Morgunblaðið - 18.12.2004, Blaðsíða 68

68 LAUGARDAGUR 18. DESEMBER 2004 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
✝ Helga Rögn-valdsdóttir
fæddist á Skegg-
stöðum í Svarfaðar-
dal 19. maí 1903.
Hún lést á Dvalar-
heimili aldraðra á
Sauðárkróki 11.
desember síðastlið-
inn. Faðir hennar
var Rögnvaldur
Jónsson, bóndi á
Skeggstöðum, f. 24.
nóvember 1865.
Hann fórst í maí
1904 með 11 sveit-
ungum sínum úr
Svarfaðardal þegar hákarla-
skipið Christian frá Akureyri
týndist út af Vestfjörðum, að öll-
um líkindum í norðanáhlaupi á
uppstigningardag. Móðir Helgu
var Sigurlína Stefánsdóttir frá
Hjaltastöðum í Skíðadal, f. 3.
september 1865, d. 3. júní 1953 á
Syðri-Hofdölum í Skagafirði.
Systkini Helgu voru Jón, f. 10.
desember 1886, bóndi á Skegg-
stöðum eftir fráfall föður síns,
hann dó úr lungnabólgu 26. júní
1905, Stefán, bóndi á Skeggstöð-
um og seinna vélbátaformaður í
Brúarlandi, f. 4. september
1889, d. 8. október 1979, kvænt-
ur Rannveigu Jónsdóttur frá
Skúfstöðum í Hjaltadal, f. 17.
desember 1886, d. 1964, Rann-
þeirra Helgu og Trausta er
Rannveig Jóna, f. 1. október
1927 á Atlastöðum í Svarfaðar-
dal, gift Kristjáni Hrólfssyni frá
Stekkjarflötum á Kjálka, f. 1.
mars 1921, d. 9. október 1996.
Börn þeirra eru: 1) Valgerður,
verslunarkona hjá Kaupfélagi
Skagfirðinga, f. 28. desember
1948, gift Jónasi Sigurjónssyni
frá Syðra-Skörðugili, f. 30.
október 1944. Börn þeirra eru:
a) Kristján Bjarki bókmennta-
fræðingur, f. 23. nóvember
1967, kvæntur Gerði Kristnýju
Guðjónsdóttur rithöfundi, f. 10.
júní 1970. b) Rannveig Jóna
hjúkrunarfræðingur, f. 25. nóv-
ember 1968, gift Robert Jacob
Kluvers rennismið, f. 4. júlí
1961. Þau eiga börnin Helgu El-
ínu, f. 29. maí 1997, og Kötlu
Rut, f. 1. mars 2001. 2) Trausti,
bóndi á Syðri-Hofdölum, f. 7.
janúar 1953, kvæntur Ingi-
björgu Aadnegard, f. 3. júlí
1956. Börn þeirra eru: a) Atli
Már, bóndi á Syðri-Hofdölum, f.
21. desember 1973, kvæntur
Ingibjörgu Klöru Helgadóttur
frá Úlfsstöðum í Blönduhlíð, f.
24. maí 1975. Þau eiga börnin
Friðrik Andra, f. 10. mars 1995,
og Anitu Ýri, f. 17. september
2002. b) Trausti Valur húsa-
smiður, f. 16. júlí 1983, í sambúð
með Gunnhildi Gísladóttur frá
Álftagerði, f. 26. febrúar 1986.
c) Helgi Hrannar, f. 1. maí 1985.
d) Ísak Óli, f. 16. október 1995.
Útför Helgu verður gerð frá
Sauðárkrókskirkju í dag og
hefst athöfnin klukkan 11.
veig, f. 8. október
1894, d. 14. júlí 1989,
gift Árna Árnasyni,
bónda á Atlastöðum í
Svarfaðardal og
Syðri-Hofdölum í
Skagafirði, f. 19.
júní 1892, d. 4. des-
ember 1962.
