Réttur - 01.06.1948, Blaðsíða 68

156
RÉTTUR
vamlamál fagurfra.‘ðinnar, um leikrit, skáldsagna- og ljóðagerð. Þar eru
og umsagnir um marga kunna höfunda, svo sem Shakespeare, Goethe, Balzac,
Heine, W. Scott, Ibsen o. fl. o. fl. — Og er bæði fróðlegt og skcmmtilegt að
kynnast sjónarmiðum „hinna fornu lærifeðra".
Sidney Finkelstein: Art and Society (Listin og samfélagið), New York 1947.
Bókin fjallar bæði um l)ókmenntir, hljómlist og málaralist. Höfundur leit-
ast við að gera grein fyrir gildi listarinnar fyrir mannlegan þroska og ham-
ingju. Hann rekur ýmsa þætti úr sögu listarinnar og hinna ýmsu stílteg-
unda, en leggur þó megináherzlu á vandamál líðandi stundar — satnband
listarinnar og almennings, hversu skapa megi sem heilbrigðast menningar-
líf, þar sem listin gegni hlutverki sinu.
C'hristopher Caudwell: Illusion and Realty (Blekking og veruleiki). Höf-
undur þessa rits var eitnt a£ hinum gáfuðustu og fjölhæfustu menntamönn-
um Brcta. Hann barðist í Spánarstríðin'u með lýðveldishernum og féll þar
aðeins 28 ára að aldri. Hann hefur ort ljóð og samið skáldsögur, — og auk
þess liafa birzt eftir hann tvö meiriháttar verk um bókmenntir. „Studies in
a dying culture" og „Illusion and Reality". Undirtitill þessa sfðastnefnda
verks er „A study of the Sources of Poetry" (Rannsókn á uppsprettu ljóð-
listarinnar). Og svo sem hann ber með sér, fjallar bókin um ijóðlistina.
Það er rætt um upphaf hennar og fyrsta hlutverk, saga hennar er rakin í
stórunr dráttum, einkum þó er tekur til enskra ljóðskálda. Höfundur gerir
sér mjög far að skýra einkenni og eðli ljóðsins sem og sköpunarferil þess.
Engin tök er á að rekja hér að neinu gagni efni þessa rits, en þess vil ég
geta, að ég hef aldrei lesið bók um þessi efni, er mér hafi þótt markverðari.
Og hún er hollur lestur, einkum nú, er Ijóðagerðin virðist víðast hvar eiga
við eins konar kreppti að striða.
Um skáldsagnagerð síðustu ára iiefur ýmislegt verið skrifað, og skal ég
aðeins drepa á fáein rit. Af eldri bókum unt þetta efni má nefna Ralph Fox:
The Novel and the People, London 1937 — góð bók og sketnmtileg — og
Alick West: Crisis and Critizism, London 1937, fjallar um bókmenntagagn-
rýni. En með þvi, að þessi rit eru sjálfsagt kunn ýmsum lesendum Rétlar,
skal ekki fjölyrt um þau hér.
Harry Slochower: No Voice is Wholly lost, New York 1945. Höfundurinn
er Austurríkismaður, en hefur dvalizt í Bandarikjunum, frá því að hann var
13 ára. Hann hefur áður sainið bækur bókmenntalegs efnis, og má þar t. d.
nefna Three Ways of Modern Man (um S. Undset, A. Nexö og T. Mann).
Síðasta bók Slochowers fjallar jöfnum höndutn um skáldsagnahöfunda og
verk þeirra og ýmsar heimspekistefnur, sem jafnframt létu til sín taka.
Það er rætt um skáld og rithöfunda, eins og t. d. Huxley, Hemingway, Law-
rence, Rilke, Sholokof, Steinbeck, A. Zweig, T. Mann, Joyce, Proust og T. S.
Eliot o. fl. og um heimspekinga, eins og t. d. Nietzsche, Spengler, Santayana,
J. Dewey, Freud og Marx. Bókmenntirnar eru skoðaðár i tengslum við