Fréttablaðið - 20.12.2005, Qupperneq 69

20. desember 2005 ÞRIÐJUDAGUR34
SENDIÐ OKKUR LÍNU
Við hvetjum lesendur til að senda
okkur línu og leggja orð í belg um
málefni líðandi stundar. Greinar og
bréf skulu vera stutt og gagnorð.
Eingöngu er tekið á móti efni sem
sent er frá Skoðanasíðunni á visir.
is. Þar eru nánari leiðbeiningar.
Ritstjórn ákveður hvort efni birtist í
Fréttablaðinu eða Vísi eða í báðum
miðlunum að hluta eða í heild.
Áskilinn er réttur til leiðréttinga og
til að stytta efni.
Mikil skelfing hefur gripið um
sig á leikskólanum Geithagan-
um í Huskvarna í Svíþjóð. Þar
er nú verið að segja sögur af
sveinunum þeim sem brugðu
sér hér forðum á bæina heim.
Sögumaður er lítill sveinn sem
er bæði lagviss og næmur, seg-
ist heita Stúfur og á jólasveina-
búning. Með ógnandi látbragði
og tilheyrandi dansi kyrjar
hann yfir vinum sínum Ajoup,
Daniel, Moussa, Wilmu og Tilde:
„Þið kannist við jólaköttinn...“
og það er ekki nema von að þau
verði hrædd. Eins og alþjóð veit
leggst jólakötturinn á fátæka
fólkið sem fær enga nýja spjör
og er heldur ekki frýnilegur
með kampana beitta sem brodda
„og upp úr bakinu kryppa há“,
að sögn Jóhannesar úr Kötlum.
Ekki minnkar skelfingin
þegar upplýst er að foreldrar
jólasveinanna séu þau Leppalúði
og Grýla, sem stingur óþekkum
börnum í poka til þess að hafa í
matinn þegar hentar. Og Einar
Steinn, en svo heitir sögumað-
ur, á það líka til að halda fyr-
irlestra um það á leikskólanum
að séu börnin ekki auðsveip og
hlýðin foreldrum sínum á jóla-
föstunni muni jólasveinarnir
setja kartöflu í skóinn. Börn í
Svíþjóð fá ekki í skó, hafa aldrei
heyrt um þennan nýtilkomna
sið á Íslandi, og eiga því bágt
með að skilja þessa íslensku
uppeldisfræði.
Fóstrurnar í Geitahaganum
hafa aldrei heyrt annað eins.
Hverskonar menning er eig-
inlega þarna á Íslandi? Hvað á
það að þýða að hræða líftóruna
úr börnunum svona rétt fyrir
jólin? Er þetta ekki bara barn-
fjandsamlegt?
Einu sinni var sagt um
Svía að þeir væru leiðinlegir í
veislum en góðir við börn. Og
svo mikið er víst að rétthugs-
andi menn þar í landi tóku sig
á tímabili til og fóru að endur-
skrifa ævintýrin þannig að úr
þeim varð öll ógn og skelfing.
Og auðvitað var fullt tillit tekið
til allra hópa eins og hjá James
Finn Garner í Mjallhvíti og lóð-
rétt skertu sjömenningunum.
Kátt er á jólunum!
Þetta datt mér í hug þegar ég
las grein Sverris Jakobssonar,
dálkahöfunds í Fréttablaðinu 17.
desember, þar sem hann held-
ur að lesendum þeirri alfræði-
bókavisku að kristnir menn
hafi stolið jólunum. Ég viður-
kenni fúslega að þegar jólasið-
ir eru annars vegar þá er ég
býsna þjófóttur. Jólafastan og
jólin hjá mér eru hræringur úr
íslenskum og sænskum siðum,
kaþólskum og lútherskum og
til skrauts eru fornir frjósemis-
og sólrisusiðir. Sumt af þessu
tek ég alvarlega en af öðru hef
ég gaman. Ég tel ekki að neinn
hafi skaðast af þessum þjófnaði.