Sigurlína, móðir
Helgu, bjó á Skegg-
stöðum með börnum
sínum eftir fráfall
eiginmanns síns og
síðar elsta sonar til
ársins 1914. Sama ár
fluttist Helga til
Rannveigar, systur sinnar, sem
farin var að búa á Atlastöðum í
Svarfaðardal, og þar kynntist
hún eiginmanni sínum, Trausta
Árnasyni. Þau giftust 3. nóvem-
ber 1925 og bjuggu á Atla-
stöðum í tvíbýli við systkini sín,
Rannveigu og Árna, frá 1928 til
1936 og frá 1936 til 1950 á
Syðri-Hofdölum í Viðvíkur-
hreppi í Skagafirði. Frá 1950 til
1975 bjuggu Helga og Trausti í
tvíbýli á Syðri-Hofdölum við
dóttur sína, Rannveigu Jónu, og
eiginmann hennar, Kristján
Hrólfsson. Trausti Árnason lést
á Syðri-Hofdölum 2. maí 1983.
Síðustu æviárin dvaldi Helga á
Heilbrigðisstofnun Skagafjarð-
ar á Sauðárkróki. Einkabarn
Árið 1904 var hákarlaskipið
Kristján að veiðum úti fyrir Vest-
fjörðum. Í maímánuði um vorið
gerði ofsaveður. Kristján kom
aldrei fram – fórst með allri áhöfn
í þessu veðri.
Margir Svarfdælingar voru á
þessu skipi, í þeirra hópi var
Rögnvaldur Jónsson, bóndi á
Skeggjastöðum. Tuttugu og níu
árum áður hafði faðir hans, Jón
Jónsson, bóndi á Hofsá, farist í
sama mánuði úti fyrir Ströndum af
hákarlaskipinu Hreggviði.
Svarfdælingar urðu að gjalda
konungi Ægi háan toll. – Konur og
börn misstu fyrirvinnu. – Breyt-
ingar á högum bættust við sáran
ástvinamissi.
Þegar Kristján fórst varð Sig-
urlína Stefánsdóttir á Skeggja-
stöðum ekkja með fjögur börn,
yngst var Helga á fyrsta ári.
Sigurlína hélt við búi á Skeggja-
stöðum í nokkur ár, fyrst með að-
stoð eldri sonar síns, Jóns. Rúmu
ári síðar, í júnímánuði 1905, dó
hann úr lungnabólgu.
Fjölskyldan var áfram á
Skeggjastöðum í nokkur ár en sum
árin var Sigurlína í vinnumennsku
með Helgu dóttur sína. Málin æxl-
uðust svo þannig að Helga fluttist
15 ára með móður sinni til Rann-
veigar systur sinnar, sem þá var
gift Árna Árnasyni og nýlega orðin
húsmóðir á Atlastöðum.
Samvera þeirra mæðgna hélst
svo óslitin þar til Rannveig og
Árni hættu búskap árið 1949.
Atlastaðir er fremsti bær í
Svarfaðardal vestanverðum við al-
faraleið yfir Heljardalsheiði. Á
landabréfi virðist staðurinn af-
skekktur, en til skamms tíma má
segja, að þar hafi verið byggt um
þjóðbraut þvera.
Þegar Helga kom í Atlastaði var
þar fyrir ungur maður, Guðmund-
ur Trausti, bróðir Árna. Enda þótt
margir sveinar og margar meyjar
yrðu á vegi þeirra Helgu og
Trausta völdu þau það hlutskipti,
að bindast tryggðarböndum.
Í fyllingu tímans, 3. nóv. 1925,
gengu þau í hjónaband og tókust
með þeim góðar ástir.
Ástúðlegu sambandi þeirra,
gagnkvæmri háttvísi og tillitssemi
gleymir enginn sem var þeim sam-
tíma.
Trausti lést árið 1983. Helga
hefur því lifað mann sinn í rúm 20
ár. Helftina af þeim tíma hefur
hún dvalið hjá einkadóttur sinni,
Rannveigu Jónu, og hennar fólki á
Syðri-Hofdölum í Skagafirði. Síð-
ustu árin hefur hún verið á Heil-
brigðisstofnuninni á Sauðárkróki,
aldrei rúmliggjandi, en notið
ágætrar þjónustu og umhyggju
þess góða fólks, sem þar gegnir
störfum.
