Morgunblaðið - 08.10.2004, Qupperneq 8

8 FÖSTUDAGUR 8. OKTÓBER 2004 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Úrval-Úts‡n
Lágmúla 4: 585 4000 • Hlí›asmára: 585 4100
Keflavík: 420 6000 • Akureyri: 460 0600
Selfossi: 482 1666 www.urvalutsyn.is
Heillandi heimsborg, þar sem gaman er
að skoða sig um, skemmta sér, snæða góðan mat
og kaupa tískuvörur á góðu verði. Skemmtilegar
skoðunarferðir í boði.
Barcelona
Á toppnum í vinsældum, fegurð og stíl • 11.–14. mars
netverð á mann í tvíb‡li á Hotel Tryp Apollo.
Flugsæti: 35.960 kr. – skattar innifaldir.
55.060* kr.
Ver›dæmi:
* Innifali›: Beint flug, skattar,
ferðir til og frá flugvelli erlendis,
gisting m/morgunver›i í 3 nætur
og íslensk fararstjórn.
ÍS
LE
N
SK
A
A
U
G
L†
SI
N
G
A
ST
O
FA
N
/S
IA
.I
S
U
RV
25
91
6
09
/2
00
4
Svona hættu þessu væli, góði, það fylgir nú áfallahjálp.
Fjárframlög til Ís-lensku friðargæsl-unnar verða á
næsta ári um 463 milljón-
ir, verði tillaga til fjárlaga
samþykkt óbreytt, og er
þá gert ráð fyrir að hverju
sinni verði um 25–35 frið-
argæsluliðar við störf.
Ekki er enn að fullu ljóst
hver verkefni þeirra
verða.
Íslendingar hafa skuld-
bundið sig til að stjórna
flugvellinum í Kabúl fram
í júní á næsta ári og veltur
talsvert á því hvort þeir
muni halda áfram stjórn
hans eftir það, eins og útlit
er fyrir, eða hvort aðrir
taki við.
Íslenska friðargæslan var form-
lega stofnuð árið 2001 til að festa
formlega í sessi friðargæslustarf
Íslendinga. Halldór Ásgrímsson,
þáverandi utanríkisráðherra, lýsti
því þá yfir að stefnt væri að því að
auka þátttöku í friðargæslu þann-
ig að innan nokkurra ára gætu allt
að 50 íslenskir friðargæsluliðar
verið við störf. Enn er stefnt að
því marki og í nóvember í fyrra
greindi Halldór frá því að stefnt
væri að því að fjárframlög til frið-
argæslunnar yrðu um 550 milljón-
ir árið 2006 miðað við að 50 frið-
argæsluliðar yrðu á vettvangi.
Eigi þessar áætlanir að stand-
ast er ljóst að áherslur Íslendinga
í friðargæslustarfi verða að breyt-
ast.
Á þessu ári hafa að jafnaði um
23–25 friðargæsluliðar verið á
vettvangi og verður heildarkostn-
aður við friðargæslu um 370 millj-
ónir, samkvæmt upplýsingum frá
utanríkisráðuneytinu. Með
óbreyttum áherslum í friðar-
gæslustarfi yrði kostnaður vegna
50 friðargæsluliða því um 740
milljónir.
Langdýrasta og erfiðasta verk-
efnið til þessa er stjórnun flugvall-
arins í Kabúl í Afganistan sem
tekur til sín um 60% af fjármagni
og starfsliði íslensku friðargæsl-
unnar á þessu ári, jafnvel þó að Ís-
lendingar hafi ekki tekið við vell-
inum fyrr en árið var tæplega
hálfnað eða í byrjun júní. Íslend-
ingar tóku verkefnið að sér til eins
árs en í ljósi þess að erfiðlega hef-
ur gengið að fá aðildarþjóðir Atl-
antshafsbandalagsins til að leggja
fullnægjandi mannskap og fjár-
muni til uppbyggingarstarfs í Afg-
anistan, og að það tók Þjóðverja
sem áður stjórnuðu vellinum lang-
an tíma að fá aðra til verksins, er
ólíklegt að Íslendingar verði laus-
ir allra mála í júní á næsta ári.
