Réttur - 01.06.1948, Blaðsíða 53

RÉTTUR
141
Vér megum ekki láta hana hat’a unnið það fyrir gýg, láta
þessa tilraun, til að geyma dýrmætasta orkugjafann íslend-
ingum einum, verða árangurslausa, — svo yrði það, ef auð-
lindir þessar ættu nú að lenda í klóm útlendra auðhringa.
Kynslóð vor verður því að setja sér eftirfarandi verkefni
og leysa þau:
1. Koma tafarlaust öllum fallvötnum landsins í eigu ís-
lands og íslendinga.
2. Hefja stórvirkjun þeirra og koma upp stóriðju í krafti
orkunnar frá þeim, samkvæmt fyrirfram gerðum áætlunum.
3. Einbeita fjárhagsgetu þjóðarinnar að þessu verk'i,
bæði hvað erlendan gjaldeyri og innlent fjármagn og vinnu-
afl snertir.
4. Tryggja, að þetta verði gert, án þess að erlent auðmagn
nái nokkrum tökum á þessum auðlindum sjálfum né yfir-
ráðum yfir hráefnum til stóriðjunnar eða afurðum þeim,
sem hún framleiðir, þannig að hér verði um að ræða íslenzka
stóriðju í þágu þjóðarinnar og undir hennar eigin stjórn
að öllu leyti.
Skilyrðin til þessara framkvæmda með þeim hætti, sem
hér er sagt, eru nú til hér á landi, — þau, er eigi voru til
um 1920 — svo sem:
1. Nægilega stórvirk auðsköpunartæki í sjávarútveginum
til þess að framleiða þann erlenda gjaldeyri, sem þjóðin
þarfnast til að festa í stórvirkjun og stóriðju, — ef sá gjald-
hestöfl) þyrfti 2300 verkamenn (allt tölur Títans þ;i úr skýrslu fossanefndar).
Kostnaðaráætlun við fyrstu virkjun Urriðafoss (96 þús. hestöfl) var 25
millj. króna, en fyrsta virkjun orkuveranna allra Atti að kosta 212 millj.
en fullkomin virkjun 277 millj. kr.
Meirihluta fossanefndar lagðist gegn þessu sérleyfi. Ef menn athuga, að
um þessar mundir voru líklega 6—700 verkamenn í Dagsbrún í Reykjavík
— og að í setuliðsvinnunni 20 árum síðar eru 2000 verkamenn, þá iná sjá,
hvílíka gerbyltingu í atvinnuháttum stórvirkjun þessi liefði þýtt þá og
með þjóðinni allri, því auðvitað hefði orðið að taka útlenda verkamenn að
mestu í þetta, og allt þctta vald í atvinnulífinu hcfði verið í höndum
eins erlends auðfélags.