Við aðstandendur og skyldmenni
Helgu heyrðum hana oft lofa fram-
komu starfsfólksins. Við færum
því öllu bestu þakkir fyrir háttvísi
og vinsemd henni sýnda.
Ég sem skrifa þessar línur átti
því láni að fagna að alast upp í ná-
vist frænku minnar. Ég bar nöfn
þeirra hjóna, hennar og manns
hennar og nefndi þau aldrei annað
en, Nafna og Nöfnu, ég var hænd-
ari að þeim en öðru fólki og virti
þau meira en aðra.
Sama var að segja um systkin
mín, þau sóttu til þeirra hjóna
bæði aðstoð og afþreyingu.
Atlastaða- og síðan Hofdalafólk
var sem ein fjölskylda, þótt skráð
væri tvíbýli á jörðunum. Íbúðarhús
var það sama og ýmislegt annað
sameiginlegt þótt heimilin teldust
tvö.
Eftir að ég fór að muna eftir
mér fannst mér, að eðlilegt væri
að leita til Nöfnu minnar jafnt sem
móður minnar. Ég minnist hennar
syngjandi og með gamanmál á
vörum þar sem hún vann við
prjónavélina eða saumavélina.
Þær systur voru báðar lærðar
saumakonur, en það kom meira í
hlut Nöfnu minnar að sinna klæð-
skerastörfunum. Hún sneið og
saumaði flest mín föt frá því fyrst
ég man eftir mér, þangað til ég fór
alfarinn að heiman ungfullorðinn.
Ég geri ráð fyrir því, að sama
hafi gilt með eldri systkin mín þótt
ég muni það síður.
Eftir að ég fór að hugsa um
uppeldismál og áhrif umhverfis og
samferðamanna á lífshlaup okkar,
hef ég oft velt því fyrir mér, að lík-
lega hafi Nafna mín verið fædd í
hlutverk uppalanda.
Hún átti það til að stappa í
mann stálinu ef henni sýndist eitt-
hvað vanta á einbeitingu og kjark
hjá smáfólkinu. Hún tók þátt í
sorgum okkar, gladdist með okkur
og var skemmtilegust allra á gleði-
samkomum. Hjá henni missti mað-
ur aldrei virðinguna fyrir sjálfum
sér, en gekk uppréttur og glaður
af hennar fundi.
Nafni minn og Nafna urðu aldr-
ei rík. Þau voru bæði þannig gerð,
að það gátu þau ekki orðið, þrátt
fyrir reglusemi og mikla vinnu og
góða. Þeim lét betur að miðla en
að safna, og líklega er gott orðspor
betri arfur en auður.
Nafna mín fylgdist vel með öllu
sem gerðist og fram á síðasta ævi-
dag hélt hún óskertri dómgreind
og furðulega traustu minni. Það
má sannarlega segja um hana að
hún lifði lífinu lifandi og ekkert
mannlegt var henni óviðkomandi.
Það blés ekki byrlega á
Skeggjastaðaheimilinu fyri rúmri
öld, þegar Nafna mín var á fyrsta
árinu. Á þessum hundrað árum
hefur margt breyst. Fólk hefur
komið og farið, fæðst og lifað sitt
skeið. Og nú hefur Nafna mín
kvatt, ekki auðug að fjársjóðum
sem mölur og ryð fá grandað, en
hún skilur samt eftir það sem er
betra öllum auði, – stóran hóp
mannvænlegra afkomenda, sem
hafa erft það sem hún helst hefði
viljað gefa þeim, – gott upplag og
kjark og þor til að takast á við
verkefnin sem bíða hvers manns.
Við systkinin og okkar fólk vott-
um afkomendum og þeirra fjöl-
skyldum samúð okkar.
Nöfnu minni þökkum við sam-
fylgdina og allt það sem hún gaf
okkur á langri ævi.
Trausti Helgi Árnason.
Hún hefur verið kölluð öld öfg-
anna, öldin sem langamma mín,
Helga Rögnvaldsdóttir, lifði.