Þvert á móti er líklegt að Íslenska
friðargæslan ílengist eitthvað á
vellinum og í utanríkisráðuneyt-
inu er raunar gert ráð fyrir því þó
að endanleg ákvörðun hafi ekki
verið tekin.
Fleiri verkefni í Afganistan
Arnór Sigurjónsson, skrifstofu-
stjóri Íslensku friðargæslunnar,
segir að það séu meiri líkur en
minni á því að Íslendingar geti af-
hent öðrum stjórn flugvallarins í
Kabúl í júní 2005. Í áætlunum um
kostnað friðargæslunnar sé þó
gert ráð fyrir þeim möguleika að
Íslendingar verði þar eitthvað
lengur við stjórn.
Samkvæmt rekstraráætlun fyr-
ir árið 2005 er miðað við að Íslend-
ingar verði þar við störf allt árið
og að kostnaður við það nemi 330
milljónum. Ef það gengur eftir
munu því rúmlega 70% af fjár-
munum friðargæslunnar á næsta
ári vera notaðir vegna þessa verk-
efnis.
Arnór segir að fari svo að Ís-
lendingar hverfi frá flugvellinum í
Kabúl um mitt næsta ár komi til
greina að þeir taki að sér önnur
verkefni sem tengjast starfsemi
Atlantshafsbandalagsins í Afgan-
istan. Einn möguleikinn sé sá að
þeir taki þátt í uppbyggingar-
sveitum sem verið sé að koma á fót
víðsvegar um landið, einkum í
norðurhlutanum þar sem aðrar
Norðurlandaþjóðir undirbúa
starfsemi. Annar möguleiki sé sá
að auka aðstoð við Sameinuðu
þjóðirnar á sviði mannúðaraðstoð-
ar í Afríku.
Síðustu tvö ár hefur starfsemi
friðargæslunnar að verulegu leyti
falist í stjórn á flugvöllum, fyrst í
Pristína en síðan í Kabúl.
Það hlýtur að ýta undir áhuga
íslenskra stjórnvalda á slíkum
verkefnum að sérfræðingar í ör-
yggismálum og embættismenn í
Bandaríkjunum hafa lýst því að
friðargæslan, og sér í lagi stjórnin
á flugvöllunum, hafi vakið athygli í
Bandaríkjunum og styrkt samn-
ingsstöðu Íslands í viðræðum um
varnir á Keflavíkurflugvelli.
Arnór segir að frá upphafi hafi
verið gert ráð fyrir að Íslenska
friðargæslan tæki að sér sem fjöl-
breyttust verkefni, bæði þau sem
teljast erfið og krefjandi en einnig
verkefni sem teljast „mýkri“ s.s.
þróunar- eða mannúðaraðstoð.
Hann býst við að þau verkefni sem
friðargæslan taki að sér á næst-
unni muni í auknum mæli falla í
mýkri flokkinn.
„Verkefnin eru óþrjótandi,“
segir Arnór. „En þetta fer að
verulegu leyti eftir því hvernig
mál þróast í Afganistan.“
Miðað við rekstraráætlun fyrir
næsta ár er þó ekki að sjá að
mýkri málin fái mikið vægi, a.m.k.
ekki í bili.
Fréttaskýring | Íslenska friðargæslan fær
463 milljónir árið 2005
Friðargæslan
á flugvellinum
Árið 2006 er gert ráð fyrir 550 milljóna
kostnaði og 50 gæsluliðum við störf
Íslenskir friðargæsluliðar í Kabúl.