Þvert á móti gerir hann bæði
mitt líf og annarra skapandi og
skemmtilegt.
Jólunum hefur ekki verið
stolið frá neinum. Kristnir
menn hafa ákveðið að halda
þau hátíðleg út af sögulegum
atburði sem bar til á jólanótt.
Það er okkar trú og kemur ekki
í veg fyrir að aðrir gleðjist út af
til að mynda sólarganginum. Ég
er ekki hrifinn af einmenningu
eins og þeir skoðanabræðurnir
Bush og Sverrir. Bandaríkjafor-
seti er hættur að bjóða gleðileg
jól af tillitssemi við Gyðinga, og
býður nú gleðilegar hátíðir. Mér
finnst það óþarfa pennaleti. Af
hverju er ekki hægt að bæta við
kveðju sem hæfir Gyðingum
um þetta leyti árs?
Lifi fjölbreytnin!
Um 5 prósent Íslendinga eru af
erlendu bergi brotnir og þeim
fer hratt fjölgandi. Það væri
skemmtilegt ef fjölmiðlar gerðu
sér far um að kynna siði þess-
ara landa okkar. Hvaða kveðjur
hæfa t.d. þegar við umgöng-
umst Íslendinga sem eiga rætur
í víetnamskri eða thailenskri
menningu á þeirra hátíðisdög-
um? Við höfum tekið matar-
menningu þeirra fagnandi sem
viðbót í okkar matarflóru, en
erum við ekki býsna áhugalaus
um þeirra siði að öðru leyti?
Stendur ekki eitthvað í alfræði-
bókunum um þá?
Aum er sú fjölmenning sem
byggir á því að draga frá, leggja
niður og hætta við en ekki á því
að bæta við, blanda saman og
byggja ofaná. Hún verðskuldar
að kallast einmenning og það
má undarlegt heita að þeir sem
telja sig vera mesta vini fjöl-
menningar skuli hamast gegn
fjölbreytninni.
Að þessu skrifuðu óska ég
lesendum gleðilegra jóla, árs og
friðar!
Höfundur er varaþingmaður
Samfylkingarinnar.
Jólaskelfir í Geithaganum
UMRÆÐAN
FJÖLMENNINGAR-
SAMFÉLAGIÐ
EINAR KARL HARALDSSON

Kristnir menn hafa ákveðið
að halda þau hátíðleg út af
sögulegum atburði sem bar til
á jólanótt. Það er okkar trú
og kemur ekki í veg fyrir að
aðrir gleðjist út af til að mynda
sólarganginum. Ég er ekki
hrifinn af einmenningu eins og
þeir skoðanabræðurnir Bush
og Sverrir.
Ríkidæmi Íslendinga hefur vaxið
gríðarlega á undanförnum árum.
Það þurfti sérstakan skatt og tut-
tugu ár til að koma upp þjóðarbók-
hlöðu fyrir um tuttugu til fjörutíu
árum. Í dag er næsta sjálfsagður
hlutur að byggja Tónlistarhús,
Óperuhús, hátæknisjúkrahús,
Flugstöð og bara nefndu það.
Til skoðunar hefur verið að
grafa göng milli lands og Vest-
mannaeyja. Kostnaður við slíka
framkvæmd er sagður gríðarleg-
ur og berglögin, sem þarf að fara
gegnum, óhagstæð; sprungin
og laus í sér á köflum. Í þessari
grein er kynntur annar valkost-
ur, bygging Landeyjar við suð-
urströndina tengdri fastlandinu
með brú.
Suðurlandsundirlendið er
stærsta byggilega, samfellda
láglendi Íslands og jafnframt
stærsta landbúnaðarsvæði lands-
ins. Ekki vantar byggingarland,
nægt land er fyrir borgarbyggð,
íbúðahús, atvinnu- og þjónustu-
húsnæði að ótöldu rými fyrir
flugvöll og jafnvel álver.