Undur tímans og ógnir strukust
við hana, hundrað ár liðu og olíu-
eldavélin sem kraumaði undir
pottunum á Hofdölum vék fyrir
rafmagninu, nýir þulir kynntu
dagskrá útvarpsins, nýr handá-
burður kom á markaðinn, nýjar
tegundir af súkkulaði til að gauka
að gestum – en var það eitthvað
meira? Tíminn leið líkt og inni í
skáp. Milljónir murkuðu lífið úr
öðrum milljónum, hugmyndakerf-
in drógu upp blikur og brustu svo
á, en það var allt bak við luktar
dyr. Engan þekki ég sem var jafn
lítið snortinn í sínum innsta
kjarna af þeim firnum sem gengu
yfir heiminn síðustu 100 árin.
Klukka langömmu minnar var
stillt fyrir fyrra stríð. Kólfurinn
sveiflaðist eins og hann hafði gert
aldirnar þar á undan, bara aðeins
léttar og kátar, áhyggjulausar og
frjálsar, en í slætti hans var festa
sem orkaði oft á okkur sem vor-
um úr annarri tímavídd sem rugl
– fallegt rugl kannski, en rugl
engu að síður. Þær systur, Helga
og Rannveig, töluðu á stundum
eins og vitringar úr Austurlönd-
um, gamlir jógar: Heimurinn
skapaður af algóðum guði. Neisti
þess góða í öllum verum, í dauðri
náttúru jafnt og lifandi og hversu
HELGA RÖGN-
VALDSDÓTTIR
Okkar ástkæri,
LÁRUS ÓSKAR ÞORVALDSSON
vélfræðingur,
Frostafold 14,
verður jarðsunginn frá Grafarvogskirkju mánu-
daginn 20. desember kl. 13.00.
Þeim, sem vilja minnast hans, er bent á Park-
insonsamtökin.
Sveinbjörg Eiríksdóttir,
Sigríður Ósk Lárusdóttir, Þorsteinn Alexandersson,
Logi Guðjónsson,
Valgerður Ragnarsdóttir, Barði Ingvaldsson
og barnabörn.
Ástkær eiginkona mín,
ÓLÍNA INGVELDUR JÓNSDÓTTIR
frá Skipanesi,
Höfðagrund 2,
Akranesi,
andaðist á dvalarheimilinu Höfða aðfaranótt
fimmtudagsins 16. desember.
Jarðarförin verður auglýst síðar.
Stefán Gunnarsson og börn.
Elsku systir okkar,
MARGRÉT PETRÍNA HALLSDÓTTIR
handmenntakennari
frá Siglufirði,
andaðist á Landspítala Fossvogi að kvöldi
fimmtudagsins 16. desember.
Útför verður auglýst síðar.
Magðalena Sigríður Hallsdóttir,
Helgi Hallsson,
Jón Hallsson,
Guðjón Hallur Hallsson.
Ástkær eiginkona, móðir, tengdamóðir, amma
og langamma,
GUÐRÚN BÁRA JÓNSDÓTTIR,
Dverghömrum 14,
Reykjavík,
lést á heimili sínu fimmtudaginn 9. desember.
Útförin hefur farið fram.
Magnús Einarsson,
Berglind Magnúsdóttir, Baldur Arason,
Svava Lilja Magnúsdóttir, Sveinn Benónýsson,
Jón Orri Magnússon, Sigríður Bjarnadóttir,
Magnús Ýmir Magnússon, Kamilla Hansen,
barnabörn og barnabarnabörn.
Elskuleg móðir okkar, tengdamóðir og amma,
GUÐRÚN M. EINARSON
(Dysta),
verður jarðsungin frá Dómkirkjunni mánu-
daginn 20. desember klukkan 16.00.
Fyrir hönd fjölskyldunnar,
Magnús Finnsson, Helga Finnsdóttir.
Ástkær eiginmaður minn, faðir, tengdafaðir, afi
og langafi,
JÓN SIGURÐSSON,
Hæðargarði 35,
verður jarðsunginn frá Bústaðakirkju mánu-
daginn 20. desember kl. 15.00.
Guðný Ólafsdóttir,
Hilmar Jónsson, Jóhanna Gunnlaugsdóttir,
Reynir Jónsson, Kristín Sigurðardóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.