Meginstarfið felst í stjórn
á Kabúlflugvelli

Af 24 íslenskum frið-
argæsluliðum sem eru að jafnaði
á vettvangi erlendis á þessu ári
eru 17 á flugvellinum í Kabúl í
Afganistan, fjórir í Sri Lanka og
tveir á Balkanskaganum. Flug-
vallastjórnun er því meginstarf
Íslensku friðargæslunnar og
ekki er útlit fyrir að það breyst-
ist á næstunni. Gert er ráð fyrir
að stjórn Kabúlflugvallar kosti
330 milljónir á næsta ári en það
eru rúmlega 70% af rekstarfé.
runarp@mbl.is
ÓLAFUR Ó. Guðmundsson, yfir-
læknir á Barna- og unglingageðdeild
Landspítala – háskólasjúkrahúss,
segir að kennaraverkfall bitni harðar
á geðheilsu barna- og unglinga eftir
því sem það dregst á langinn. Fyrstu
tvær vikur verkfalls hafi í augum
margra skjólstæðinga BUGL verið
einskonar „annað jólafrí“ en nú geti
verulega hallað undan fæti hjá þeim
enda fari dagleg rútína barnanna úr
skorðum meðan á verkfalli stendur.
Skólamál þeirra sem útskrifast af
Barna- og unglingageðdeildinni séu
áfram í uppnámi þótt undanþága
hafi fengist til að kenna þeim sem
leggjast inn á BUGL í Brúarskóla.
„Þetta er erfitt núna. Við þurfum
að eiga náið samstarf við skólana og
sérstaklega umsjónarkennarana um
það hvernig eigi að taka á málum
þessara nemenda, en nú eru ein-
göngu skólastjórar til staðar og það
hefur sýnt sig að það er alls ekki full-
nægjandi. [...] Stutt verkfall kemur
kannski fyrst og fremst þannig út að
okkar skjólstæðingar upplifa jafnvel
létti í byrjun, að vera lausir við skól-
ann, vegna þess að þeirra vandi kem-
ur oft sérstaklega fram í skólaum-
hverfinu og þeir eru greinilega mjög
misjafnlega í stakk búnir að taka á
því. En eftir því sem verkfallið
stendur lengur fer þessi daglega rút-
ína úr skorðum, svefninn ruglast,
krakkarnir vaka lengur fram eftir og
þetta hefur sérstaklega slæm áhrif á
okkar skjólstæðinga,“ segir Ólafur.
Undanþágunefnd launanefndar
sveitarfélaganna og Kennarasam-
bands Íslands, veitti Brúarskóla og
fjórum öðrum sérskólum undanþágu
frá verkfalli í síðustu viku en u.þ.b.
15–16 börn og unglingar sem leggj-
ast inn á BUGL sækja skólann á
hverjum tíma. Að sögn Ólafs þurfti
að skipuleggja meðferðaráætlun
þeirra á nýjan leik eftir að verkfall
skall á en skjólstæðingar stunda
nám í skólanum meðan á innlögn
stendur, yfirleitt í um sex vikur, en
fara að því búnu aftur í sinn heima-
skóla.
„Sérstaklega slæm áhrif á
okkar skjólstæðinga“
♦♦♦
UMBOÐSMAÐUR barna segir í
skýrslu sinni um starf síðasta árs
mjög mikilvægt að ná til umbjóð-
enda sinna til að heyra sjónarmið
þeirra og skoðanir. Í því skyni hefur
börnum verið gefinn kostur á að
senda erindi á heimasíðu umboðs-
manns, www.barn.is. Þar er börnum
boðið upp á að senda tölvupóst, fylla
út sérstakt form með spurningum og
einnig geta þau svarað Spurningu
mánaðarins.
Spurning mánaðarins að þessu
sinni er svohljóðandi:
Hvernig líður þér heima hjá þér?
Hvað er best við heimilið? Hvað er
verst við heimilið?
Getur þú rætt persónuleg mál við
foreldra þína? Er tekið mark á þér?
Gerir fjölskyldan eitthvað saman?
Hvernig geta foreldrar bætt sig og
orðið enn betri foreldrar?
Börn spurð
um hagi sína