Vöruhöfn tryggði flutninga
beint inn á svæðið, eitthundrað
sjómílna styttri sigling er frá
Evrópu heldur en til Reykjavíkur.
Frá Vestmannaeyjum til Land-
eyjar yrðu allt eftir staðsetningu
fimmtán til tuttugu sjómílur.
Sigling með hraðskreiðri ferju á
milli tæki um eina klukkustund.
Frá Suðurkjálka austur á Höfn
í Hornafirði hefur Vestmanna-
eyjahöfn verið eina lífhöfnin.
Í Landey yrði önnur lífhöfn og
hver veit þegar nýir tímar renna
upp að nýjar eyjar með lífhöfn
verði byggðar austar t.d. við Vík
og jafnvel Ingólfshöfða.
Að gera höfn beint inn í suður-
ströndina getur reynst erfiðleik-
um bundið vegna þess að stöðugur
efnisflutningur náttúruaflanna
fer meðfram ströndinni, bæði
möl og sandur. Ef byggð væri
höfn beint inn í ströndina þyrfti
stöðugt að vinna við dýpkun inn-
siglingarinnar. En höfn í Landey
mundi á óverulegan hátt hindra
efnisflutninginn utan og innan
eyjarinnar.
Hugmyndin að slíkri lausn er
ekki mín, en vonandi vekur þessi
grein umræðu og athugun.
Höfundur er verkfræðingur.
Byggjum brú til
Landeyjar
UMRÆÐAN
SAMGÖNGUR TIL
VESTMANNAEYJA
HALLGRÍMUR AXELSSON
Vöruhöfn tryggði flutninga
beint inn á svæðið, eitthund-
rað sjómílna styttri sigling
er frá Evrópu heldur en til
Reykjavíkur. Frá Vestmanna-
eyjum til Landeyjar yrðu allt
eftir staðsetningu fimmtán til
tuttugu sjómílur. Sigling með
hraðskreiðri ferju á milli tæki
um eina klukkustund.
Undanfarna mánuði hefur ríkt
vandræðaástand í leikskólum
Reykjavíkurborgar vegna mann-
eklu. Það hefur ekki tekist að fá
nægilega marga starfsmenn í
leikskólana vegna lágra launa
þar. Lág laun í ýmsum umönnun-
arstörfum, t.d. á hjúkrunarheim-
ilum aldraðra, eru til skammar.
Allir virðast sammála um að
hækka þurfi laun fólks í þessum
störfum. Rekstur leikskóla og
hjúkrunarheimila er svo mikil-
vægur að menn geta ekki hugs-
að þá hugsun til enda hvernig
ástandið væri ef rekstur þessara
stofnana stöðvaðist.
Borgarstjórinn í Reykjavík,
Steinunn Valdís Óskarsdóttir,
sýndi mikla röggsemi er hún
beitti sér fyrir myndarlegri
hækkun á launum aðstoðarfólks
á leikskólum nú fyrir skömmu
þegar gera þurfti nýja samninga
við þetta fólk og aðra, er vinna
samkvæmt samningum Eflingar
og Starfsmannafélags Reykjavík-
urborgar. Steinunn Valdís sýndi
mikinn dugnað og kjark, er hún
gerði þessa samninga. Ef til vill
afstýrði hún stöðvun leikskól-
anna með þessum nýju samning-
um. Hún á þakkir skilið fyrir.
Það hefði mátt ætla, að almenn
ánægja mundi ríkja eftir gerð
þessara samninga. En það er nú
öðru nær. Það hefur verið ráð-
ist harkalega á Steinunni Valdísi
borgarstjóra vegna samning-
anna. Málsmetandi stjórnmála-
menn og bæjarstjórar hafa verið
þar fremstir í flokki. Og hver er
ástæðan? „Jú, samningarnir geta
valdið verðbólgu og komið af
stað launaskriði.“ Ja, heyr á end-
emi. Eiga nú nokkrir ófaglærðir
starfsmenn á lægstu launum í
leikskólum borgarinnar að geta
ógnað stöðugleikanum.
