri
stórmynd undir leikstjórn Wolfgang Petersen.
Ný rómantísk gamanmynd
frá háðfuglinum
Woody Allen
Með Íslandsvininum, Jason Biggs úr „American Pie“ ofl. frábærum leikurum eins
og Woody Allen, Danny DeVito, Christina Ricci (Sleepy Hollow) og Stockhard
Channing (West Wing).
Í SNERTINGU
VIÐ TÓMIÐ
SKONROKK
HJ MBL
J.H.H
Kvikmyndir.com
„Þetta er
stórkostlegt
meistaraverk“
ÓÖH, DV
tt r
t r tl t
i t r r
,
. .
i ir.
Það er óralangt
síðan ég sá jafn
skelfilega
grípandi mynd.
Án efa ein
besta myndin í
bíó í dag.
KD, Fréttablaðið
l
í j f
lfil
í i .
f i
i í
í í .
, r tt l i
ÓENDANLEG ÁSTRÍÐA
ÓDAUÐLEGAR HETJUR
GOÐSÖGNIN SEM MUN LIFA
AÐ EILÍFU!
L Í
L J
I LIF
ILÍF !
B rad P i t t , O r lando B loom , E r ic Banai l l i

SV MBL
Einhverjir hafa hugsanlega tek-ið eftir því að þarsíðastaplata White Stripes, WhiteBlood Cells, var tileinkuð
sveitasöngvasöngkonunni Lorettu
Lynn, þótt ofrausn sé að ætla að
menn hafi almennt áttað sig á hver
Lynn væri, enda þrjátíu ár eða svo
síðan hún var hvað vinsælust. Lynn
er þó fráleitt búin að syngja sitt síð-
asta eins og sannast á nýrri plötu
hennar, Van Lear Rose, en á henni
kemur Jack White einmitt mjög við
sögu.
Loretta Lynn er fræg fyrir ævin-
týralegt líf sitt og vinsæl fyrir lögin
sem hún söng inn á vinsældalista á
sjöunda og áttunda áratugnum, en
virðingar nýtur hún fyrir lögin sem
hún samdi sjálf og textana sem voru
oftar en ekki kröftugir ádeilutextar
þar sem karlar og karlaveldið fengu á
baukinn.
Loretta Lynn er dóttir námu-
manns, því faðir hennar vann í kola-
námu í bænum Butcher Holler í Ken-
tucky. Hún var næstelst átta barna
og getur nærri að lífið hafi ekki verið
dans á rósum hjá svo stórri fjölskyldu
í eins herbergis bjálkakofa. Þrettán
ára gömul fór stúlkan, sem þá hét
Loretta Webb, á bökuhátíð og tók
með sér böku sem hún hafði bakað en
óvart notað salt í stað sykurs. Bök-
urnar voru boðnar upp og sá sem
keypti bökuna hennar, ungur her-
maður, Doolittle Lynn, sem var að
ljúka herþjónustu, vildi hitta þá sem
bakaði svo sérkennilega böku. Hann
þekkti stúlkuna, enda höfðu þau
kynnst þegar hún var ellefu ára. Þau
endurnýjuðu kynni sín og tókst svo
góð vinátta að þau gengu í hjónaband
nokkru áður en Lynn varð fjórtán
ára.
Fjögurra barna móðir átján ára
Doolittle Lynn fékk vinnu í Custer
í Washington-ríki og hjónakornin
fluttust þangað. Þegar Loretta Lynn
var fjórtán ára gömul fæddist þeim
fyrsta barnið. Átján ára átti Loretta
Lynn fjögur börn og hafði misst fóst-
ur oftar en einu sinni. Hún á alls sex
börn. Austur Í Kentucky ólst Lynn
upp við sveitasöngva, hlustaði á út-
sendingar frá Nashville. Hún gerði
líka mikið af því að syngja fyrir börn-
in og söng svo vel að eiginmaður
hennar gaf henni gítar í brúðkaups-
gjöf og hvatti hana til að koma sér á
framfæri. Ekki leið á löngu þar til
Lynn var farin að syngja með hljóm-
sveit og stofnaði síðan eigin hljóm-
sveit, Loretta Lynn and the Trailbla-
zers, en bróðir hennar, Jay Lee
Webb, var einnig í hljómsveitinni.
Þau tvö voru ekki ein um að hafa
tónlistarhæfileika í fjölskyldunni, því
söngkonurnar Crystal Gale og Peggy
Sue Wright eru systur Lorettu Lynn.
Smáfyrirtæki í Vancouver, skammt
þaðan sem Lynn bjó, bauð Lynn út-
gáfusamning og hjónin héldu til Los
Angeles þar sem hún tók upp fjögur
lög. Um leið og upptökum var lokið
voru framleiddar smáskífur með lög-
unum fjórum sem þau sendu síðan til
útvarpsstöðva áður en þau héldu aft-
ur heim. Í framhaldinu voru börnin
svo sett í pössun hjá bróður Lorettu
og síðan óku þau um Bandaríkin og
heimsóttu allar útvarpsstöðvar sem
þau komust yfir til að ýta undir spilun
á laginu I’m a Honky Tonk Girl, sem
Lynn samdi sjálf. Dugnaður þeirra
varð til þess að lagið komst inn á
sveitasöngvalistann, náði 14. sæti, og
ekki leið á löngu þar til Lynn fluttist
til Nashville með fjölskylduna.
Umdeild og vinsæl
Fyrstu tvö árin söng Lynn nokkuð
hefðbundna sveitasöngva, en vildi svo
ráða meiru um feril sinn sem kostaði
átök og umtal. Hún hafði sitt fram og
tók nú líka að semja lög með óhefð-
bundnum textum, í stað þess að
syngja um ást og söknuð fór hún að
semja lög með beittari textum og
beinskeyttari þar sem konur voru
ekki puntudúkkur heldur hörkutól.
Eitt af þeim lögum sem hvað mesta
athygli vöktu var Pillan, The Pill, sem
seldist gríðarlega vel, fór í efsta sæti
vinsældalista, en var gagnrýnt í stól-
ræðu presta víða um land og bannað á
mörgum útvarpsstöðvum, enda var
Lynn að mæra getnaðarvarnir. Af
öðrum lögum sem vöktu deilur má
nefna Ólétt aftur og Bannað börnum,
sem fjallaði um skilnað.
Á sjötta og sjöunda áratugnum var
Loretta Lynn gríðarlega vinsæl, plöt-
ur hennar seldust í milljónavís og hún
hlaut fjölda verðlauna, kom alls um
sextíu lögum inn á topp tuttugu og
fimmtán breiðskífum í efsta sæti
breiðskífulista. Það var ekki síst
vinnusemin sem hún hafði í heiman-
mund og dugði henni vel; sagan segir
að um miðbik sjöunda áratugarins
hafi hún verið heilu árin á tónleika-
ferðalagi og iðulega spilað tvisvar á
dag. Allt varð þetta til að gera hana
vellauðuga og sagt hefur verið að hún
hafi verið fyrsta konan sem varð
milljónungur af að syngja sveita-
tónlist, þótt karlar sem því náðu hafi
verið legíó. Eitt af því sem hún veitti
sér fyrir peningana var að kaupa þorp
í Kentucky og breyta í safn þar sem
hún heiðrar meðal annars minningu
föður síns, en hann lést úr lungna-
veiki sem spratt af kolaryki.
Árið 1976 náði frægð hennar einna
hæst, en þá kom út sjálfsævisaga
hennar, Dóttir kolanámumannsins,
Coal Miner’s Daughter, en áður hafði
hún sungið inn á plötu samnefnt lag
sitt og gert vinsælt. Bókin náði met-
sölu og 1980 var gerð fræg kvikmynd
eftir henni þar sem Sissy Spacek lék
Lynn og fékk óskarsverðlaun fyrir,
en Lynn valdi Spacek sjálf sem aðal-
leikkonu.
Loretta Lynn og Jack White
Í upphafi tíunda áratugarins dró
Lynn sig í hlé frá tónlistinni, öðrum
þræði til að sinna viðskiptum, en hún
rak þá veitingahús, en aðallega til að
hjúkra eiginmanni sínum sem var al-
varlega veikur. Hann lést 1995.
Fyrsta sólóskífa hennar í mörg ár,
Still Country, kom út 2000, en þó
samdi hún ekki nema tvö lög á henni
sjálf. Platan fékk þokkalega dóma, en
seldist ekki nema miðlungi vel.
Þau Jack og Meg White, sem
starfa saman undir nafninu The
White Stripes, sendu frá sér þriðju
breiðskífu sína 2001, White Blood
Cells. Sú var tileinkuð Lorettu Lynn
og þegar hún fregnaði það bauð hún
þeim í mat. Í framhaldi af því mat-
arboði ákváðu þau White og Lynn að
vinna saman að einu eða tveimur lög-
um sem endaði sem breiðskífa.
Margar gamlar sveitasöngva-
stjörnur hafa snúið aftur í sviðsljósið á
undanförnum áratug, þeirra eftir-
minnilegust Johnny Cash, en einnig
má nefna Merle Haggard sem dæmi.
Ólíkt þeim er Loretta Lynn ekkert að
hægja á ferðinni eða hverfa innávið í
söng eða stemmningu – hún er þvert á
móti kraftmeiri á nýju plötunni en hún
hefur verið í mörg ár. Ræður vitanlega
mestu að Jack White er ekkert að
reyna að hlífa henni, heldur hefur
hann tónlistina kraftmikla og hráa
þótt sveitasöngvasveiflan sé aldrei
langt undan. White lagði reyndar sér-
staka áherslu á að menn væru ekki að
liggja of mikið yfir hlutunum, ekki
nema ein taka á hvert lag og varla það.
Framhaldið er svo væntanlega frekara
samstarf þeirra Whites og Lynne sem
er hið besta mál.
Tónlist á sunnudegi
Árni Matthíasson
Loretta Lynn
snýr aftur
Bandaríska söngkonan Loretta Lynn á sér meiri og
merkilegri sögu en flestir tónlistarmenn aðrir. Hún
sendi frá sér óvenjulega sólóskífu fyrir skemmstu.