Ríkið hefur gert fjölmarga
samninga á undanförnum miss-
erum, sem hafa verið mun
varasamari að þessu leyti til en
umræddir samningar Reykjavík-
urborgar. Og hinn nýi útvarps-
stjóri Ríkisútvarpsins hefur
nýlega ráðið fjölmarga nýja
starfsmenn frá Stöð 2 á ofur-
launum. Það þarf að upplýsa um
þau laun. Í einkageiranum tíðk-
ast miklar yfirborganir og ofur-
laun. Forstjórar fyrirtækjanna
skammta sér milljónir í laun á
mánuði. Bankastjórar og banka-
ráðsformenn eru á ofurlaunum
og taka sér sumir hverjir hundr-
uð milljóna samkvæmt kauprétt-
arsamningum. En laun aðstoðar-
manna á leikskólum voru rúmar
eitt hundrað þúsund kr. á mán-
uði. Lægstu byrjunarlaun voru
114 þúsund kr. Þau hækka við
nýju samningana í 130 þús kr.
á mánuði. Þessi hækkun ógnar
engum stöðugleika.
Hækkun lægstu launa á ekki
að vera öðrum, sem hafa góð
laun, tilefni til þess að krefjast
kauphækkunar. Menn verða um
hríð að sætta sig við að launabil-
ið minnki. Hækkun lægstu launa
hjá Reykjavíkurborg á ekki að
valda verðbólgu eða launaskriði.
Höfundur er viðskiptafræðingur.
Gott framtak borgarstjóra UMRÆÐAHÆKKUN LÆGSTU LAUNA
BJÖRGVIN GUÐMUNDSSON
Og hinn nýi útvarpsstjóri ríkis-
útvarpsins hefur nýlega ráðið
fjölmarga nýja starfsmenn frá
Stöð 2 á ofurlaunum. Það þarf
að upplýsa um þau laun.
Með grein Kristins Snælands um jafn-
réttismál, sem birtist í gær, var mynd af
Árna Magnússyni félagsmálaráðherra og
Fanný Gunnarsdóttur hjá Jafnréttisráði.
Tekið skal fram að efni greinarinnar
tengist Fanný ekki.
ÁRÉTTING
AUGL†SINGASÍMI
550 5000
Mest lesna vi›skiptabla›i›
FYLGIR FRÉTTABLA‹INU ALLA MI‹VIKUDAGA
G
al
lu
p
k
ö
n
n
u
n
f
yr
ir
3
6
5
p
re
n
tm
i›
la
m
aí
2
0
0
5
.
Skýtur skökku við
Unnur Birna sannfærði kvenréttinda-
konur á Íslandi og heillaði þær upp úr
skónum. Kvenréttindafélag Íslands sendi
henni bréf í Fréttablaðinu í dag þar sem
henni er óskað til hamingju og gefin gjöf,
bók um kvenréttindabaráttu á Íslandi. En
í bréfinu er einnig tekið fram að félagið
„sé ekki hlynnt fegurðarsamkeppnum“.
Það hlýtur að skjóta skökku við ef félagið
er á annað borð að hafa uppi jákvæða
umræðu um keppni af slíku tagi.
Sverrir Ingi Gunnarsson á djoflaeyjan.
com
Þetta eru asnar, Ásgeir.
Allir eru að reyna að brjótast úr glæstri
meðalmennskunni enda eins og fávit-
ar. Fara í uppreisn gegn velferðinni og
þægindunum með því að fara á bætur
og ganga í Vinstri-græna. Þessir menn
nota eiturlyf og ferðalög á kostnað for-
eldra sinna til þess að finna sjálfan sig og
halda úti góðri bloggsíðu.
Ásgeir Helgi Reykfjörð Gylfason á
deiglan.com
AF NETINU